Các bước đi mới của Iran sau khi thừa nhận bắn nhầm máy bay Ukraine

Hôm 11/1, Tổng thống Iran Hassan Rouhani bày tỏ hoan nghênh bất kỳ hợp tác quốc tế nào liên quan đến vụ tai nạn máy bay của hãng hàng không quốc tế Ukraine (UIA), mà Iran vừa thừa nhận bị lực lượng phòng không nước này bắn nhầm hôm 8/1 khiến toàn bộ 176 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng.

Hình ảnh Tổng thống Iran Rouhani và hiện trường máy bay Ukraine rơi ở Iran. Ảnh: OxiBuzz.

Động thái này được đánh giá là bước đi tích cực sau những lời kêu gọi của quốc tế về việc điều tra minh bạch vụ tai nạn máy bay.

Phát biểu trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho biết, Iran hoan nghênh bất kỳ hợp tác quốc tế nào trong khuôn khổ quy định quốc tế nhằm làm rõ những vấn đề của vụ tai nạn. Việc điều tra thêm về vụ tai nạn máy bay Ukraine sẽ được tiến hành để tìm ra kết quả cuối cùng.

Cùng ngày, trong một cuộc điện đàm khác với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky, Tổng thống Rouhani khẳng định, "tất cả những người liên quan đến thảm họa hàng không này sẽ bị đưa ra xét xử. Ông cũng cho biết, điều tra chung giữa chuyên gia Iran và Ukraine về vụ tai nạn sẽ tiếp tục và các biện pháp xét xử sẽ sớm được bắt đầu.

Trong khi đó, về phần mình, Tổng thống Ukraine Zelensky tuyên bố, việc Iran thừa nhận "vô tình" bắn hạ máy bay chở khách của Hãng hàng không quốc tế Ukraine là một bước đi đúng hướng, song nước này muốn những người gây ra vụ việc phải chịu trách nhiệm.

Tổng thống Zelensky đã đề nghị Iran cho phép đưa thi thể của 11 nạn nhân người Ukraine về nước "trước ngày 19/1" đồng thời cho biết, các nhà ngoại giao Ukraine đã thảo ra danh sách các bước sẽ được tiến hành để "giải quyết vấn đề bồi thường". Phía Iran nhất trí với Ukraine về vấn đề này.

Đề cập đến những động thái mới nhất của Iran, Thủ tướng Đức Angela Merkel cho rằng lời thừa nhận của Iran về việc bắn nhầm máy bay chở hành khách của Ukraine là một bước đi quan trọng.

Thủ tướng Merkel cho biết: “Iran thông báo rằng đã xảy ra lỗi khi bắn nhầm máy bay chở khách. Thật tốt khi những người có trách nhiệm đã thừa nhận gây ra vụ việc. Việc cần làm bây giờ là tìm ra quốc tịch của các nạn nhân thiệt mạng và tiến hành điều tra một cách kỹ lưỡng đồng thời bàn về những hậu quả”.

Trong khi đó, Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh châu Âu (EASA) hôm 11/1 thông báo, các hãng hàng không châu Âu cần tránh toàn bộ không phận Iran cho tới khi có thông báo tiếp theo. Khuyến cáo trên mở rộng hơn so với khuyến cáo trước đó của Cơ quan này rằng giới chức các quốc gia cần cấm các hãng hàng không bay qua Iran ở độ cao dưới 7.620m. Theo Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh châu Âu, khuyến cáo mở rộng được đưa ra "sau khi Iran tuyên bố các lực lượng vũ trang nước này đã vô tình bắn trúng một máy bay chở khách của Ukraine".

Trước đó, cùng ngày, quân đội Iran bất ngờ xác nhận, phòng không nước này đã "vô tình" bắn nhầm chiếc máy bay mang số hiệu PS752 của hãng hàng không quốc tế Ukraine.

Theo tuyên bố của quân đội Iran, tại thời điểm xảy ra tai nạn, chiếc máy bay này đã bị nhầm là "mục tiêu đối thủ" sau khi bay qua một căn cứ quân sự nhạy cảm của Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC). Tuyên bố của quân đội Iran cho biết ở thời điểm đó, quân đội Iran đang được đặt trong tình trạng sẵn sàng cao nhất trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa nước này với Mỹ.