Tuyên chiến với rác thải nhựa – Cần áp dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân là khách mời của tọa đàm.

Tham dự tọa đàm còn có: Bà Đặng Thị Kim Chi, GS.TS. Chủ tịch Hội đồng hóa học và kỹ thuật, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam; bà Trần Thanh Phương, Phó Giám đốc, đại diện lãnh đạo Tập đoàn An Phát Holdings; ông Hoàng Quốc Dũng, nhà báo, Báo Tiền Phong.

Nhiều bộ, ngành, doanh nghiệp tiên phong chống rác thải nhựa

Tại buổi tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết: Nhận thức rõ tác hại của rác thải nhựa, từ năm 2011, Chính phủ đã ban hành và đang tiếp tục hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách về bảo vệ môi trường, thúc đẩy việc thu gom, phân loại, tái chế, tái sử dụng chất thải rắn, hướng tới xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam.

Theo Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân, mới đây, tháng 6/2019, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã phát động phong trào chống rác thải nhựa trên toàn quốc, trong đó giảm thiểu sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần. Hưởng ứng phong trào này, nhiều bộ, ngành, đơn vị tiên phong “nói không với rác thải nhựa”.

Các khách mời tham dự tọa đàm đánh giá cao việc Bộ Tài nguyên và Môi trường đã sử dụng bình nước kim loại thay thế cho chai nước nhựa dùng một lần tại nhiều hội nghị, hội thảo; phát động phong trào thi đua “Hành động để giảm thiểu ô nhiễm nhựa và nilon”; kêu gọi mỗi cán bộ, công nhân viên chức và người lao động hành động và vận động gia đình, người thân cùng thực hiện “Nói không với sản phẩm nhựa và túi nilon sử dụng một lần”.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân phát biểu tại Toạ đàm Tuyên chiến với Rác thải nhựa

Bộ Y tế cũng đã tổ chức hội nghị trực tuyến triển khai giảm thiểu chất thải nhựa trong ngành y tế với 63 điểm cầu tại 63 tỉnh, thành phố.

Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân chia sẻ: Bên cạnh các bộ, ngành, các doanh nghiệp như Co.op mart Việt Nam, Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Thành phố Hồ Chí Minh, siêu thị Big C Đà Nẵng, Big C Hà Nội… cũng đã nỗ lực chống rác thải nhựa bằng cách sử dụng phương pháp bọc hàng hóa, sản phẩm bằng lá chuối thay thế dần túi nilon.

Bà Đặng Thị Kim Chi, GS.TS. Chủ tịch Hội đồng hóa học và kỹ thuật, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam chia sẻ tại Tọa đàm

Liên minh tái chế bao bì Việt Nam gồm 9 doanh nghiệp lớn như TH Group, Coca-Cola, La Vie, Nestle, Nutifood… đã được thành lập giữa năm 2019 và đang nối dài danh sách các doanh nghiệp lớn tham gia vào các chương trình tái chế rác thải nhựa.

Đề xuất giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa

Bà Đặng Thị Kim Chi, GS.TS. Chủ tịch Hội đồng hóa học và kỹ thuật, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam cho biết: Chúng ta đang phải đối mặt với thách thức rất lớn do ô nhiễm môi trường và BĐKH, trong đó nổi lên là vấn đề chất thải rắn nói chung và tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa nói riêng vẫn đang ở mức báo động.

Chính thói quen sử dụng phổ biến các sản phẩm này trong đại bộ phận người dân hiện nay đang gây ô nhiễm môi trường sống và ảnh hưởng đến sức khỏe của con người.

“Các sản phẩm nhựa có giá thành rất rẻ và tiện dụng nên trở thành thói quen khó sửa, đặc biệt với những người nội trợ. 70% chất thải còn chôn lấp nên lượng rác thải nhựa tồn tại trong đất rất lớn, gây ô nhiễm môi trường đất, môi trường nước và ảnh hưởng đến phát triển bền vững” – bà Đặng Thị Kim Chi cho biết thêm.

