Trưng bày tài liệu “30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ”

Sự kiện không chỉ ôn lại chặng đường 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, mà còn góp phần thắt chặt hơn nữa mối quan hệ hợp tác giữa hai nước. Từ những trang tư liệu được lưu giữ, từ thiện chí và trách nhiệm được vun đắp, quan hệ song phương hướng tới một tương lai tươi sáng - vì lợi ích chung của nhân dân hai nước, vì một thế giới hoà bình và phát triển bền vững.

Chương trình Trưng bày tài liệu “30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ”

Chương trình Trưng bày gồm ba phần: Phần I - Tiến tới thiết lập quan hệ ngoại giao; Phần II - Hợp tác và phát triển; Phần III - Vững bước vào kỷ nguyên mới.

Chương trình trưng bày khai thác nguồn tư liệu phong phú từ Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Bộ Ngoại giao Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Trung tâm Việt Nam, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Đại học Công nghệ Texas – Hoa Kỳ, các nhân chứng lịch sử phản ánh những dấu mốc quan trọng, nỗ lực hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục, y tế, quốc phòng...

Đặc biệt, chương trình cũng giới thiệu nhiều tài liệu lần đầu tiên được công bố, tiêu biểu như: các văn bản liên quan đến tiến trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Hoa Kỳ; Tuyên bố của Tổng thống William Jefferson Clinton về việc thiết lập quan hệ bình thường với Việt Nam, công bố tại Nhà Trắng ngày 11/7/1995, hiện lưu giữ tại Lưu trữ Quốc gia Hoa Kỳ; Tuyên bố của Thủ tướng Võ Văn Kiệt ngày 12/7/1995 về quyết định bình thường hóa quan hệ của Tổng thống Bill Clinton, hiện bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.

Năm 1995, Việt Nam và Hoa Kỳ đã thiết lập quan hệ ngoại giao, cùng nhau đi qua những cột mốc lịch sử: Ký kết Hiệp định Thương mại song phương năm 2000, xác lập quan hệ Đối tác toàn diện năm 2013 và đỉnh cao là nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững vào tháng 9 năm 2023.

Sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Hoa Kỳ đã cùng nhau viết nên một chương mới trong lịch sử quan hệ song phương. Từ chính trị - ngoại giao đến kinh tế - thương mại, từ quốc phòng - an ninh đến khoa học - công nghệ, giáo dục - y tế và giao lưu văn hóa, hợp tác giữa hai nước ngày càng đi vào chiều sâu với những kết quả cụ thể, thiết thực.

Hồ sơ chiến sĩ Trần Huy Liệu - Quê quán: Đông Hải, xã Phú Đức, tỉnh Thái Bình

Bên cạnh những thành tựu nổi bật về kinh tế, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh vẫn là trọng tâm trong quan hệ hai nước. Các dự án rà phá bom mìn, xử lý dioxin, tìm kiếm hài cốt liệt sĩ không chỉ là những nỗ lực đầy nhân văn, mà còn là minh chứng cho tinh thần trách nhiệm cùng hướng về tương lai.

Bên cạnh đó, kho microfilm với gần 3 triệu trang chụp chữ viết, hình ảnh di vật, kỷ vật của Bộ đội miền Bắc và Quân Giải phóng miền Nam trong kháng chiến trước 1975, đang quản lý tại Trung tâm Việt Nam - Đại học Công nghệ Texas là nguồn thông tin, dữ liệu quý giá về các liệt sĩ Việt Nam đã hy sinh hoặc mất tích trong chiến tranh.

Các cơ quan của Việt Nam và Hoa Kỳ đã nỗ lực tra cứu hồ sơ tài liệu lưu trữ để tìm kiếm thông tin, kỷ vật, chứng tích chiến tranh để trao trả cho gia đình các bên. Vì vậy, hoạt động trao trả hồ sơ chứng tích chiến tranh cho các gia đình liệt sĩ là hoạt động hết sức nhân văn đồng thời thể hiện tinh thần trách nhiệm và thiện chí trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ nhằm khắc phục hậu quả chiến tranh, góp phần củng cố lòng tin, tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa nhân dân hai nước.

Điểm đặc biệt của sự kiện là lễ trao trả 22 hồ sơ gốc cho các gia đình liệt sĩ và cựu chiến binh, những kỷ vật từng nằm lại bên kia đại dương suốt hàng chục năm. Những hồ sơ này được lưu giữ tại Trung tâm Việt Nam thuộc Đại học Công nghệ Texas (Hoa Kỳ), nơi hiện còn bảo quản kho microfilm với gần 3 triệu trang tài liệu liên quan đến các chiến sĩ miền Bắc và Quân Giải phóng miền Nam đã hy sinh hoặc mất tích trong chiến tranh. Nhân dịp này, Trung tâm Việt Nam cũng trao tặng cho phía Việt Nam hơn 200 bộ hồ sơ mới, mở rộng thêm khả năng tiếp cận thông tin cho thân nhân các liệt sĩ còn chưa tìm được tung tích.

Trao trả hồ sơ cho thân nhân các liệt sĩ trong sáng 10/7

Góp mặt tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy nhấn mạnh: "Trưng bày và trao trả hồ sơ chứng tích không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường đầy dấu ấn trong quan hệ Việt, Mỹ, mà còn là một khoảnh khắc xúc động, phản ánh sự chín muồi của lòng tin và khát vọng chung về hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững." Từ dấu mốc thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1995, Việt Nam và Hoa Kỳ đã cùng nhau đi qua nhiều bước tiến quan trọng, ký kết Hiệp định Thương mại song phương năm 2000, xác lập quan hệ Đối tác toàn diện năm 2013 và nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2023.

Đây không đơn thuần là hoạt động tưởng niệm, mà còn là cầu nối giữa quá khứ và tương lai. Qua những tư liệu lịch sử, chương trình không chỉ ôn lại chặng đường 30 năm đầy ý nghĩa, mà còn cho thấy rõ hơn bao giờ hết tiềm năng hợp tác vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung. Đây chính là nền tảng vững chắc để quan hệ Việt - Mỹ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những thập kỷ tới.