Nhỏ mũi hàng ngày cho trẻ: Lợi ít hại nhiều

Theo TS.BS Nguyễn Tuyết Xương, Trưởng khoa Tai - Mũi - Họng, Bệnh viện Nhi Trung ương: Nước muối sinh lý 0,9% hay nước muối biển là dung dịch dùng để rửa, vệ sinh mũi họng, không phải là thuốc. Ngoài việc dùng để cung cấp và bổ sung nước cũng như chất điện giải cho cơ thể (dùng theo đường tiêm truyền theo chỉ định của bác sĩ) thì nước muối sinh lý còn được dùng làm thuốc nhỏ/rửa mắt hay mũi.

Hiểm họa khi lạm dụng nước muối sinh lý hàng hàng ngày cho trẻ

Hiện một số phụ huynh lạm dụng, dùng nước muối sinh lý rửa mũi cho con hàng ngày để phòng chống các bệnh viêm mũi, họng trong khi trẻ không bị bệnh.

Bác sĩ Xương khẳng định đây là việc làm sai lầm do trong mũi, họng đều có một lượng dịch tự nhiên đủ để bôi trơn niêm mạc, có tác dụng ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn và bụi bẩn.

Nếu lạm dụng nước muối sinh lý để rửa mũi sẽ khiến mũi trẻ mất đi dịch tiết tự nhiên, mất đi lớp bảo vệ niêm mạc, khiến mũi trẻ bị rát, kích ứng mũi, chảy nước mũi, ảnh hưởng tới niêm mạc mũi, khô mũi thậm chí dễ gây nên viêm nhiễm mãn tính. Ngoài ra, việc sử dụng nước muối sinh lý hàng ngày có thể tạo cảm giác trẻ luôn bị bệnh, chưa kể đến việc rửa mũi sai tư thế có thể khiến trẻ bị đau, chảy máu, hoặc là gây viêm tai giữa.

Với trẻ bị chảy máu cam, các phụ huynh cũng hay nhỏ nước muối sinh lý vì cho rằng nó sẽ giúp làm ẩm niêm mạc mũi, tránh khô mũi, ngăn chảy máu cam. Tuy nhiên, quan niệm này không hề đúng. Việc nhỏ nước muối vào niêm mạc mũi không phải là một giải pháp lâu dài vì nó chỉ tức thời làm ẩm mũi, về lâu dài nó còn khiến mũi khô hơn. Kể cả việc sử dụng các thiết bị tạo ẩm chỉ là những giải pháp tình thế.

BSCK II Cao Thị Thanh - Khoa Nhi - Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng cho biết thêm: Vai trò của nước muối sinh lý cho bé chỉ thực sự được phát huy khi trẻ gặp vấn đề trên đường hô hấp. Đó là lúc trẻ bị cảm cúm, viêm nhiễm, tăng bài tiết chất nhầy; Đồng thời, mũi họng bị nhiễm trùng, chất nhầy đục, quánh đặc, khó dẫn lưu ra ngoài, làm bít tắc đường hô hấp. Đường thở của trẻ vốn nhỏ hẹp và mềm, dễ xẹp, trẻ sẽ biểu hiện sổ mũi, khò khè, khó thở, ho đờm, nóng sốt. Việc rửa mũi họng, các xoang đúng cách sẽ giúp đẩy trôi chất bẩn, diệt trừ vi trùng và trả lại sự thông thoáng tự nhiên trên đường thở cho bé.

Các chuyên gia cũng lưu ý, khi trẻ bị các bệnh về mũi, xoang có thể dùng nước nuối sinh lý để rửa mũi cho bé nhưng phải theo chỉ dẫn của bác sỹ chuyên khoa tai mũi họng.

Kỹ thuật rửa mũi cho trẻ đúng cách:

Đặt trẻ nằm nghiêng trên bàn hoặc giường. Để đầu thấp, mông cao, đặt 1 tay lên đầu trẻ và giữ nhẹ để tránh việc trẻ giãy giụa, có thể gây tổn thương trong quá trình rửa mũi.

Lót khăn xô dày dưới cổ và đầu trẻ để nước rửa chảy ra thấm vào đó.

Nếu trẻ mới bị ngạt mũi nhẹ, dịch mũi còn lỏng thì có thể tiến hành rửa luôn. Trong trường hợp dịch mũi đặc, có rỉ mũi thì nên nhỏ 2 - 3 giọt nước muối vào mỗi bên mũi, đợi 1 lúc cho nước muối ngấm làm mềm rỉ mũi rồi nhẹ nhàng dùng tay day day mũi bé để rỉ mũi mềm và bong ra.

Đặt miệng lọ nước muối đầu tròn vào lỗ mũi phía trên của trẻ, bóp nhanh nhưng không quá mạnh để nước muối đi vào trong và từ từ chảy ra ở lỗ mũi bên kia. Dịch mũi và rỉ mũi có thể cuốn theo nước muối chảy ra lỗ mũi phía bên kia .

Dùng khăn mềm nhẹ nhàng lau sạch mũi, miệng trẻ, trấn an con vài phút trước khi quay bé nằm nghiêng sang phía ngược lại để rửa tiếp lỗ mũi bên kia của bé. Cách làm tương tự.

Nếu dịch mũi quá đặc và không thể trôi ra theo nước, có thể dùng dụng cụ hút mũi để hút cho trẻ. Tuy nhiên không nên lạm dụng hút mũi vì cách này có thể tạo áp lực gây tổn thương niêm mạc mũi.

Bơm rửa cho đến khi nước rửa chảy ra màu trong, không còn dịch mũi nhầy. Ngày rửa mũi từ 3 đến 5 lần.

Lưu ý không dùng xi lanh chứa nước muối sinh lý bơm, rửa mũi bé do có thể làm trầy, xước niêm mạc mũi của trẻ.