Những tính năng hữu ích nhưng bị lãng quên trên xe máy

Trên nhiều mẫu xe máy tại Việt Nam có sẵn một số trang bị tiêu chuẩn ít được người dùng biết đến và sử dụng. 3 chức năng hữu ích nhưng thường bị bỏ quên nhất chính là phanh dừng trên dốc, chỉnh độ cứng lò xo phuộc và cần gạt gió. Dưới đây là công dụng và cách sử dụng 3 trang bị này.

Khóa phanh - phanh dừng trên dốc

Đây là trang bị có chức năng tương tự phanh tay trên ôtô với vai trò giữ cho xe máy đứng yên khi đỗ, nhất là khi đậu ở vị trí dốc nghiêng dễ bị trôi xe. Phanh dừng chủ yếu được trang bị cho xe tay ga vì xe số có thể dùng cách cài số để giữ cho xe đứng yên mà không cần giữ phanh. Các dòng xe sở hữu tính năng này có thể kể đến như Honda Vision hay Honda Air Blade.

Cơ cấu cài phanh dừng trên một mẫu xe tay ga.

Phanh dừng bố trí ở tay phanh bên tay lái trái, tương ứng với phanh bánh sau. Tuỳ theo thiết kế mà cụm phanh dừng sẽ có thiết kế khác nhau nhưng cách sử dụng thì giống nhau.

Thao tác cài phanh bao gồm bước bóp cùm tay phanh bên trái hết cỡ, sau đó cài phanh dừng để giữ cố định cùm phanh, từ đó bánh sau sẽ được khoá cứng và giữ xe không bị trôi. Khi cần di chuyển, chỉ cần bóp mạnh cùm phanh để nhả phanh dừng.

Cùm tay phanh được giữ cố định để xe không bị trôi nếu như dừng đỗ trên dốc nghiêng.

Chỉnh độ cứng lò xo giảm xóc

Ở một vài dòng xe máy đang bán ở Việt Nam, cụm lò xo của phuộc sau có sẵn chức năng tuỳ chỉnh độ cứng (độ nhún - preload). Tuỳ theo tải trọng và nhu cầu di chuyển mà người lái có thể thay đổi cài đặt của cụm lò xo như ý muốn của mình.

Thay đổi độ nén của lò xo bằng cờ-lê móc.

Tuỳ theo cấu tạo mà cơ cấu chỉnh lò xo xo thể là dạng tịnh tiến theo chân răng xoắn ốc hoặc chia thành nhiều nấc riêng biệt. Cần dùng dụng cụ tên là cờ-lê móc để xoay và thay đổi vị trí phần chân lò xo, từ đó lò xo sẽ được nén ở mức khác, cứng hơn hoặc mềm hơn.

Đây là trang bị thường gặp trên các dòng xe tay ga cao cấp như Honda SH Mode, Honda SH, Vespa Sprint, Piaggio Liberty... Vì phải sử dụng dụng cụ chuyên dùng, nên tính năng này dễ bị lãng quên trong quá trình sử dụng xe. Trước đây, chiếc Honda Dream chỉnh độ cứng của giảm xóc bằng một cần gạt riêng, dễ quan sát và sử dụng.

Cần gạt gió

Cần gạt gió (choke) còn có tên gọi phổ biến khác là "e gió". Trang bị này chỉ xuất hiện trên các dòng xe động cơ dùng bộ chế hoà khí (bình xăng con) như Honda Wave Alpha hay Yamaha Sirius RC. Chức năng của cần gạt này là điều chỉnh độ mở của bướm gió bên trong bộ chế hoà khí.

Khi kéo cần gạt gió ra ngoài thì bướm gió sẽ khép lại với độ hở nhỏ nhất, còn khi đẩy sát cần gạt gió lại thì bướm gió sẽ trở lại độ mở ban đầu. Khi thay đổi vị trí bướm gió sẽ dẫn đến thay đổi tỉ lệ hoà rộng giữa xăng và không khí tạo thành hoà khí.

Cần gạt gió sẽ phát huy tác dụng đối với trường hợp xe máy khó đề nổ sau khi để lâu ngày không chạy hoặc thời tiết lạnh. Kéo cần gạt gió ra ngoài khi đó sẽ giúp tạo tỉ lệ hoà khí có nhiều xăng hơn (giàu xăng), giúp xe dễ khởi động hơn.

Nên chú ý sau khi xe nổ máy bình thường thì nên đẩy cần gạt gió trở lại để tránh việc động cơ bị tắt do thiếu không khí đưa vào buồng đốt, hay còn gọi là ngộp xăng.

Cần gạt gió là công cụ hữu ích để nổ máy xe, ở những vùng thời tiết lạnh như miền bắc nước ta. Hiện nay, các mẫu xe có cần gạt gió còn lại khá hiếm, khi mà hầu hết đã chuyển sang sử dụng phun xăng điện tử.