Mỹ từng trải qua thảm kịch do thủ phạm tương tự vụ nổ ở Lebanon

Một tàu chở amoni nitrat (ammonium nitrate) bốc cháy và phát nổ tại cảng thành phố Texas City, bang Texas, Mỹ. Vụ nổ amoni nitrat ở Mỹ năm 1947 đã dẫn tới một chuỗi cháy nổ khiến 481 người chết, New York Times thông tin trong bài tường thuật về vụ nổ ở Lebanon hôm 4.8.

Vụ nổ ngày 16/4/1947, theo ABC13, là một trong những vụ nổ phi hạt nhân lớn nhất từng xảy ra làm rung chuyển cảng Texas City, cướp đi sinh mạng của vài trăm người, trong có có 28 thành viên lực lượng cứu hỏa thành phố.

Thảm kịch bắt đầu lúc 8h sáng khi đám khói được nhìn thấy trên tàu chở hàng của Pháp S.S. Grandcamp. Grandcamp cập cảng để nhận phân bón amoni nitrat. Trên tàu đã có dầu nhiên liệu và đạn dược ở khoang chứa hàng.

Thiệt hại từ vụ nổ ở Texas tại bãi đậu xe cách hiện trường 400m và một tòa nhà 5 tầng cạnh cảng. Ảnh: Đại học Houston.

Lực lượng cứu hỏa được điều tới hiện trường nhưng đám cháy vẫn tiếp tục mạnh lên. Theo Thư viện Texas City, thuyền trưởng của tàu Grandcamp đã tìm cách dập lửa bằng cách đẩy hơi nước vào các khoang chứa hàng nhưng hơi nước có thể đã hóa lỏng amoni nitrat tạo ra dinitơ monoxit (nitrous oxide) - một chất cực kỳ dễ bay hơi. Đám cháy khổng lồ khiến khói cuồn cuộn khắp thành phố.

Tới 9h12 sáng cùng ngày, amoni nitrat phát nổ, tạo thành cầu lửa khổng lồ cao hàng chục mét trên không trung. Vụ nổ trên con tàu ở cảng cũng dẫn tới hình thành một con sóng cao tới 4,5m ập vào cảng và ngập khu vực xung quanh.

Vụ nổ tàu Grandcamp lớn tới mức vỡ các cửa sổ ở Houston - thành phố cũng thuộc bang Texas, cách Texas City 61km. Những rung động từ vụ nổ có thể ghi nhận bằng máy đo địa chấn ở Denver, bang Colorado. Một sà lan đậu ở cảng Texas City bị lực từ vụ nổ lớn đẩy ra khỏi mặt nước và rơi xuống cách đó 33m.

Những người ở hiện trường vụ nổ thiệt mạng ngay tức thì. Các tòa nhà gần vụ nổ bị san phẳng, nhà máy Monsanto gần đó cũng bị phá hủy. Những mảnh vỡ bốc cháy từ vụ nổ gây ra đám cháy ở các nhà máy hóa chất và lọc dầu gần cảng.

Vụ tấn công phá hủy tòa nhà văn phòng liên bang ở thành phố Oklahoma, Mỹ từng dùng amoni nitrat. Ảnh: Sky News.

Hỏa hoạn tiếp tục kéo dài tới hôm sau và đến 1h10 sáng 14.7, amoni nitrat ở con tàu thứ 2 phát nổ cướp đi sinh mạng của 2 người khác và phá hủy thêm 1 tàu gần đó.

Amoni nitrat là thành phần chính trong bom được sử dụng trong một số vụ tấn công khủng bố trên thế giới, trong đó có vụ tấn công phá hủy tòa nhà văn phòng liên bang ở thành phố Oklahoma, Mỹ, năm 1995 khiến 168 người chết.

Tối 4/8, tại thủ đô Beirut của Lebanon, 2 vụ nổ lớn tại cảng đã dẫn tới hàng loạt vụ nổ khắp thành phố khiến ít nhất 78 người thiệt mạng và 4.000 người bị thương. Quy mô thiệt hại là rất lớn, với các tòa nhà gần cảng đổ nát. Vụ nổ xảy ra vào thời điểm khó khăn với Lebanon - đất nước ở Trung Đông đang trên bờ vực sụp đổ tài chính.

Thủ tướng Lebanon Hassan Diab cho biết, nguyên nhân vụ nổ ở Beirut là do 2.700 tấn amoni nitrat - hóa chất công nghiệp phổ biến được sử dụng trong phân bón và là thành phần của chất nổ trong khai mỏ.