Quảng Bình: Hiểm họa từ mỏ đá Mai Thanh

Đó là giọt nước tràn ly dẫn đến việc hàng chục người dân ở thôn Đạm Thủy 1, Đạm Thủy 2 (xã Thạch Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình) kéo đến phản đối, đập phá tại khu vực mỏ đá Lèn Cây Trổ của Công ty TNHH Vận tải và Thương mại Mai Thanh (gọi tắt là mỏ đá Mai Thanh -PV).

Gần chục năm qua, mỏ đá Mai Thanh trở thành nỗi ám ảnh của người dân các thôn Đạm Thủy 1, Đạm Thủy 2, xã Thạch Hóa, thôn Chợ Gát, xã Đức Hóa và một số khu vực lân cận. Việc nổ mìn khai thác đá hàng ngày dẫn đến quá nhiều hệ lụy, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân ở khu vực này.

Bụi bao trùm lên cả QL12A, mỗi lần mỏ đá Mai Thanh nổ mìn khai thác đá.

Theo người dân ở thôn Đạm Thủy 1, Đạm Thủy 2, hàng ngày cứ buổi trưa hoặc buổi chiều, mỗi lần mỏ đá Mai Thanh nổ mìn là một lần ám ảnh. Nếu ngược gió thì bụi kéo lên phủ kín một đoạn dài gây ách tắc tại Quốc lộ 12A, đoạn cây xăng Đức Hóa, còn xuôi gió thì coi như cả thôn Đạm Thủy 1, Đạm thủy 2 “ăn đủ”. Bụi đất, đá bao trùm cả một khu dân cư rộng lớn, bụi bám trắng xóa và nhà cửa, vật dụng, cây cối, hoa màu, có khi bụi trùm gần cả tiếng đồng hồ mới tan. Ngoài ra, việc nổ mìn gây tiếng nổ lớn, cùng với vị trí nổ mìn trên cao gây rung chấn khu dân cư làm nứt nhiều nhà dân ở thôn Đạm Thủy 1.

Hàng ngàn mét khối đá tràn xuống vùi lấp hàng chục ngôi mộ của dân.

Đỉnh điểm là chiều ngày 12/12/2020, một vụ sạt lở đá cực kỳ nghiêm trọng sau khi mỏ đá này tiến hành nổ mìn khai thác đá. Một khối lượng đá lên đến hàng ngàn m³ văng ra khỏi khu vực mỏ, tràn xuống phía Đông - Bắc mỏ vùi lấp khoảng hơn 5.000m² ruộng hoa màu, nhiều gia súc và đặc biệt hàng chục ngôi mộ người thân của các hộ dân ở thôn Đạm Thủy 1, Đạm Thủy 2 đã bị phá nát và mất tích hoàn toàn.

Quan sát tại hiện trường, khoảng 2.500m² đất hoa màu ngay sát chân lèn của người dân bị hàng ngàn khối đá vùi lấp. Trong phạm vi gần đó hàng trăm tảng đá nằm rải rác trên phần ruộng của người dân, trong đó có một tảng đá to gần nửa cái nhà lăn xa chừng 50m ngay cạnh đường bê tông dân sinh, cày một rãnh sâu như hố bom. Nhiều ngôi mộ bị đá lăn mất dạng được người dân vun lại tạm bợ, nhiều ngôi bị hư hỏng nặng và rất nhiều ngôi mộ bị vùi lấp hoàn toàn trong đống đá hàng chục ngàn m³.

Trước đó, ngày 14/2/2020, tại mỏ đá này cũng đã xảy ra một vụ nổ mìn gây sạt lở nghiêm trọng, làm hư hại nhiều phần mộ, hoa màu của người dân.

Sự việc nghiêm trọng ngày 12/12/2020 tại mỏ đá Mai Thanh như giọt nước tràn ly dẫn đến hàng chục người dân kéo đến đập phá máy móc, đuổi đánh một số công nhân tại khu vực nhà điều hành mỏ đá này. Chính quyền sau đó đã có mặt, khuyên ngăn người dân, ổn định tình hình và tiến hành lập biên bản sự việc. Rất may vụ ẩu đả trên không gây thương vong về người.

Đến ngày 22/12/2020, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Bình mới có Công văn số 2630/STNMT-KS do ông Phạm Quang Ánh - Phó giám đốc Sở ký, yêu cầu tạm đình chỉ hoạt động khai thác đá tại mỏ đá Mai Thanh.

Công văn này nêu rõ: “Yêu cầu công ty TNHH Vận tải và Thương mại Mai Thanh là việc với các hộ bị ảnh hưởng, chính quyền địa phương, thống nhất phương án khắc phục sự cố. Sau khi hoàn thành việc khắc phục, công ty phải báo cáo bằng văn bản có xác nhận của UBND xã Thạch Hóa, gửi về Sở Tài nguyên và Môi trường xem xét trước khi hoạt động trở lại. Trong trường hợp đơn vị không thực hiện, làm phát sinh thêm điểm nóng trên địa bàn thì Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ kiến nghị UBND tỉnh thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định pháp luật”.

Một số hình ảnh ghi nhận tại hiện trường.

Người dân ngao ngán vì mỏ đá Mai Thanh nhiều lần nổ mìn khiến phần mộ bị hư hại.

Nhiều ngôi mộ được người thân vun tạm, số khác bị vùi trong đống đá khổng lồ.

Khối đá này to gần bằn cái nhà lăn xa hàng chục mét, ra đến mép đường bê tông dân sinh.

Nhiều viên đá khổng lồ nằm rải rác trên phần ruộng của người dân.