Bà Trần Thanh Phương, Phó Giám đốc, đại diện lãnh đạo Tập đoàn An Phát Holdings chia sẻ

Đồng quan điểm với bà Đặng Thị Kim Chi, đại diện Tập đoàn An Phát Holdings, bà Trần Thanh Phương cho rằng: Tốc độ tăng trưởng của ngành nhựa tiếp tục tăng, trong đó 30% là bao bì nhựa, bởi vậy thị trường về các sản phẩm thay thế túi nilon khó phân hủy sẽ tăng nhanh, tạo cơ hội cho các nhà sản xuất.

Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân cho biết: Vừa qua, Chính phủ Việt Nam đã làm việc với các Đại sứ quán, các quỹ phát triển toàn cầu để giúp Việt Nam thành lập Trung tâm ứng phó với rác thải nhựa đại dương; kết hợp với các tổ chức tôn giáo để tuyên truyền thay đổi hành vi.

Mức thuế bảo vệ môi trường đối với túi nilon thuộc diện chịu thuế đang là 50.000 đồng/kg – là mức cao nhất trong khung thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng này, tuy nhiên, vẫn chưa thể thay đổi hành vi nếu không đánh thuế với người tiêu dùng. Việt Nam đang xây dựng kinh tế tuần hoàn trong từng khu dân cư, từng doanh nghiệp, từng khu công nghiệp và trong cả cộng đồng.

Ông Hoàng Quốc Dũng, nhà báo, Báo Tiền Phong chia sẻ tại tọa đàm

Theo ông Hoàng Quốc Dũng, Báo Tiền Phong, cần phải rà soát, đánh giá về hiệu lực, hiệu quả của các văn bản pháp luật đã được ban hành trong các chính sách về rác thải nhựa; áp dụng các công cụ kinh tế đối với khu vực tiêu dùng nhiều hơn khu vực sản xuất để thay đổi thói quen của người tiêu dùng; cần có bước nhảy thông tin, tức là có người nêu gương, thông qua các sự kiện lớn để đưa thông điệp chống rác thải nhựa đến cộng đồng.

Bà Đặng Thị Kim Chi đề xuất đẩy mạnh tuyên truyền để người tiêu dùng tự giác giảm sử dụng túi nilon khó phân hủy và chuyển sang các sản phẩm thân thiện với môi trường, tiến tới cấm sử dụng túi nilon dùng một lần; giảm thiểu phát sinh chất thải nilon; tái chế nilon thành các sản phẩm có tuổi thọ cao; đẩy mạnh việc áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ tiên tiến vào tái chế, sản xuất sản phẩm thay thế đồ nhựa, túi nilon dùng một lần.

Cách khách mời tại buổi tọa đàm

Bà Trần Thanh Phương cho rằng: “Việc thay đổi nhận thức và thay đổi thói quen của người tiêu dùng về túi nilon là rất khó. Do vậy, để thay đổi nhận thức, tạo thói quen tiêu dùng mới cho họ, cần phải chú trọng các giải pháp về kinh tế”.

Bà Trần Thanh Phương đề xuất nhóm công cụ hạn chế các sản phẩm nhựa dùng một lần, áp dụng thuế, phí cao hơn nếu vẫn chọn dùng túi nilon; giảm thuế, phí cho doanh nghiệp và người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm thân thiện với môi trường; đưa ra chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp để đưa sản phẩm thay thế đến với cộng đồng.

Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân cho rằng nếu tiến hành đồng thời ba giải pháp: Hoàn thiện chính sách pháp luật, tuyên truyền nâng cao nhận thức và áp dụng khoa học công nghệ một cách mạnh mẽ và quyết liệt thì mới thực hiện được nhiệm vụ Chính phủ giao về chống rác thải nhựa.