Vợ chồng chính thức được tự quyết định về số con

Chiều 3/6, với 100% thành viên có mặt tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số số 06/2003/PL-UBTVQH11 đã được sửa đổi, bổ sung theo Pháp lệnh số 08/2008/PL-UBTVQH12, có hiệu lực từ 3/6/2025.

Theo pháp lệnh mới được thông qua, quy định về quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc thực hiện kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Cụ thể được quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng trên cơ sở bình đẳng.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan.

Việc này thay thế quy định của pháp lệnh hiện hành là mỗi cặp vợ chồng được quyết định thời gian và khoảng cách sinh con. Đồng thời pháp lệnh mới được thông qua đã bỏ quy định mỗi cặp vợ chồng, cá nhân sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định.

Pháp lệnh cũng giữ quy định mỗi cặp vợ chồng, cá nhân bảo vệ sức khỏe, thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS và thực hiện các nghĩa vụ khác liên quan đến sức khỏe sinh sản.

Trước đó, báo cáo về việc sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, trong giai đoạn từ năm 2006 đến 2021, Việt Nam đã đạt và duy trì mức sinh thay thế trên toàn quốc, đồng thời duy trì mức độ gia tăng dân số hợp lý. Đến năm 2024, quy mô dân số nước ta đã vượt mốc 100 triệu người.

Tuy nhiên, mức sinh toàn quốc đang có xu hướng giảm xuống dưới mức sinh thay thế. Từ mức 2,11 con/phụ nữ năm 2021, con số này đã giảm dần còn 2,01 (2022), 1,96 (2023) và chỉ còn 1,91 con/phụ nữ trong năm 2024, mức thấp nhất trong lịch sử và dự báo sẽ tiếp tục giảm trong những năm tới.

Theo kịch bản dự báo, nếu mức sinh tiếp tục giảm, đến năm 2039, Việt Nam sẽ kết thúc thời kỳ dân số vàng; năm 2042, dân số trong độ tuổi lao động sẽ đạt đỉnh; sau năm 2054, dân số có thể bắt đầu tăng trưởng âm.

“Tình trạng mức sinh thấp kéo dài sẽ gây ra hệ lụy nghiêm trọng như thiếu hụt lực lượng lao động, suy giảm quy mô dân số, đẩy nhanh quá trình già hóa và tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế, xã hội”, Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.