5 nhân tố giúp New Zealand ‘sạch bóng’ COVID-19

Người dân đi bộ trên phố ở Wellington, New Zealand ngày 14/5/2020. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo Trung tâm dữ liệu COVID-19 tại Đại học Johns Hopkins, New Zealand có 1.504 ca mắc và 22 ca tử vong vì COVID-19. Lấy một so sánh: Cộng hòa Ai-len có quy mô dân số tương tự như New Zeland, nhưng số ca lây nhiễm và tử vong do đại dịch này lần lượt là 25.000 và 1.679 ca.

Điều này cho thấy New Zealand là quốc gia thành công trong cuộc chiến chống COVID-19. Chiến lược đối phó hiệu quả của New Zeland dựa trên 5 nhân tố sau:

Đóng cửa nhanh và quyết liệt

“Chúng ta phải quyết liệt và thực hiện sớm”, đó là thông điệp của Thủ tướng Ardern. Ngày 15/3, khi mới chỉ có 100 ca nhiễm, New Zealand quyết định đóng cửa biên giới đối với du khác nước ngoài và buộc người dân phải cách ly tại nhà trong khoảng thời gian 14 ngày.

10 ngày sau, chính phủ thực thi các giải pháp đóng cửa toàn bộ, vốn bị coi là hà khắc so với tiêu chuẩn quốc tế. Chỉ có cửa hàng bán thực phẩm, hiệu thuốc, bệnh viện, trạm xăng được phép mở cửa. Phương tiện giao thông bị hạn chế đi lại. Giao tiếp xã hội cũng chỉ diễn ra trong phạm vi gia đình. Nhóm biện pháp này được duy trì trong một tháng, sau đó được nới lỏng dần và giờ thì đã dỡ bỏ triệt để.

Theo Oksana Pyzik, học giả cao cấp tại Đại học Y London, những quy định về đóng cửa tại thời điểm đó rất quan trọng, bởi chúng giúp ngăn chặn sự lây lan của virus từ sớm và chính quyền có được quãng thời gian chuẩn bị quý giá – điều vốn bị nhiều nước khác hoang phí.

Thông điệp chính sách được truyền dẫn hiệu quả

Ngay trước thời điểm áp đặt đóng cửa chặt chẽ, chính phủ gửi tin nhắn khẩn đến mọi công dân, với nội dung: “Đây là tin nhắn được gửi đến tất cả người dân New Zeland. Chúng tôi đang phụ thuộc vào các bạn… Tối nay các bạn ở đâu thì cứ tiếp tục ở đó nhé. Có vẻ như các biện pháp khắc nghiệt nhất sẽ được uy trì trong một vài tuần”.

Khi tình hình được cải thiện, Thủ tướng Ardern ra thông điệp rõ ràng về cách tiếp cận của New Zeland trong cuộc chiến chống COVID-19. “Chúng ta có cơ hội để làm điều gì đó mà các chưa nước nào làm được - đó là loại trừ virus”, bà Ardern nói trước toàn dân hôm 16/4.

Theo Pyzik, đây là cách truyền thông điệp đúng đắn. Những tin nhắn thường trực với nội dung ưu tiên vấn đề sức khỏe, cùng với các cuộc họp báo thường ngày tại Văn phòng Thủ tướng được phát trực tiếp tới người dân đã giúp cho chính quyền New Zeland giành được sự ủng hộ, tin tưởng của công chúng, các giải pháp đóng cửa dễ được cảm thông và tuân thủ.

Tăng cường năng lực xét nghiệm quốc gia

Tuần trước, bà Ardern tuyên bố New Zealand sẽ thực hiện 8.000 ca xét nghiệm/ngày, một tỉ lệ cao nhất trên thế giới tính theo quy mô dân số. Đến nay, nước này đã thực hiện xét nghiệm đối 295.000 trường hợp.

Shaun Hendy, người đứng đầu tổ chức Te Punaha Matatini – một đơn vị chuyên quảng bá về hành động của chính phủ trong cuộc chiến chống COVID-19 cho biết, biện pháp đóng cửa nghiêm ngặt của New Zeland đồng nghĩa với việc các nhân viên truy dấu sẽ dễ dàng hơn trong việc phát hiện đối tượng cần cô lập.

Địa lý là một ưu thế

Là quốc đảo quốc tương đối biệt lập, New Zeland cũng có một số điều kiện thuận lợi hơn trong dập dịch. Nước này kiểm soát tốt hơn việc ai có thể ra vào trên tuyến đường biên giới bộ trải dài. Mật độ dân số thưa cũng là một lợi thế. Nó đồng nghĩa với việc virus không thể lây lan dễ dàng qua cộng đồng, khi mà tương tác giữa người với người ít đi.

Tuy nhiên, bà Pyzik nhìn nhận, điều này không đồng nghĩa có thể coi New Zealand là hàn thử biểu để so sánh với các nước khác. Nhiều nước cũng có dân số thưa, cũng có vị trí địa lý biệt lập, nhưng hiệu quả chống dịch kém xa. Bởi điểm mấu chốt nhất vẫn là hành động sớm, quyết liệt.

Theo sát hướng dẫn chuyên gia

Chính phủ New Zealand thực hiện đúng những hướng dẫn chuẩn mực nhất trong đối phó với chủng virus mới SARS-CoV-2. Theo bà Pyzik, hòn đá tảng trong biện pháp chống dịch của tất cả các nước phải là tìm kiếm, xét nghiệm, cô lập, giám sát từng trường hợp nhiễm bệnh và và truy vết, cách ly các đối tượng từng tiếp xúc với người nhiễm. Đó chính là biện pháp giúp New Zealand thành công trong cuộc chiến chống COVID-19.