TP HCM: Lộ nhiều sai phạm từ sự cố sạt lở kè Tắc Sông Chà

Điểm tên những sai phạm

Ngày 14/5, Thanh tra TP HCM đã có thông báo Kết luận thanh tra (KLTT) toàn diện về sự cố sạt lở công trình bờ kè bảo vệ khu dân cư (KDC) Tắc Sông Chà, ấp Bình Mỹ, xã Bình Khánh, huyện Cần Giờ.

Theo KLTT, sự cố công trình xây dựng kè bảo vệ KDC Tắc Sông Chà đã bộc lộ nhiều sai phạm trong quá trình chuẩn bị đầu tư và thực hiện dự án. Tuy không gây thiệt hại về người nhưng do sự cố dẫn đến kéo dài thời gian hoàn thành, chậm tiến độ so với kế hoạch, ảnh hưởng chất lượng của dự án, không đạt được mục tiêu chống sạt lở bờ sông nhằm bảo vệ cơ sở hạ tầng xây dựng ven sông, cải tạo môi trường, tạo cảnh quan khu vực ven sông xanh, sạch, đẹp.

Theo KLTT, nguyên nhân chính gây ra sự cố công trình được xác định trách nhiệm của 3 đơn vị tham gia xây dựng. Ước tính giá trị thiệt hại tối thiểu đối với đoạn kè bị sạt lở từ K0+495 là hơn 15,4 tỷ đồng.

Cụ thể, Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng Thủy lợi - Thủy điện Nam Việt (Công ty Nam Việt) là nhà thầu tư vấn khảo sát xây dựng bước lập thiết kế bản vẽ thi công - dự toán; Tư vấn lắp thiết kế bản vẽ thi công - dự toán. Trong hồ sơ thiết kế, Công ty Nam Việt chưa đề cập, đánh giá hết các yếu tố bất lợi làm thay đổi sơ đồ chịu lực và làm giảm độ ổn định của công trình; Chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ giám sát tác giả nên không kịp thời phát hiện công trình thi công chưa phù hợp với biện pháp thi công theo hồ sơ thiết kế được duyệt.

Công ty Cổ phần Đê kè và Phát triển nông thôn Hải Dương (Công ty Hải Dương) là nhà thầu thi công xây dựng công trình đã triển khai trình tự thi công chưa phù hợp theo chỉ dẫn kỹ thuật thi công của Sở Giao thông Vận tải (GTVT). Trước khi triển khai thi công kết cấu sau kè, trong khi chưa hoàn thiện đầy đủ kết cấu mái kè, thời điểm thi công kết cấu sau kè, đoạn từ K0 đến K0+325 còn 2 đến 3 hàng thảm đá dọc tuyến kè chưa thi công và đoạn từ K0+325 đến K0+495 đã thả đá nhưng chưa hoàn thiện, mái kè chưa đạt cao độ theo thiết kế được duyệt.

Hơn nữa, trong quá trình thi công thiếu đo đạc, đơn vị không quan trắc thường xuyên để phát hiện sự biến đổi mái kè và địa hình lòng sông dưới chân mái kè, cũng như hình thành hố xói sâu dưới chân kè để có giải pháp xử lý kịp thời.

Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư xây dựng Thủ Thiêm (Công ty Thủ Thiêm) là nhà thầu tư vấn giám sát thi công xây dựng đã không giám sát chặt chẽ theo trình tự thi công, biện pháp thi công được duyệt. Cụ thể, đơn vị đã cho phép nhà thầu thi công, hoàn thiện kết cấu sau kè, trong khi chưa đo đạc nghiệm thu mái kè và chưa thi công hoàn thiện toàn bộ mái kè, chưa phù hợp với trình tự thi công theo chỉ dẫn kỹ thuật thi công của Sở GTVT.

Ngoài ra, Thanh tra thành phố cũng quy trách nhiệm các đơn vị tham gia hoạt động xây dựng, bao gồm: Công ty TNHH Tư vấn thiết kế xây dựng Nhật Minh (là nhà thầu tư vấn thẩm tra báo cáo nghiên cứu khả thi do Công ty Nam Việt lập) không phát hiện số liệu vận tốc dòng chảy mà Công ty Nam Việt đưa vào báo cáo không có căn cứ nhưng vẫn chấp nhận báo cáo nghiên cứu khả thi.

