Suy thận vì bỏ qua dấu hiệu bất thường

Đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, bệnh nhân, nhập viện trong tình trạng mệt mỏi kéo dài, chán ăn, tiểu ít, phù nhẹ hai chân, huyết áp cao không kiểm soát. Kết quả xét nghiệm, chẩn đoán cho thấy người bệnh đã bước vào giai đoạn 4 của bệnh thận mạn tính, tiến gần đến giai đoạn suy thận giai đoạn cuối.

Theo chia sẻ của người bệnh, hơn một năm trước, ông từng đi khám sức khỏe định kỳ. Kết quả xét nghiệm máu và nước tiểu cho thấy: protein niệu tăng, creatinin máu vượt ngưỡng an toàn kèm theo huyết áp tăng nhẹ.

Theo chia sẻ của người bệnh, hơn một năm trước, ông từng đi khám sức khỏe định kỳ. Kết quả xét nghiệm máu và nước tiểu cho thấy: protein niệu tăng, creatinin máu vượt ngưỡng an toàn kèm theo huyết áp tăng nhẹ.

TS.BS Mai Thị Hiền, Phó khoa Nội thận – Lọc máu, cho biết đây là tổ hợp dấu hiệu sớm cảnh báo bệnh thận mạn. Tuy nhiên, các chỉ số này không được xem xét trong bối cảnh bệnh lý thận mạn tính và người bệnh không được tư vấn đi khám chuyên khoa kịp thời.

Cụ thể, protein niệu là tình trạng phát hiện hàm lượng protein cao trong nước tiểu, cảnh báo có tổn thương thận. Protein đóng vai trò thiết yếu trong cơ thể, như hỗ trợ phát triển cơ – xương, điều chỉnh huyết tương, chống nhiễm trùng và sửa chữa mô tổn thương.

Thông thường, thận ở trạng thái khỏe mạnh sẽ lọc bỏ mọi chất lỏng dư thừa và chất thải trong máu nhưng không làm rò rỉ protein hay các chất dinh dưỡng cần thiết ra ngoài. Khi thận có tổn thương, tình trạng protein niệu sẽ xảy ra. Đây là một trong các dấu hiệu đầu tiên của bệnh thận mạn, đặc biệt ở người có bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường.

Nhiều bệnh nhân đã bỏ lỡ “giai đoạn vàng” là giai đoạn có thể điều trị hiệu quả, chỉ vì chủ quan với các dấu hiệu ban đầu (Ảnh: Bệnh viện đa khoa Tâm Anh)

Creatinin là sản phẩm phụ của chuyển hóa cơ bắp, được thận lọc và bài tiết qua nước tiểu. Chỉ số bình thường ở nam giới trưởng thành là khoảng 0,7-1,3 mg/dL, nữ là 0,5-1,1 mg/dL. Nếu chỉ số creatinin khi xét nghiệm máu ở ngưỡng cao hoặc tăng nhẹ có thể chưa gây ra triệu chứng nhưng phản ánh chức năng lọc của thận đang dần suy giảm.

Trong suốt một năm sau đó, người bệnh không có triệu chứng rõ rệt ngoài mệt mỏi, khó ngủ – đây là các dấu hiệu thường bị bỏ qua hoặc cho rằng do công việc căng thẳng. Khi xuất hiện phù chân, tiểu ít, người bệnh mới đến viện khám. Lúc này, bệnh đã tiến triển đến suy thận mạn giai đoạn nặng, không thể phục hồi chức năng thận bằng các phương pháp điều trị nội khoa.

Hướng điều trị chủ yếu cho bệnh nhân là điều trị bảo tồn và sẽ phải chạy thận nhân tạo định kỳ hoặc ghép thận trong một thời gian không xa. Song song đó, ông cần tuân thủ chế độ ăn phù hợp, đồng thời kiểm soát huyết áp. Việc theo dõi sát và phối hợp điều trị đa chuyên khoa giúp kiểm soát biến chứng, nâng cao chất lượng sống và kéo dài thời gian sống cho người bệnh.

Theo TS.BS Mai Thị Hiền, bệnh thận mạn là tình trạng tổn thương thận kéo dài trên 3 tháng, làm giảm dần chức năng lọc máu, bài tiết và điều hòa nội môi của cơ thể. Khi mắc bệnh thận mạn, thận không lọc máu bình thường, khiến nước và chất dư thừa vẫn còn trong cơ thể và có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như bệnh tim mạch, quá tải tuần hoàn, phù nề… Bệnh thận mạn có 5 giai đoạn, trong đó giai đoạn 1-2 thường chưa có biểu hiện rõ ràng, chỉ đến khi chức năng thận suy giảm nặng (giai đoạn 4-5), các triệu chứng mới xuất hiện rầm rộ.

Bác sĩ Hiền chia sẻ điều đáng nói là đa số người mắc ở giai đoạn đầu không hề biết mình có bệnh. Lý do là biểu hiện rất mơ hồ, dễ bị nhầm lẫn với các tình trạng thông thường như mệt mỏi, ăn kém, mất ngủ, tiểu đêm.

Bệnh thận mạn không thể phục hồi, nhưng nếu được tầm soát định kỳ, phát hiện sớm có thể kiểm soát tốt và làm chậm tiến triển, thậm chí giữ được chức năng thận ổn định trong nhiều năm. Việc tầm soát bệnh cũng không đòi hỏi các kỹ thuật phức tạp hay chi phí cao. Các xét nghiệm máu, nước tiểu, đo huyết áp và siêu âm thận đã có thể đánh giá nguy cơ mắc bệnh.

“Một chỉ số hơi lệch chuẩn trong xét nghiệm nước tiểu, máu đều không nên xem nhẹ, đặc biệt nếu đi kèm với tăng huyết áp, đái tháo đường, hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh thận. Nhiều người khi thấy chỉ số creatinin tăng nhẹ hoặc có một chút protein trong nước tiểu thì tự cho là do ăn mặn, ăn quá nhiều đạm và bỏ qua vì cơ thể chưa có triệu chứng rõ ràng.

Đây có thể là các tín hiệu báo động sớm. Bởi chỉ cần chậm trễ khám 6 tháng đến 1 năm, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn không thể can thiệp nội khoa, người bệnh buộc phải lọc máu suốt đời hoặc ghép thận. Việc tầm soát sớm, phát hiện kịp thời sẽ giúp người bệnh được lên kế hoạch theo dõi, điều trị, tránh tình trạng bệnh âm thầm tiến triển đến giai đoạn không thể can thiệp”, bác sĩ Hiền khuyến cáo.