Vụ chiếm đoạt tiền của bố mẹ: Bài toán về đạo đức gia đình và pháp luật

Vụ việc nhóm đối tượng dàn cảnh giả danh công an để chiếm đoạt 2 triệu USD tại Tây Ninh, với nghi can chủ mưu là con trai nạn nhân, đang gây chấn động dư luận. Theo các chuyên gia pháp lý, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, thủ đoạn tinh vi, cần làm rõ từng hành vi để định danh chính xác theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Dàn cảnh giả danh công an, chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn

Theo thông tin ban đầu từ Công an tỉnh Tây Ninh, lực lượng chức năng đã tạm giữ một số nghi phạm liên quan đến vụ chiếm đoạt 2 triệu USD của một hộ gia đình trên địa bàn. Đáng chú ý, người con trai trong gia đình được xác định là chủ mưu, lên kế hoạch và cấu kết cùng các đối tượng khác gồm Lộc, Tuấn Anh, Duy để dàn dựng kịch bản chiếm đoạt tài sản.

Đào Xuân Lộc, Nguyễn Tuấn Anh, Nguyễn Anh Duy (từ trái sang) bị truy nã. Ảnh: Công an cung cấp

Chiều 10/3, nhóm đối tượng biết rõ thời điểm gia đình vừa nhận khoản tiền lớn nên đã đóng giả làm lực lượng chức năng đến nhà, yêu cầu trình bày về nguồn gốc số tiền và “mời” chủ nhà về trụ sở công an làm việc. Khi nạn nhân mất cảnh giác, nhóm đối tượng đã nhanh chóng lấy toàn bộ số tiền rồi tẩu thoát.

Ngay sau khi tiếp nhận trình báo, Công an tỉnh Tây Ninh đã vào cuộc điều tra, làm rõ thủ đoạn của nhóm nghi phạm và phát lệnh truy nã đối với những người liên quan.

Cần làm rõ hành vi để xác định chính xác tội danh

Trao đổi về vụ việc, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Ủy viên Ban chấp hành Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, nhận định: “Đây là hành vi chiếm đoạt tài sản rất nghiêm trọng, manh động, thủ đoạn tinh vi, đặc biệt đáng chú ý là người con trai của nạn nhân là người khởi xướng, tiếp tay cho tội phạm".

TS. Luật sư Đặng Văn Cường

Theo ông, để xử lý đúng người, đúng tội, cần làm rõ phương thức thủ đoạn phạm tội, cụ thể là hành vi “gian dối”, “đe dọa”, hay “lén lút” chiếm đoạt tài sản.

Luật sư phân tích: Nếu nạn nhân tự nguyện giao tài sản vì tin tưởng vào lời nói dối của đối tượng, hành vi này có thể cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật Hình sự.

Nếu đối tượng đe dọa, uy hiếp tinh thần khiến nạn nhân sợ hãi mà buộc phải giao tài sản, có thể cấu thành tội cưỡng đoạt tài sản (Điều 170) hoặc cướp tài sản (Điều 168), tùy vào mức độ đe dọa và phản ứng của nạn nhân.

Trường hợp lợi dụng sơ hở để chiếm đoạt tài sản một cách lén lút sẽ bị xử lý về tội trộm cắp tài sản (Điều 173).

Nếu hành vi giật tài sản rồi bỏ chạy ngay, sẽ là tội cướp giật tài sản theo Điều 171.

Ông Cường nhấn mạnh: “Trong vụ việc này, nhóm đối tượng đã giả danh công an để tạo lòng tin, sau đó nhanh chóng chiếm đoạt tài sản và tẩu thoát. Như vậy, hành vi có thể kết hợp giữa lừa đảo, đe dọa và lợi dụng sơ hở, do đó cơ quan điều tra cần thận trọng khi xác định tội danh.”

Cảnh báo sự xuống cấp đạo đức

Theo nhận định của luật sư, điểm đáng buồn và nhức nhối nhất trong vụ án này là việc người con ruột của nạn nhân lại chính là người chủ mưu, lên kế hoạch và dẫn dắt hành vi phạm tội. Đây là minh chứng rõ nét cho sự xuống cấp đạo đức nghiêm trọng, đặc biệt là trong một bộ phận thanh niên hiện nay.

"Chỉ vì muốn chiếm đoạt tài sản, một số người trẻ đã bất chấp đạo lý, bất chấp pháp luật, tiếp tay hoặc trực tiếp thực hiện những hành vi vô cùng nghiêm trọng", ông Cường nói.

Hiện Cơ quan điều tra Công an tỉnh Tây Ninh đang tiếp tục làm rõ hành vi của từng đối tượng, từ đó xác định chính xác các tội danh áp dụng. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng sẽ xử lý nghiêm minh để răn đe, phòng ngừa tội phạm, nhất là những vụ việc có yếu tố người thân tiếp tay chiếm đoạt tài sản của chính gia đình mình.

Luật sư Đặng Văn Cường cũng cho rằng, trong bối cảnh các đối tượng ngày càng sử dụng thủ đoạn tinh vi, người dân cần nâng cao cảnh giác, tránh tin tưởng người lạ hoặc hành vi bất thường, kể cả khi có người xưng danh là cơ quan chức năng. Khi có nghi ngờ, cần gọi ngay cho công an địa phương để xác minh.