Bên cạnh đó, Viện Kỹ thuật Biển (nhà thầu tư vấn thẩm tra thiết kế BVTC - dự toán công trình) đã chấp nhận số liệu vận tốc dòng chảy của Công ty Nam Việt không có căn cứ và không nhìn nhận sai sót trong quá trình thẩm tra.

Thanh tra thành phố cũng chỉ ra trách nhiệm của chủ đầu tư (Khu Quản lý đường thủy nội địa - nay là Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông Thành phố) liên quan đến nhiều nội dung: Đó là phê duyệt, lựa chọn Công ty Nam Việt làm nhà thầu một số gói thầu do Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng Tháp Việt tư vấn lập hồ sơ mời thầu, vi phạm nguyên tắc “không bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu” theo Luật Đấu thầu năm 2013 và Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ; Việc lập, trình Sở GTVT thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng và thẩm định, phê duyệt thiết kế BVTC - dự toán công trình nhưng không kiểm tra phát hiện Công ty Nam Việt không tiến hành khảo sát thủy văn về vận tốc dòng chảy, tự ý đưa số liệu vận tốc dòng chảy không có căn cứ, chỉ dựa trên cơ sở đánh giá bằng quan sát trực quan và tham khảo số liệu công trình tương tự như kênh Thanh Đa.

Ngoài ra, theo Thanh tra thành phố, lệnh khởi công xây dựng không gửi cho Thanh tra Sở Xây dựng để phối hợp kiểm tra quá trình thi công xây dựng.

Nghiêm khắc xử lý trách nhiệm

Từ những kết luận nêu trên, Thanh tra thành phố xác định trách nhiệm của Sở GTVT: Quyết định đầu tư phê duyệt dự án theo phân cấp của Chủ tịch UBND TP nhưng không tổ chức kiểm tra, giám sát, theo dõi công tác đấu thầu theo đúng quy định của Luật Đấu thầu năm 2013; Để chủ đầu tư tổ chức lựa chọn nhà thầu có nhiều sai phạm, không bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu; Chủ quan trong việc thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi và thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng công trình do Khu Quản lý đường thủy nội địa trình…

Chánh Thanh tra thành phố kiến nghị và được ông Ngô Minh Châu, Phó Chủ tịch UBND TP chỉ đạo Giám đốc Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông thành phố chủ trì, phối hợp với Sở GTVT kiểm điểm trách nhiệm, có hình thức xử lý tùy theo tính chất, mức độ sai phạm đối với các đơn vị, cá nhân trước đây công tác tại Khu Quản lý đường thuỷ nội địa (gồm Phó Giám đốc phụ trách có liên quan).

UBND TP giao Giám đốc Sở GTVT chủ trì kiểm điểm làm rõ trách nhiệm, có hình thức xử lý phù hợp tính chất, mức độ sai phạm đối với Phòng Quản lý đường thủy, các cá nhân trực thuộc Sở có liên quan; Có biện pháp xử lý trách nhiệm Giám đốc Khu Quản lý đường thuỷ nội địa từng thời kỳ có liên quan (kể cả đã nghỉ việc); Chịu trách nhiệm rà soát, xác định trách nhiệm, nghĩa vụ tài chính giữa các đơn vị có liên quan trong sự cố về chi phí khắc phục và chi phí kiểm định.

Phó Chủ tịch TP giao Giám đốc Sở Xây dựng, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư chỉ đạo Thanh tra Sở tham mưu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hoạt động xây dựng và đấu thầu đối với chủ đầu tư và các đơn vị tham gia xây dựng tại công trình kè bảo vệ KDC Tắc Sông Chà, có biện pháp xử lý các đơn vị theo đúng thẩm quyền và đúng quy định pháp luật.

Ngoài ra, Phó Chủ tịch TP cũng giao Giám đốc Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với Ủy ban Kiểm tra Thành ủy, Thanh tra thành phố kiểm điểm trách nhiệm, có hình thức xử lý tùy theo tính chất, mức độ sai phạm đối với lãnh đạo Sở GTVT từng thời kỳ có liên quan