Nhiều thủ đoạn gây nghiện bằng thuốc lá “thế hệ mới”

Sáng 27/12, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá cho phóng viên, biên tập viên báo, đài, cán bộ công chức, viên chức khu vực phía Nam.

Thuốc lá thế hệ mới - mối hiểm hoạ đa hình, đa dạng

ThS. BS Nguyễn Hữu Hoàng, giảng viên Trung tâm Giáo dục Y học (ĐH Y Dược TP Hồ Chí Minh) cảnh báo: Hiện nay, các loại thuốc lá thế hệ mới đang du nhập vào Việt Nam rất nhanh. Các loại thuốc lá này gắn mác “bớt nguy hại” để đánh lừa người dùng, nhưng thực chất là thay đổi cách thức gây nghiện nicotine (chất gây nghiện trong thuốc lá).

ThS. BS Nguyễn Hữu Hoàng, giảng viên Trung tâm Giáo dục Y học (ĐH Y Dược TP Hồ Chí Minh) thông tin về tình trạng thuốc lá điện tử hiện nay

BS Nguyễn Hữu Hoàng cho biết, hiện nay có rất nhiều loại thuốc lá thế hệ mới đang được bày bán tràn lan trên thị trường. Trong đó, phổ biến nhất là thuốc lá điện tử (ENDs) và thuốc lá làm nóng/nung nóng (HTPs).

Thuốc lá hâm nóng là một sản phẩm kết hợp giữa thuốc lá truyền thống và hiện đại. Điếu thuốc thay vì đốt cháy (khoảng 600 độ C) sẽ được hâm nóng (khoảng 250 - 300 độ C) bằng lưỡi gà điện tử, sau đó sẽ tạo ra một lượng nicotine kết hợp với hương vị để kích thích người sử dụng.

Trong khi đó, thuốc lá điện tử (Vape) có nhiều hình dáng khác nhau như: Bút chì, Usb, điếu thuốc, hộp diêm… có thể hút được nhiều hơi. Hầu hết các mẫu thuốc lá điện tử hiện nay sử dụng ống chứa dung dịch nicotine, chất tạo hương, propylene glycol, glycerin thực vật… Hỗn hợp dung dịch này được đốt cháy bằng năng lượng pin từ đó giải phóng chất gây nghiện vào cơ thể và tạo ra khói trắng.

Dễ gây nghiện gấp 3,5 lần thuốc lá truyền thống

Các loại thuốc lá thế hệ mới thường được quảng cáo rầm rộ trên thị trường với những lời có cánh như: Giảm nghiện thuốc lá, giảm lượng nicotine, giảm tổn hại cho cơ thể… và nhận được sự hưởng ứng, tin tưởng mạnh mẽ từ người dùng.

Theo BS Nguyễn Hữu Hoàng phân tích, các loại thuốc lá thế hệ mới, đặc biệt là thuốc lá điện tử thực chất đang lợi dụng niềm tin, tạo sự tò mò để duy trì hành vi hút thuốc lá của người dùng tại Việt Nam.

Thuốc lá thế hệ mới chính là nguyên dân dẫn đến số ca nghiện thuốc tăng nhanh tại Việt Nam những năm gần đây (Ảnh minh họa)

Trên thực tế, khói từ các loại thuốc lá điện tử bắt nguồn từ hơi sương (đốt nóng dung dịch trong thuốc) kết hợp với mùi hương đa dạng nên không gây khó chịu cho khí quản (so với khói thuốc lá truyền thống), dễ dàng làm quen và hấp thụ vào cơ thể, kể cả trong lần đầu sử dụng.

Dần dần, người dùng sẽ nghiện lúc nào không hay, và cứ thế duy trì, tăng nồng độ nicotine, acetaldehyde… vào trong cơ thể mỗi lần hút. Các loại thuốc lá này còn có nhiều mức nicotine khác nhau cho người dùng thoải mái lựa chọn.

“Khi lượng chất ngây nghiện trong thuốc lá điện tử không còn đủ đáp ứng cho cơ thể người sử dụng, họ sẽ chuyển sang sử dụng thuốc lá truyền thống và làm quen rất nhanh”, BS Nguyễn Hữu Hoàng nhấn mạnh.

Theo nghiên cứu của Meta-Analysis đưa ra, người trẻ tuổi thử sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá điếu cao hơn gấp 3,5 lần so với không sử dụng thuốc lá điện tử.

Khi đã nghiện thuốc lá điện tử, người nghiện có thể chi hàng triệu đồng mỗi tháng để thoả mãn nhu cầu hút thuốc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế của bản thân và gia đình. Ngoài ra, thuốc lá điện tử còn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, gây nguy hiểm đến sức khoẻ và tính mạng người dùng

Qua đó, BS Nguyễn Hữu Hoàng nhận định thuốc lá thế hệ mới nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng không hề mang tác dụng giảm nghiện, thay vào đó là tạo ra một nhóm nghiện thuốc lá mới, nghiện nhận thức, nghiện hành vi, nghiên thực thể với một tốc độ nhanh hơn, dễ dàng hơn và nặng nề hơn.