Đọc báo giấy TTTĐ Tuổi trẻ thủ đô online Khởi nghiệp trẻ congan.hanoi.gov.vn

Thanh Hoá: Làng nghề rèn nhộn nhịp những ngày cuối năm

Trong những ngày cận kề Tết, người dân làng rèn Tiến Lộc (xã Tiến Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) vẫn đang miệt mài chạy đua với thời gian để cho ra lò những sản phẩm chất lượng, bắt mắt phục vụ khách hàng.

Thanh Hoá: Ép quay video "nóng" để đòi nợ 1,4 tỷ đồng Ông Lại Thế Nguyên giữ chức Chủ tịch HĐND tỉnh Thanh Hóa Thanh Hoá: 6 giờ cứu sống nam bệnh nhân bị sốc mất máu

Thanh Hoá: Làng nghề rèn nhộn nhịp những ngày cuối năm

Trong những ngày cuối năm 2024, làng nghề rèn xã Tiến Lộc (huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hoá) đỏ lửa suốt ngày đêm. Các xưởng rèn hối hả sản xuất dao, kéo đem ra thị trường phục vụ khách hàng.

Theo đó, toàn xã Tiến Lộc có khoảng 1.600 hộ làm nghề rèn, chiếm trên 60%. Đây cũng là một trong những nghề đem lại thu nhập cao cho các hộ gia đình. Những ngày này, đi khắp các con đường ngõ phố, chúng ta dễ dàng bắt gặp những bếp than hồng, đỏ lửa cùng với tiếng búa gõ theo từng nhịp khiến cho nơi đây trở nên sôi động.

Trong những năm trở lại đây, nhiều xưởng sản xuất rèn đã mua sắm máy móc như máy mài, máy cán thép, máy dập, máy cắt gọt kim loại, máy phay... Việc đưa máy móc vào làm nghề, không chỉ nâng cao năng suất lao động hàng chục lần so với làm bằng thủ công truyền thống, góp phần giảm giá thành, tăng sức cạnh tranh sản phẩm mà còn nâng cao chất lượng sản phẩm.

Hiện, máy móc tham gia vào quá trình sản xuất chiếm tới 80% công đoạn hoàn thiện sản phẩm, song làng nghề rèn vẫn tạo việc làm cho khoảng trên 60%, trong tổng số gần 6.000 dân trên địa bàn xã, đưa tổng giá trị thu nhập từ sản xuất tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ chiếm hơn 90% cơ cấu kinh tế của xã. Nghề rèn không chỉ giúp nhiều hộ gia đình có cuộc sống khá giả mà còn góp phần giảm hộ nghèo của địa phương.

Nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế nghề rèn truyền thống của gia đình anh Phạm Văn Tiến (SN 1995, ở xã Tiến Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) đã đưa máy móc hiện đại vào sản xuất nhằm tăng sản lượng sản phẩm rèn, tạo thu nhập cao cho người lao động.

Theo anh Phạm Văn Tiến, ngay từ khi bắt tay vào công việc, đã nhận thấy rõ ưu, khuyết điểm của các sản phẩm truyền thống, đặc biệt là sản phẩm dao. Anh cho biết, dao của làng rèn Tiến Lộc lâu nay vốn nổi tiếng với độ sắc bén, tuy nhiên điều khiến anh trăn trở nhất là làm thế nào để dao không bị oxy hóa và gỉ sét, cán dao không bị mối mọt theo thời gian, song vẫn giữ được nét đặc trưng của dao truyền thống.

Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả sản xuất nghề rèn, anh Phạm Văn Tiến đã đưa máy móc hiện đại vào sản xuất nhằm tăng chất lượng sản phẩm và sản lượng. "Nghề rèn rất vất vả nhưng trải qua nhiều năm tìm hiểu tôi đã quyết định đầu tư nâng cấp công nghệ vào nghề rèn truyền thống của gia đình. Đến năm 2022, cơ sở sản xuất mới có thể ứng dụng công nghệ mới, làm dao thép trắng không gỉ, đồng thời đầu tư máy plasma, máy đột dập, lò tôi cao tần, máy cắt tôn với trị giá trên 1 tỷ đồng. Chỉ sau một thời gian ngắn xuất bán ra thị trường, sản phẩm đã thu hút người tiêu dùng, bởi dao vẫn giữ những nét truyền thống của làng rèn Tiến Lộc, song độ chống gỉ đạt tới 96%", anh Tiến chia sẻ.

Theo anh Tiến, để ra một thành phẩm là những con dao, cái kéo đủ kích cỡ, chủng loại dành riêng cho từng mục đích sử dụng, những người thợ rèn đã phải thực hiện nhiều công đoạn gia công, vận dụng sức khỏe, kinh nghiệm và sự khéo léo để tạo ra được một sản phẩm hoàn hảo.

Ðầu tiên là cắt phôi, sau đó cho lên lò nung với nhiệt độ gần 1.000 độ C, thời gian nung tùy thuộc vào từng loại nguyên liệu thép và độ dày, mỏng của sản phẩm. Phôi thép nung đến khi chuyển sang màu đỏ trắng, hai người thợ sẽ tiến hành rèn, một người cầm búa nhỏ gõ nhịp dẫn và một người dùng búa to nặng để quai; việc này phải có sự kết hợp nhịp nhàng, ăn ý, nếu không sẽ hỏng sản phẩm và gây nguy hiểm cho người khác.

Tiếp đó, đến công đoạn gọt bỏ những phần sắt thừa để tạo thành hình dáng hoàn chỉnh của sản phẩm, rồi cho vào lò nung lại và "tôi". "Tôi" thép là quá trình nung nóng, giữ nhiệt và làm nguội nhanh thép nhằm mục đích nâng cao độ cứng và tính mài mòn, nâng cao độ bền cho sản phẩm.

Điều đặc biệt chính là nước để "tôi" dao, kéo ở đây bao gồm rất nhiều thành phần và đó chính là bí quyết thành công của làng nghề Tất Đắc. Ram thép là phương pháp nung nóng thép đã qua "tôi" dưới nhiệt độ giới hạn, chỉ có những người thợ giỏi và lành nghề mới có thể nhận biết được nhiệt độ giới hạn bằng cách nhìn vào màu đỏ của thép trong lò, sau đó giữ nhiệt độ một thời gian rồi làm nguội.

Cầu kỳ nhất là gọt cánh, người thợ phải gọt khéo, đều tay xuôi theo chiều lưỡi dao nghiêng 45 độ để lưỡi dao hay lưỡi kéo có độ mỏng đều nhau, tạo được độ sắc. Cuối cùng là các công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ, như: Mài nước, gạt mày, đánh phớt bóng, tra cán...

Những sản phẩm dao được hoàn thành, chờ những công nhân đóng gói đưa ra thị trường phục vụ khách hàng.

Để tưởng nhớ đến người đã mang nghề rèn đến với xã Tiến Lộc, người dân ở đây đã xây dựng miếu "Thánh Tổ nghề rèn". Được biết, cứ vào mùng 1 và ngày Rằm hàng tháng, miếu "Thánh Tổ nghề rèn" lại được mở cửa để dân làng lui tới dâng hương, tưởng nhớ công ơn của người khai sinh ra nghề rèn Tiến Lộc.