Chưa thể đấu thầu dự án điện năng lượng tái tạo với tiêu chí giá cạnh tranh

Bộ Công thương vừa có văn bản gửi Kiểm toán Nhà nước báo cáo kết quả thực hiện thông báo kết quả kiểm toán.

Trước đó, tại thông báo hồi tháng 7/2022 về kết quả kiểm toán chuyên đề đánh giá hiệu quả của chính sách ưu đãi và hỗ trợ về thuế, đất đai, bảo vệ môi trường cho phát triển và sử dụng năng lượng tái tạo, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị Bộ Công thương phối hợp với các bộ, ngành và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) xây dựng cơ chế đấu thầu và ban hành các thủ tục liên quan nhằm đảm bảo khách quan và thu hút nhà đầu tư trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Về vấn đề này, Bộ Công thương cho biết, hiện nay, pháp luật chuyên ngành trong lĩnh vực điện không quy định bắt buộc phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án điện.

Do đó, việc này không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định số 25/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư. Nghĩa là, cơ quan có thẩm quyền có thể áp dụng các quy định hiện hành để lựa chọn nhà đầu tư (Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu).

Ảnh minh họa

Theo Bộ Công thương, qua trao đổi với Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì còn một số vướng mắc lớn để thực hiện chủ trương này.

Theo đó, việc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư với tiêu chí lựa chọn là giá bán điện không phù hợp với quy định hiện hành.

Cụ thể, quy định tại Luật Đầu tư, Luật Giá và Luật Điện lực về chủ thể lựa chọn nhà đầu tư khác với chủ thể xác định giá điện.

Tại Luật Giá và Luật Điện lực quy định, bên mua điện (EVN) có quyền quyết định, thoả thuận giá mua điện với bên bán. Trong khi đó, theo quy định tại Luật Đầu tư, cơ quan có thẩm quyền quyết định lựa chọn nhà đầu tư không phải là EVN.

Thời gian qua, quá trình lựa chọn nhà đầu tư các dự án điện (ngoại trừ các dự án BOT) chưa xem xét đến tiêu chí giá bán điện.

"Căn cứ các quy định hiện hành về Luật Đầu tư, Luật Giá và Luật Điện lực thì không thể thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư với tiêu chí giá bán điện cạnh tranh (giá cuối cùng) là tiêu chí giá trúng thầu", Bộ Công thương đánh giá.

Bộ Công thương cũng khẳng định không có thẩm quyền ban hành quy định của pháp luật về đấu thầu, đồng thời cho biết việc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư (không có tiêu chí giá bán điện cạnh tranh) vẫn đang được các tỉnh thực hiện theo pháp luật đầu tư và không có vướng mắc gì.

Về việc Kiểm toán Nhà nước đề nghị cần có chính sách dài hạn để phát triển năng lượng tái tạo, trong đó, lưu ý đến phát triển điện mặt trời mái nhà; Bộ Công thương cho rằng các quy định, chính sách chỉ nên áp dụng trong khoảng thời gian nhất định để hỗ trợ, khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo.

Theo Bộ Công thương, tính đến nay, quy mô năng lượng tái tạo ngày càng mở rộng, giá cũng rẻ hơn, cùng với sự cạnh tranh lớn về thị trường công nghệ, thiết bị... nên chính sách khuyến khích không còn phù hợp.

Do đó, các dự án chuyển tiếp, hay các dự án tương lai sẽ phải thực hiện theo cơ chế là các chủ đầu tư đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện với EVN theo hướng dẫn của Bộ Công thương, đảm bảo tuân thủ Luật Điện lực, Luật Giá và các văn bản liên quan.