Chính phủ yêu cầu TP HCM sớm thanh toán dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng

Văn Phòng Chính phủ vừa có thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo 751 làm việc với UBND TP HCM về báo cáo kết quả xử lý các dự án khó khăn, vướng mắc cho các dự án trên địa bàn thành phố. Trong đó có việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến Dự án giải quyết ngập do triều khu vực TP HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1).

Theo đó, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình yêu cầu TP HCM khẩn trương thực hiện thanh toán cho nhà đầu tư theo đúng quy định tại Nghị quyết số 212/NQ-CP của Chính phủ ban hành ngày 21/7/2025 về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc các dự án hạ tầng trên địa bàn thành phố.

Việc thanh toán phải bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và nhà đầu tư, đồng thời TPHCM có trách nhiệm tổng hợp, báo cáo Bộ Chính trị kết quả thực hiện theo đúng yêu cầu.

Dự án Giải quyết ngập do triều khu vực TP HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1) mặc dù hoàn thành đến hơn 90% khối lượng công việc nhưng phải đứng bánh nhiều năm.

Đối với các kiến nghị tháo gỡ vướng mắc về xác định thời điểm tính giá đất cho quỹ đất đối ứng thanh toán cho nhà đầu tư (dự án BT); xác định lại giá đất để truy thu các khoản nộp bổ sung, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Môi trường theo chức năng, nhiệm vụ được giao, khẩn trương hướng dẫn TP HCM thực hiện theo quy định; đề xuất, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những vấn đề vượt thẩm quyền.

Cũng theo kết luận, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình yêu cầu TP HCM quán triệt sâu sắc và triển khai nghiêm túc, hiệu quả các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung giải quyết dứt điểm các dự án tồn đọng kéo dài.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu không để lãng phí nguồn lực, không để xảy ra vi phạm; đồng thời chấm dứt tình trạng đùn đẩy trách nhiệm giữa các cấp, các ngành hoặc giữa các nhiệm kỳ. Thành phố cần phát huy tinh thần dám nghĩ, dám làm, hành động vì lợi ích chung, trên cơ sở tuân thủ đúng quy định pháp luật.

Trước đó, cuối tháng 7/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 212/NQ-CP về việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến dự án này.

Về việc thanh toán cho nhà đầu tư, Chính phủ yêu cầu UBND TP HCM thanh toán cho nhà đầu tư dự án bằng quỹ đất, bảo đảm tuân thủ quy định tại Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh, quy định của pháp luật có liên quan và chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 40/NQ-CP ngày 1/4/2021 về việc tiếp tục triển khai dự án; chịu trách nhiệm toàn diện trong việc xác định giá đất cụ thể, tính tiền sử dụng đất, tính tiền thuê đất của các khu đất dự kiến thanh toán, bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai.

Sau khi thanh toán bằng quỹ đất, trường hợp giá trị quỹ đất thanh toán nhỏ hơn giá trị công trình (đã được rà soát, loại bỏ toàn bộ các chi phí bất hợp lý, không đúng quy định), phần chênh lệch sẽ được thanh toán bằng tiền từ nguồn vốn đầu tư công do UBND TP HCM quản lý.

Chính phủ cũng đề nghị Kiểm toán Nhà nước xem xét, thực hiện việc kiểm toán các dự án làm cơ sở tổ chức thanh, quyết toán vốn đầu tư xây dựng công trình theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước và nhà đầu tư, hiệu quả sử dụng vốn Nhà nước, sớm đưa các dự án vào vận hành, khai thác, không để lãng phí, thất thoát.

Được biết, dự án Giải quyết ngập do triều khu vực TP HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1) có tổng mức đầu tư trên 10.000 tỷ đồng. Dự án quan trọng này khởi công từ giữa năm 2016, nhằm kiểm soát ngập do triều cường và ứng phó với biến đổi khí hậu trên diện tích 570km2, phục vụ khoảng 6,5 triệu dân ở khu vực trung tâm và ven sông Sài Gòn.

Mặc dù đã hoàn thành 90% khối lượng công việc, dự án đã phải tạm dừng thi công ba lần, lần gần nhất kéo dài từ ngày 15/11/2020 đến nay.

Đây là dự án được Tổng Bí thư Tô Lâm nêu về lãng phí khi nhiều năm không giải quyết dứt điểm các vướng mắc. Mặc dù TP HCM rất nhiều lần có văn bản xin ý kiến Trung ương và Chính phủ cũng đã nhiều lần chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc nhưng đến nay dự án vẫn chưa thể tiếp tục triển khai.

Liên quan đến dự án này, mới đây, Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Trung Nam (Trungnam Group) đã có văn bản gửi Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chính phủ về việc tháo gỡ vướng mắc.

Theo Trungnam Group, dự án khởi công từ ngày 26/6/2016 đến nay đã hơn 8,5 năm trôi qua, đạt hơn 90% khối lượng hoàn thành vào năm 2020, sau đó dự án tạm dừng để UBND TP HCM kiến nghị Chính phủ ban hành Nghị quyết tháo gỡ vướng mắc pháp lý.

Chính phủ cũng đã có Nghị quyết 40/NQ-CP ngày 1/4/2021, trong đó nội dung phương thức thanh toán chưa phù hợp trong Hợp đồng BT của dự án đã được nêu rõ tại điều 1 của Nghị quyết 40/NQ-CP và chỉ đạo của Nghị quyết cũng nêu rõ “Vấn đề này thuộc trách nhiệm của UBND và các tổ chức, cá nhân có liên quan".

Đáng nói, từ khi ban hành Nghị quyết 40/NQ-CP đến nay, mặc dù nhà đầu tư đã nhiều lần báo cáo, tuy nhiên UBND TP HCM vẫn chưa thực hiện điều chỉnh Hợp đồng BT để hiện thực hóa chỉ đạo của Chính phủ và trong các báo cáo gần đây vẫn đang kiến nghị Chính phủ nội dung đề xuất không phù hợp với nội dung của Nghị quyết 40/NQ-CP.

Về phương thức thanh toán của dự án cũng đã được chỉ đạo cụ thể tại Thông báo số 285/TB- CP ngày 20/8/2015 của Thường trực Chính phủ là: "Áp dụng hình thức BT thanh toán bằng quỹ đất, trường hợp giá trị quỹ đất thanh toán nhỏ hơn giá trị dự án BT, UBND TP HCM được thanh toán bằng ngân sách thành phố đối với phần chênh lệch".

"Đây là vướng mắc tiên quyết và lớn nhất cần được giải quyết để tháo gỡ ách tắc của dự án, để có thể tiếp tục thực hiện các pháp lý liên quan khác. Nhà đầu tư rất mong nhận được sự hỗ trợ của Trung ương để dự án được triển khai lại và sớm hoàn thành đưa vào khai thác", văn bản nêu.