Bộ Công thương muốn tính vào giá điện khoản lỗ gần 45.000 tỷ đồng của EVN

Bộ Công thương vừa có tờ trình gửi Chính phủ về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2025/NĐ-CP ngày 28/3/2025 của Chính phủ về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.

Theo Bộ Công thương, hiện nay, việc thực hiện cơ chế điều chỉnh giá bản lẻ điện bình quân được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 72/2025/NĐ-CP. Thực hiện nghị định này, thời gian qua, EVN đã tiến hành triển khai thực hiện việc xây dựng, tính toán giá bán lẻ điện bình quân theo quy định về điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân hằng năm, trong năm.

Việc thực hiện đã có nhiều điểm tích cực về sự minh bạch, thuận tiện và tháo gỡ được nhiều vấn đề tồn tại, giúp cho việc tính toán cập nhật, điều chỉnh giá điện được kịp thời, linh hoạt hơn so với trước đây.

Tuy nhiên, qua thực tế triển khai thực hiện nghị định còn một số nội dung cần được xem xét, điều chỉnh để đảm bảo nguyên tắc toàn bộ các chi phí hợp lý, hợp lệ cần được đưa vào tính toán, điều chỉnh giá bán lẻ điện.

Theo Bộ Công thương, EVN kiến nghị Nghị định số 72/2025/NĐ-CP cần được sửa đổi, bổ sung để cho phép thu hồi các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bản lẻ điện bình quân trước đây trên cơ sở kết quả công bố chỉ phí sản xuất kinh doanh điện hoặc báo cáo tài chính kiểm toán hằng năm.

"Giá bán lẻ điện cần giải quyết kịp thời cho đơn vị điện lực trong việc thu hồi đủ chi phí, góp phần bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, việc xây dựng Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2025/NĐ-CP để tiếp tục hoàn thiện quy định về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân là cần thiết", tờ trình nêu.

Bộ Công thương đề xuất Chính phủ cho phép tính toán, phân bổ khoản lỗ lũy kế gần 45.000 tỷ đồng của EVN vào giá điện để bảo toàn vốn Nhà nước.

Cũng theo Bộ Công thương, mục tiêu của việc xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2025/NĐ-CP là tiếp tục hoàn thiện quy định về cơ chế xây dựng, tính toán và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân. Việc này nhằm bảo đảm giá điện phản ánh sát thực tế, cập nhật kịp thời theo biến động của các yếu tố đầu vào.

Trong quá trình soạn thảo, Bộ Công thương quán triệt quan điểm phải tuân thủ Luật Điện lực số 61/2025/QH15 và các quy định pháp luật liên quan. Bên cạnh đó, các nội dung sửa đổi tập trung vào hoạt động sản xuất, kinh doanh điện lực, tạo điều kiện để doanh nghiệp thu hồi đủ chi phí hợp lý, hợp lệ phát sinh trong thực tế.

Dự thảo cũng yêu cầu các tiêu chí chi phí phải rõ ràng, công khai, minh bạch, khả thi và có đầy đủ căn cứ trong quá trình thực hiện, kể cả những khoản chi phí phát sinh do nguyên nhân khách quan mà đơn vị điện lực không thể kiểm soát nhưng trước đó chưa được tính đầy đủ trong giá điện.

Điểm đáng chú ý trong dự thảo lần này là đề xuất cho phép tính toán và phân bổ vào giá điện những khoản chi phí sản xuất, cung ứng điện chưa được bù đắp trước đây.

Theo báo cáo của EVN, do ảnh hưởng của tình hình địa chính trị trên thế giới, chi phí mua điện tăng cao trong giai đoạn năm 2022-2023 dẫn đến EVN gặp nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, số lỗ lũy kế 2 năm này khoảng 50.029 tỷ đồng. Đến hết năm 2024 số lỗ lũy kế của công ty mẹ - EVN vẫn còn khoảng 44.792 tỷ đồng.

Điều này dẫn đến việc vốn đầu tư Nhà nước vào EVN giảm, không bảo toàn được vốn đầu tư của Nhà nước tại doanh nghiệp. Do đó, nếu không được tính toán để thu hồi trong giá điện thì sẽ không bù đắp kịp thời phần vốn đầu tư Nhà nước giảm trong giai đoạn các năm trước đây.

Trên cơ sở đó, EVN kiến nghị Bộ trưởng Bộ Công thương để báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép tính toán khoản lỗ lũy kế này là một khoản chi phí được phép tính vào giá bán lẻ điện bình quân.

Bên cạnh đó, tổng các chi phí khác chưa được tính vào giá điện cũng được đề xuất tính toán phân bổ vào giá bán lẻ điện bình quân từ năm 2022 trở đi, bao gồm các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện bình quân trước đây, được xác định theo kết quả hoạt động kinh doanh, giảm trừ lợi nhuận hoạt động khác, tại báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh trong báo cáo tài chính hằng năm của công ty mẹ EVN đã được kiểm toán bởi đơn vị kiểm toán độc lập từ năm 2022 trở đi.

Ông lớn ngành điện cũng đề xuất, phương án phân bổ các khoản chi phí này, báo cáo Bộ Công thương xem xét, có ý kiến. Trường hợp cần thiết, sẽ lấy ý kiến Bộ Tài chính. Ngoài ra, chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ, chênh lệch tỷ giá chưa được ghi nhận và thanh toán cho các nhà máy điện theo thỏa thuận tại hợp đồng mua bán điện.