Chồng lấy phôi của vợ để giúp người phụ nữ khác mang thai

Theo ông Nguyễn Đức Vinh - vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế), vụ đã có văn bản gửi Bệnh viện Bưu Điện, yêu cầu rà soát quy trình, xem sai sót xảy ra ở khâu nào, xử lý kỷ luật cán bộ có vi phạm liên quan đến vụ việc, báo cáo về Bộ Y tế trước ngày 16-10.

Trước đó, ông Vinh cho biết 2 vợ chồng ở Bắc Ninh đã thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm tại Bệnh viện Bưu điện vào cuối năm 2017, đã sinh 1 con trai tháng 9-2018 và còn gửi 1 phôi tại Bệnh viện Bưu điện. Tháng 4-2019, người chồng đã mang hồ sơ đầy đủ, thẻ gửi phôi đến để chuyển tiếp phôi còn lại cho "vợ", 21 ngày sau chuyển phôi, bệnh viện phát hiện người được chuyển phôi là người khác (được cho là bồ của chồng).

Soi mật độ tinh trùng tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Ông Vinh cho biết do gia đình này gửi phôi từ cuối 2017 nên việc bảo quản, lưu trữ, xử lý trong trường hợp có bất thường là theo các quy định cũ, trong khi quy định mới (vừa ban hành năm 2019) yêu cầu 2 bên thực hiện theo hợp đồng gửi phôi.

"Trong vụ việc này nếu xử lý hậu quả theo hợp đồng gửi phôi thì sẽ rất dễ dàng, nhưng gia đình lại gửi từ năm 2017 khi chưa có quy định về hợp đồng" - ông Vinh nói.

Theo GS Nguyễn Viết Tiến (nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế) cho hay, hai vợ chồng sau khi thực hiện lưu trữ phôi (phôi là sản phẩm của quá trình kết hợp giữa noãn và tinh trùng) tại một cơ sở y tế, nếu ly hôn nhưng muốn phôi đó hiến tặng cho người khác thì phải có sự đồng ý của cả hai người. Nếu đơn phương (chỉ chồng hoặc vợ) muốn hiến cũng được trong điều kiện người kia phải đồng ý bằng văn bản.

"Phôi là tài sản, sản phẩm chung của cả hai người. Nếu chỉ có một người đồng ý hiến tặng thì không được" - GS Tiến khẳng định.

Bà Nguyễn Thị Nhã - Trưởng đơn vị Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện

Luật quy định mỗi người chỉ được tự nguyện cho tinh trùng, cho noãn tại một cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được Bộ Y tế công nhận được thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm. Nếu có sự kết nối giữa các trung tâm, khi có người đã hiến ở trung tâm này rồi, ở một trung tâm rất xa cũng có thể biết được.

TS Nguyễn Huy Quang - Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cũng cho hay vụ việc này "chưa có tiền lệ", đặt ra nhiều vấn đề pháp lý, trong đó có việc: Đứa con do "người thứ 3" này sinh ra sẽ là con của ai? Em bé sẽ được hưởng các quyền thừa kế, nuôi dưỡng... ra sao?

Theo bà Nguyễn Thị Nhã - Trưởng đơn vị Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, nơi xảy ra vụ việc, hai vợ chồng bà N ở Bắc Ninh đã thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm tại bệnh viện cuối năm 2017 và được 2 phôi. Trong 2 phôi này, 1 phôi đã chuyển vào cho người vợ và người vợ đã sinh 1 con trai vào tháng 9/2018. Phôi còn lại lưu trữ tại Bệnh viện Bưu điện.

Trong đợt đăng ký trữ phôi mới, người chồng đã đến báo mất thẻ gửi phôi và đơn vị này đã làm thẻ mới, giao cho người chồng. Theo xác minh của bệnh viện, hồi tháng 2, chồng bà N đưa một người phụ nữ đến Bệnh viện Bưu điện để làm thủ tục lấy phôi vợ đang lưu giữ tại đây.

Đại diện bệnh viện cho biết chồng bà N trình giấy ủy quyền của vợ, lấy chứng minh thư và giấy tờ cần thiết tên bà N. Khi nhân viên của bệnh viện rà soát thông tin trước khi chuyển phôi, người phụ nữ cung cấp toàn bộ dữ liệu (chứng minh thư, đăng ký kết hôn gốc, sổ hộ khẩu gốc), nhận mình là bà N.

Bệnh viện Bưu Điện nơi xảy ra trường hợp hy hữu chổng lấy cắp phôi thai của hai vợ chồng cho người phụ nữ khác

Đặc biệt, người này trả lời đúng hết ngân hàng câu hỏi của bệnh viện về ngày đăng ký kết hôn, tên các con, ngày đăng ký kết hôn, nơi đăng ký kết hôn. "Nếu trả lời sai, bệnh viện sẽ phải check lại vân tay. Nhưng trường hợp này, cô này lại trả lời đúng hết" - bà Nhã nói.

Đây là thủ tục để chuyển phôi, do đó, người phụ nữ mà ông chồng bà N mang đến, được chuyển phôi ngày 2/4/2019.

Bệnh viện chỉ phát hiện ra vụ việc 3 tuần sau khi đã chuyển phôi - sau khi gọi điện lại cho người vợ và là chủ sở hữu hợp pháp của phôi.

Bà N cho rằng, người chồng đã có sự chuẩn bị rất chi tiết, tinh vi, kỹ càng. Đặc biệt, người phụ nữ được cho là "bồ" của chồng bà N lại ngang tầm tuổi bà N (bà N 49 tuổi còn người phụ nữ kia 45 tuổi) nên bệnh viện không phát hiện ra sai sót.