Nữ khoa học gia phát hiện ra virus Corona đầu tiên

June Almeida bên chiếc kính hiển vi điện tử tại Viện nghiên cứu Ung thư Ontario, Toronto năm 1963. Ảnh: BBC

SARS-CoV-2 là một chủng mới của virus Corona, virus lần đầu tiên được nhận diện bởi Tiến sĩ June Almeida vào năm 1964. Phát hiện của bà Almeida được tiến hành tại Phòng thí nghiệm thuộc Bệnh viện St Thomas, London (Anh) vào đầu thập niên 1960.

Tuy không theo đuổi con đường học vấn chính thức, June Almeida đã trở thành người tiên phong trong chẩn đoán hình ảnh virus, một công việc đang trở nên vô cùng quan trọng trong cuộc chiến chống đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19, do virus Corona chủng mới (SARS-CoV-2) gây ra, hiện nay.

Nhà virus học June Almeida sinh năm 1930 và lớn lên trong một khu phố gần công viên Alexandra ở phía Đông Bắc thành phố Glasgow, Anh. Cô rời trường học từ năm 16 tuổi, đồng nghĩa không theo đuổi sự nghiệp giáo dục ở các bậc cao. Tuy nhiên, Almeida lại có được một công việc trong lĩnh vực khoa học là kỹ thuật viên phòng thí nghiệm về mô bệnh học tại Bệnh viện Hoàng gia Glasgow. Sau đó, cô chuyển đến London để tiếp tục sự nghiệp.

Năm 1954, June Almeida kết hôn với Enriques Almeida, một nghệ sĩ người Venezuela. Cặp vợ chồng và cô con gái nhỏ của họ chuyển đến Toronto, Canada. Theo nhà văn y khoa George Winter, tại Viện Ung thư Ontario, bác sĩ Almeida đã phát triển các kỹ năng nổi bật về nghiên cứu virus của mình nhờ một chiếc kính hiển vi điện tử.

Phun thuốc khử khuẩn tại Hàn Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN

Bà đã đi tiên phong trong một phương pháp giúp hình dung ra virus tốt hơn bằng cách sử dụng các kháng thể để tập hợp chúng.

Tài năng của Almeida được công nhận ở Anh và cuối cùng bà được mời trở lại làm việc tại Trường Y khoa Bệnh viện St Thomas ở London vào năm 1964. Đây chính là bệnh viện vừa qua đã điều trị cho Thủ tướng Anh Boris Johnson khi ông mắc COVID-19.

Khi trở về nước, Almeida bắt đầu hợp tác với Tiến sĩ David Tyrrell, người điều hành chương trình nghiên cứu về bệnh cảm lạnh thông thường ở Salisbury, Wiltshire.

Theo nhà văn Winter, Tiến sĩ Tyrrell đã nghiên cứu dịch mũi từ các tình nguyện viên và nhóm của ông phát hiện ra rằng dịch này là nơi phát triển khá nhiều loại virus liên quan đến cảm lạnh thông thường nhưng không phải tất cả.

Một mẫu đặc biệt, được biết đến với tên B814, là từ dịch mũi của một học sinh trường nội trú ở Surrey năm 1960. Nhóm nghiên cứu nhận thấy họ có thể làm lây nhiễm các triệu chứng cảm lạnh thông thường cho các tình nguyện viên nhưng họ không thể phát triển 814 trong nuôi cấy tế bào (cell cultures) thường quy.

Tuy nhiên, các nghiên cứu với tình nguyện viên đã chứng minh sự tăng trưởng của B814 trong nuôi cấy cơ quan (organ cultures) và Tiến sĩ Tyrrell tự hỏi liệu có thể quan sát nó dưới kính hiển vi điện tử hay không.

Vào tháng 6/1964, họ gửi các mẫu B814 cho Tiến sĩ Almeida. Tại phòng thí nghiệm, bà Almeida đã quan sát được các virus trong mẫu dịch, được bà mô tả là giống như virus cúm nhưng không giống hoàn toàn. Almeida đã xác định được thứ siêu vi trùng sau đó được gọi tên là virus Corona đầu tiên ở người.