Chính phủ gỡ “chốt hãm” cho dự án chống ngập hơn 10.000 tỷ đồng ở TP Hồ Chí Minh

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ quyết định để Chính phủ thảo luận và quyết nghị việc giải quyết khó khăn, vướng mắc các dự án trên thực hiện theo đúng chỉ đạo của Thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tại văn bản số 9497-CV/BNCTW ngày 2/4/2025 của Ban Nội chính Trung ương và Thông báo số 61-TB/BCĐTW ngày 31/3/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Chính phủ cũng quyết nghị thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án; khơi thông các điểm nghẽn, huy động các nguồn lực của xã hội; sớm tiếp tục triển khai, hoàn thành đưa các dự án vào hoạt động, phát huy hiệu quả đầu tư, tránh lãng phí, thất thoát.

Chính phủ lưu ý chỉ xem xét, xử lý, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan mà nguyên nhân dẫn đến vi phạm do lỗi của cơ quan quản lý Nhà nước hoặc do lỗi của cả cơ quan quản lý Nhà nước và nhà đầu tư; thẩm quyền xử lý khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án thuộc cấp nào thị cấp đó xử lý.

Quá trình giải quyết phải bảo đảm kịp thời, khả thi, đúng quy định pháp luật, phù hợp với thực tiễn khách quan; không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực, thất thoát, lãng phí ngân sách và tài sản của Nhà nước; không hợp pháp hóa sai phạm, không để sai chồng sai.

Dự án Giải quyết ngập do triều khu vực TP Hồ Chí Minh có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1) mặc dù hoàn thành đến hơn 90% khối lượng công việc nhưng phải đứng bánh nhiều năm.

Chính phủ yêu cầu UBND TP Hồ Chí Minh thực hiện theo đúng quy định việc lập, thẩm định, điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi các dự án trên.

Về việc thanh toán cho nhà đầu tư dự án Giải quyết ngập do triều khu vực TP Hồ Chí Minh có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1), Chính phủ yêu cầu UBND TP Hồ Chí Minh thanh toán cho nhà đầu tư dự án bằng quỹ đất, bảo đảm tuân thủ quy định tại Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh, quy định của pháp luật có liên quan và chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 40/NQ-CP ngày 1/4/2021 về việc tiếp tục triển khai dự án; chịu trách nhiệm toàn diện trong việc xác định giá đất cụ thể, tính tiền sử dụng đất, tính tiền thuê đất của các khu đất dự kiến thanh toán, bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai.

Sau khi thanh toán bằng quỹ đất, trường hợp giá trị quỹ đất thanh toán nhỏ hơn giá trị công trình (đã được rà soát, loại bỏ toàn bộ các chi phí bất hợp lý, không đúng quy định), phần chênh lệch sẽ được thanh toán bằng tiền từ nguồn vốn đầu tư công do UBND TP Hồ Chí Minh quản lý.

Chính phủ cũng đề nghị Kiểm toán Nhà nước xem xét, thực hiện việc kiểm toán các dự án làm cơ sở tổ chức thanh, quyết toán vốn đầu tư xây dựng công trình theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước và nhà đầu tư, hiệu quả sử dụng vốn Nhà nước, sớm đưa các dự án vào vận hành, khai thác, không để lãng phí, thất thoát.

Ngoài ra, các Bộ trưởng Bộ: Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước; Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh và Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành nghị quyết này. Trong quá trình thực hiện, trường hợp phát sinh khó khăn, vướng mắc vượt thẩm quyền, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Trong một diễn biến liên quan, tại phiên họp thứ 28 diễn ra ngày 7/7 vừa qua, Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tiếp tục yêu cầu khẩn trương hoàn thành việc rà soát, làm rõ nguyên nhân, có phương án xử lý cụ thể đối với từng dự án, công trình chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí, chỉ đạo xử lý dứt điểm những khó khăn, vướng mắc đối với các dự án năng lượng tái tạo; dự án giải quyết ngập do triều khu vực TP Hồ Chí Minh.

Được biết, dự án Giải quyết ngập do triều khu vực TP Hồ Chí Minh có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1) có tổng mức đầu tư trên 10.000 tỷ đồng. Dự án quan trọng này khởi công từ giữa năm 2016, nhằm kiểm soát ngập do triều cường và ứng phó với biến đổi khí hậu trên diện tích 570km2, phục vụ khoảng 6,5 triệu dân ở khu vực trung tâm và ven sông Sài Gòn.

Mặc dù đã hoàn thành 90% khối lượng công việc, dự án đã phải tạm dừng thi công ba lần, lần gần nhất kéo dài từ ngày 15/11/2020 đến nay.

Đây là dự án được Tổng Bí thư Tô Lâm nêu về lãng phí khi nhiều năm không giải quyết dứt điểm các vướng mắc. Mặc dù TP Hồ Chí Minh rất nhiều lần có văn bản xin ý kiến Trung ương và Chính phủ cũng đã nhiều lần chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc nhưng đến nay dự án vẫn chưa thể tiếp tục triển khai.

Liên quan đến dự án này, mới đây, Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Trung Nam (Trungnam Group) đã có văn bản gửi Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chính phủ về việc tháo gỡ vướng mắc.

Theo Trungnam Group, dự án khởi công từ ngày 26/6/2016 đến nay đã hơn 8,5 năm trôi qua, đạt hơn 90% khối lượng hoàn thành vào năm 2020, sau đó dự án tạm dừng để UBND TP Hồ Chí Minh kiến nghị Chính phủ ban hành Nghị quyết tháo gỡ vướng mắc pháp lý.

Chính phủ cũng đã có Nghị quyết 40/NQ-CP ngày 1/4/2021, trong đó nội dung phương thức thanh toán chưa phù hợp trong Hợp đồng BT của dự án đã được nêu rõ tại điều 1 của Nghị quyết 40/NQ-CP và chỉ đạo của Nghị quyết cũng nêu rõ “Vấn đề này thuộc trách nhiệm của UBND và các tổ chức, cá nhân có liên quan".

Đáng nói, từ khi ban hành Nghị quyết 40/NQ-CP đến nay, mặc dù nhà đầu tư đã nhiều lần báo cáo, tuy nhiên UBND TP Hồ Chí Minh vẫn chưa thực hiện điều chỉnh Hợp đồng BT để hiện thực hóa chỉ đạo của Chính phủ và trong các báo cáo gần đây vẫn đang kiến nghị Chính phủ nội dung đề xuất không phù hợp với nội dung của Nghị quyết 40/NQ-CP.

Về phương thức thanh toán của dự án cũng đã được chỉ đạo cụ thể tại Thông báo số 285/TB- CP ngày 20/8/2015 của Thường trực Chính phủ là: "Áp dụng hình thức BT thanh toán bằng quỹ đất, trường hợp giá trị quỹ đất thanh toán nhỏ hơn giá trị dự án BT, UBND TP Hồ Chí Minh được thanh toán bằng ngân sách thành phố đối với phần chênh lệch".

"Đây là vướng mắc tiên quyết và lớn nhất cần được giải quyết để tháo gỡ ách tắc của dự án, để có thể tiếp tục thực hiện các pháp lý liên quan khác. Nhà đầu tư rất mong nhận được sự hỗ trợ của Trung ương để dự án được triển khai lại và sớm hoàn thành đưa vào khai thác", văn bản nêu.