Nỗ lực gùi nương xuống phố, lan tỏa hương sắc vùng cao

Những người “gùi nương” xuống phố

Với chủ đề “Kết nối con người với sản xuất, kinh doanh”, sự kiện năm nay gồm 5 phân khu chủ đề, với khoảng 3.000 gian hàng, quy tụ hàng trăm tỉnh, thành trên cả nước.

Đặc biệt, phân khu “Thu đất Việt - Sắc nước hương Thu” là nơi đồng bào thiểu số thuộc các tỉnh: Điện Biên, Lạng Sơn, Sơn La, Thái Nguyên, Tuyên Quang… trưng bày các sản phẩm tiêu biểu: từ thủ công mỹ nghệ, nông sản chế biến, đặc sản vùng cao... Không chỉ tham quan và mua sắm, du khách còn có cơ hội trải nghiệm trực tiếp văn hóa đặc sắc của các dân tộc miền núi ngay giữa lòng Thủ đô.

Chị Vì Thị Liễu , Lường Thị Ngọc Ánh dân tộc Thái trắng Mộc Châu đang quảng bá gian hàng của mình. Ảnh (Phi Tuấn)

Gian hàng của tỉnh Điện Biên được bố trí theo mô hình không gian mở, với ngôi nhà sàn truyền thống được tái hiện sinh động, nơi khách tham quan có thể bước vào và cảm nhận nhịp sống hằng ngày của đồng bảo tỉnh Điện Biên. Chủ cơ sở Bếp nướng Hà Bạc, Lò Thị Sương, cho biết: “Chúng tôi cùng chính quyền và các tỉnh bạn đã cố gắng phục dựng chân thực đời sống truyền thống của người dân, để du khách vừa thưởng thức ẩm thực vừa hiểu thêm văn hóa và sinh hoạt thường nhật của người miền núi".

Gian hàng của tỉnh Điện Biên thu hút đông đảo khách du lịch. (Ảnh - Phi Tuấn)

Ngay tại gian hàng của tỉnh Sơn La, Vì Thị Liễu, dân tộc Thái Trắng đến từ Mộc Châu, nổi bật trong bộ trang phục truyền thống cùng chiếc khăn piêu tinh xảo, đang giới thiệu các sản phẩm đặc trưng của tỉnh mình. Chị chia sẻ:“Chúng tôi muốn du khách nhận ra mình là người Thái ngay từ trang phục, đồng thời đây cũng là cơ hội để giới thiệu những sản phẩm địa phương, từ bánh kẹo, hoa quả đến các món quà lưu niệm, để văn hóa Thái trở nên gần gũi hơn với mọi người.”

Gian hàng của chị luôn thu hút khách tham quan nhờ gương mặt thân thiện, sự niềm nở và nhiệt tình của chị cùng các cộng sự. Chị nói thêm, nhờ thái độ gần gũi và cởi mở này mà suốt mấy ngày hội chợ, gian hàng luôn đông khách, tạo nên không khí sôi động, vui tươi và đậm dấu ấn văn hóa vùng cao.

Chị cũng chia sẻ về những khó khăn khi mang sản phẩm từ miền núi xuống Thủ đô: “Một số đồ tươi sống khó bảo quản lâu, nên chị phải cẩn thận trong từng khâu để du khách có thể thưởng thức hương vị tươi ngon nhất”.

Cùng với những khó khăn giống chị Liễu, Phùng Kim Dung, người Bố Y, chủ gian hàng bán xôi ngũ sắc, lạp xưởng tại gian hàng tỉnh Lào Cai, cũng chia sẻ về thử thách khi muốn mang văn hóa của đồng bào mình đến gần hơn với người dân đồng bằng. Chị kể: “Chúng tôi gùi tất cả những gì nương rẫy và bàn tay đồng bào làm ra để đưa xuống phố, bởi tôi muốn qua ẩm thực và trang phục, du khách có thể trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào.” Thế nhưng, việc này không hề đơn giản: “Đường đi xa, mệt mỏi, nhiều sản phẩm khó bảo quản, nên chúng tôi phải hết sức cẩn thận để mọi thứ đến nơi vẫn giữ được chất lượng và hương vị trọn vẹn của núi rừng”.

Lan tỏa hương sắc văn hóa vùng cao

Với nhiều nghệ nhân đồng bào dân tộc thiểu số, Hội chợ Mùa Thu 2025 giống như tấm danh thiếp kết nối văn hóa bản địa với đồng bằng. Nghệ nhân thổ cẩm người Mông, Giàng Thị Say, trưng bày tại gian hàng Tuyên Quang các sản phẩm thủ công, váy áo truyền thống và quà lưu niệm. Cô chia sẻ:“Chúng tôi muốn mọi người thấy đồ thủ công vừa tinh tế, vừa có thể ứng dụng trong đời sống hiện đại. Đây cũng là dịp để truyền tải câu chuyện văn hóa đồng bào đến đông đảo du khách.” Dù gặp không ít khó khăn trong việc chuẩn bị và vận chuyển sản phẩm, niềm vui hiếm có của cô là nhìn những người trẻ dưới xuôi tò mò, thích thú và trân trọng các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của đồng bào. Chính những khoảnh khắc ấy đã trở thành động lực để cô và các nghệ nhân tiếp tục gìn giữ và quảng bá văn hóa vùng cao.

Không gian trưng bày những sản phẩm thủ công được làm từ thổ cẩm. Ảnh (Phi Tuấn)

Nguyễn Thanh Hương, du khách đến từ quận Hoàn Kiếm (Hà Nội), chia sẻ: “Tôi rất ấn tượng với những sản phẩm thủ công làm từ thổ cẩm. Khi được các nghệ nhân và các anh chị ban tổ chức giải thích về cách làm cũng như câu chuyện đằng sau từng sản phẩm, tôi cảm nhận được hồn và câu chuyện riêng của mỗi món đồ, để lại cho tôi nhiều giá trị văn hóa đặc sắc.”

Tại gian hàng của tỉnh Thái Nguyên, nghệ nhân người Nùng Ma Thị Mương, lại có cách lan tỏa giá trị văn hóa đồng bào rất đặc biệt. Chính tay chị trực tiếp pha trà cho du khách thưởng thức. Mỗi lượt pha đều đi kèm với giải thích về cách chế biến, hương vị đặc trưng và câu chuyện về vùng đất Thái Nguyên, giúp du khách không chỉ nếm thử mà còn trải nghiệm văn hóa một cách sống động và gần gũi nhất. Bởi chị cho rằng: “Văn hóa của chúng tôi gắn liền với chè và trà. Vì vậy, để du khách hiểu được văn hóa này, chúng tôi phải làm sao để họ trực tiếp nếm và trân trọng từng lá trà, cảm nhận trọn vẹn hương vị và câu chuyện của chúng tôi”.

Hội chợ Mùa Thu 2025 đã thực sự trở thành cầu nối giữa núi rừng và phố thị, nơi văn hóa vùng cao được lan tỏa, trải nghiệm và trân trọng, góp phần nâng cao giá trị và sức sống của bản sắc dân tộc.