Trudeau ngăn Mỹ ký thỏa thuận thương mại với Trung Quốc

"Chúng tôi nói với Mỹ rằng họ không được ký một thỏa thuận cuối cùng và toàn diện với Trung Quốc khi chưa giải quyết vấn đề Mạnh Vãn Chu và hai công dân Canada", Thủ tướng Trudeau nói trong một cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình tiếng Pháp TVA hôm 19/12.

Trudeau bày tỏ hy vọng rằng thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung có thể giải quyết vấn đề trả tự do cho hai công dân Canada là Michael Kovrig và Michael Spavor đang bị giam ở Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (bên trái) và Thủ tướng Canada Justin Trudeau (bên phải) trong hội nghị thượng đỉnh NATO hồi đầu tháng 12. Ảnh: CNN.

Trung Quốc bắt giam Kovrig và Spavor hồi tháng 12/2018 với cáo buộc làm gián điệp. Kovrig, từng là nhà ngoại giao Canada, bị cáo buộc "thu thập bí mật nhà nước và thông tin tình báo cho nước ngoài". Spavor, người thúc đẩy đầu tư và du lịch vào Triều Tiên, bị Trung Quốc cáo buộc "đánh cắp và cung cấp bí mật nhà nước cho nước ngoài".

Canada cho rằng đây là hành động trả đũa của Trung Quốc khi Vancouver bắt giám đốc tài chính tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Chu 9 ngày trước đó, theo yêu cầu của Washington. Bà Mạnh bị truy nã ở Mỹ với các cáo buộc liên quan đến vi phạm lệnh trừng phạt với Iran.

Bà Mạnh được tại ngoại trong lúc chờ phiên tòa dẫn độ tới Mỹ dự kiến diễn ra vào tháng 1 năm tới. Trung Quốc nhiều lần bác bỏ cáo buộc đối với bà Mạnh và yêu cầu Canada trả tự do cho bà.

Trump hôm 13/12 thông báo đã đạt được thỏa thuận thương mại một phần với Trung Quốc nhằm hạ nhiệt chiến tranh thương mại giữa hai nước, trong đó Mỹ không áp mức thuế dự kiến có hiệu lực từ 15/12 và giảm mức thuế 15% trước đó xuống còn 7,5%. Đổi lại, Trung Quốc sẽ tăng mua nông sản Mỹ. Hai nước cũng sẽ đàm phán thỏa thuận giai đoạn hai "ngay lập tức" thay vì chờ đến sau cuộc bầu cử năm 2020.

Các quan chức Trung Quốc sau đó xác nhận đã đạt được tiến bộ lớn trong đàm phán và thống nhất về văn bản thỏa thuận thương mại giai đoạn một với Mỹ. Tuy nhiên, thỏa thuận thương mại giai đoạn một giữa hai nước vẫn chưa được chính thức ký và đang chờ thống nhất về ngôn ngữ.