TT Trump vắng mặt, 7 lãnh đạo ASEAN không dự hội nghị với Mỹ

Lãnh đạo 7 nước thuộc Hiệp hội Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã không tham dự một hội nghị với Mỹ hôm 4/11 tại Thái Lan, và cử bộ trưởng ngoại giao của họ thay thế. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi tổ chức một "hội nghị đặc biệt" tại Mỹ vào năm tới.

The Straits Times, chỉ có 3 nhà lãnh đạo ASEAN tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ, trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 35, bao gồm Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith và thủ tướng nước chủ nhà Prayuth Chan-o-cha.

Thái Lan đang đảm nhận vai trò chủ tịch ASEAN và sẽ chuyển giao vai trò này cho Việt Nam trong hội nghị lần này. Lào đang là nước chịu trách nhiệm điều phối quan hệ ASEAN - Mỹ.

Cố vấn an ninh quốc gia Robert O'Brien (thứ năm từ trái sang) cùng các lãnh đạo, ngoại trưởng các nước ASEAN tại hội nghị hôm 4/11 ở Bangkok, Thái Lan. Ảnh: AFP.

Washington đã cử một phái đoàn tương đối cấp thấp tới hội nghị với ASEAN, một quyết định được đa số xem là đáng thất vọng, nếu so với đại diện các đối tác khác của ASEAN. Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev đều có mặt tại Bangkok, Thái Lan, tuần này.

Trong khi đó, quan chức cấp cao nhất trong phái đoàn Mỹ là Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross, và đặc phái viên của Tổng thống Trump là Cố vấn an ninh quốc gia Robert O'Brien. Đây là năm thứ hai liên tiếp ông Trump vắng mặt tại hội nghị với các nhà lãnh đạo Đông Nam Á.

Với sự vắng mặt của lãnh đạo 7 nước ASEAN trong hội nghị sáng 4/11, Mỹ đã bày tỏ quan ngại về việc mà họ cho là "cố tình làm bẽ mặt" Tổng thống Trump bằng cách tẩy chay hội nghị, một nhà ngoại giao nói với hãng thông tấn Nhật Kyodo.

"Chúng tôi vô cùng quan ngại về quyết định thấy rõ" liên quan đến hội nghị, nhà ngoại giao này dẫn lại nội dung bức điện chính phủ Mỹ gửi đến ASEAN.

"Việc một số hoặc tất cả lãnh đạo ASEAN tẩy chay sẽ được xem là nỗ lực có chủ đích làm bẽ mặt tổng thống Mỹ và điều này sẽ rất có hại cho quan hệ ASEAN - Mỹ".

Tại hội nghị, ông O'Brien đã đọc lá thư của ông Trump, trong đó tổng thống Mỹ mời các nhà lãnh đạo ASEAN đến Mỹ tham dự một "hội nghị đặc biệt" trong quý 1 năm 2020.

"Đây sẽ là cơ hội tuyệt vời để chúng ta mở rộng và làm sâu sắc hợp tác trong các vấn đề có vai trò rất quan trọng đối với gần 1 tỷ người mà Mỹ và các nước ASEAN được ưu ái đại diện", ông Trump viết trong thư.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O'Brien thay mặt Tổng thống Trump tại hội nghị với ASEAN ở Bangkok, Thái Lan. Ảnh: AFP-Jiji.

Theo tiến sĩ Tang Siew Mun, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu ASEAN tại Viện ISEAS - Yusof Ishak ở Singapore, việc một số lãnh đạo ASEAN quyết định cử ngoại trưởng thay mặt dự hội nghị với Mỹ có thể xem là "sự phản đối mạnh mẽ đối với việc Mỹ thiếu quan tâm đến khu vực".

Ông cũng cho rằng lời mời dự "hội nghị đặc biệt" mà ông Trump đưa ra thường sẽ được xem là tích cực, nhưng lại mang ý nghĩa khác trong trường hợp này, theo Straits Times.

"Với sự thất bại về ngoại giao ở Bangkok, lời mời này có thể được xem là món quà để bù đắp cho sự vắng mặt của ông Trump tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ và Hội nghị Cấp cao Đông Á", ông Tang nhận xét.