Chặn lỗ hổng pháp luật ngăn tình trạng “đầu cơ, giữ mỏ” khoáng sản

Tiếp tục phiên họp thứ 50, chiều 14/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản.

Góp ý vào dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, dự án luật lần này cần rà soát các nội dung liên quan đến nguồn thu khoáng sản, đấu giá quyền khai thác khoáng sản và các khoáng sản đặc thù.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải dẫn chứng, thời gian qua, giá vật liệu xây dựng tại Quảng Nam, Đà Nẵng và một số địa phương tăng cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các dự án xây dựng, tác động tiêu cực đến tình hình sản xuất kinh doanh và tốc độ tăng trưởng của các địa phương.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng nguyên nhân là do việc xác định trữ lượng tài nguyên không chính xác và quản lý chưa tốt. Vì vậy, dự án luật lần này cần nhấn mạnh đến công tác quản lý, tránh lợi dụng sơ hở, gây thất thoát, lãng phí tài nguyên cũng như để xảy ra tình trạng tiêu cực.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải góp ý vào dự án luật.

Đồng tình với quan điểm trên, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cũng cho rằng, việc đánh giá trữ lượng khoáng sản là cần thiết. Ngoài ra, đại biểu đề xuất ban soạn thảo nghiên cứu, đưa vào dự án luật những nội dung khái quát liên quan đến công nghệ, kỹ thuật, phương pháp, kiểm tra, thanh tra việc đánh giá trữ lượng khoáng sản để ngăn chặn kịp thời thất thoát tài nguyên.

Liên quan đến quy định quản lý đất hiếm, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nhất trí với việc bổ sung một chương riêng quy định về quản lý, khai thác, sử dụng đất hiếm.

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu thêm việc nên bổ sung một chương cụ thể về đất hiếm hay bổ sung một chương về khoáng sản chiến lược, trong đó có đất hiếm, để bao quát và đầy đủ hơn. Bởi ngoài đất hiếm, các chủ trương, chính sách của Đảng cũng yêu cầu có khung pháp lý quản lý nhiều loại khoáng sản chiến lược khác như titan, uranium…

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu kết luận phiên thảo luận.

Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật.

Theo đó, cần tập trung vào các nội dung, tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính; phân quyền, phân cấp, đảm bảo tháo gỡ vướng mắc, bất cập, cản trở sự phát triển, khơi thông các điểm nghẽn; phòng chống tham nhũng, tiêu cực…

Đối với các nội dung được quy định trong Nghị quyết số 66.4/2025/NQ-CP, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát, cân nhắc, đánh giá tác động chính sách, không tạo kẽ hở để dẫn đến sai phạm.

Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất việc sửa đổi, bổ sung quy định tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản nhằm bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh quốc phòng, sử dụng hiệu quả khoáng sản chiến lược quan trọng.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát, hoàn thiện quy định khu vực không đấu giá khai thác khoáng sản bảo đảm tính công khai, minh bạch, tránh dẫn đến tình trạng “đầu cơ, giữ mỏ”, làm ảnh hưởng tiêu cực đến việc phát triển mới các dự án thăm dò, khai thác khoáng sản theo quy định.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cơ bản thống nhất với các quy định đặc thù về quản lý đất hiếm, đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo rà soát quy định, bảo đảm thể chế hoá chỉ đạo của Tổng Bí thư về chiến lược quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên đất hiếm, phục vụ phát triển đất nước.