Mỗi tỉnh, thành có ít nhất 3 đại biểu Quốc hội cư trú, làm việc tại địa phương

Sáng 15/11, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt chỉ thị của Bộ Chính trị, triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031 đã trình bày kế hoạch của Hội đồng bầu cử quốc gia về triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.

Trình bày tóm tắt Kế hoạch số 62 của Hội đồng bầu cử quốc gia về việc triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031, ông Lê Quang Mạnh cho biết, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 được tổ chức vào Chủ nhật, ngày 15/3/2026.

Cuộc bầu cử phải đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm, thực sự là ngày hội của toàn dân; bầu đủ số lượng đại biểu, đáp ứng yêu cầu về tiêu chuẩn, chất lượng, với cơ cấu hợp lý, trong đó, lấy tiêu chuẩn, chất lượng đại biểu làm trọng tâm, không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn. Đảm bảo sự đồng bộ trong việc bố trí, sắp xếp cán bộ trong hệ thống chính trị, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước ở Trung ương và địa phương.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Ủy viên Hội đồng bầu cử quốc gia, Chánh Văn phòng Hội đồng bầu cử quốc gia Lê Quang Mạnh trình bày tóm tắt Kế hoạch số 62 ngày 11/11/2025 của Hội đồng bầu cử quốc gia

Về những nội dung công việc cụ thể và tiến độ triển khai, ông Lê Quang Mạnh cho biết, Hội đồng bầu cử quốc gia đã được thành lập theo Nghị quyết số 211 ngày 25/6/2025 của Quốc hội. Đối với các địa phương, các Ủy ban bầu cử cần được thành lập chậm nhất là ngày 30/11/2025 (105 ngày trước ngày bầu cử). Các Ban bầu cử cần được thành lập chậm nhất là ngày 4/1/2026 (70 ngày trước ngày bầu cử).

Về số lượng đại biểu Quốc hội, ông Lê Quang Mạnh nêu rõ, tổng số đại biểu Quốc hội không quá 500 người. Mỗi tỉnh, thành phố có ít nhất 3 đại biểu cư trú và làm việc tại địa phương; Số lượng đại biểu tiếp theo được tính theo số dân và đặc điểm của mỗi địa phương.

Cơ cấu người ứng cử đại biểu Quốc hội được bảo đảm theo quy định: Có ít nhất 18% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội là người dân tộc thiểu số; bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội là phụ nữ.

Số đơn vị bầu cử, danh sách các đơn vị bầu cử và số lượng đại biểu Quốc hội được bầu ở mỗi đơn vị bầu cử được tính căn cứ theo số dân do Hội đồng bầu cử quốc gia ấn định và công bố chậm nhất là ngày 25/12/2025 (80 ngày trước ngày bầu cử).

Như vậy, các địa phương cần gửi dự kiến danh sách đơn vị bầu cử ở địa phương mình về Hội đồng bầu cử quốc gia 85 - 90 ngày trước ngày bầu cử (tức là trong khoảng từ ngày 15 - 20/12/2025).

Số lượng đại biểu HĐN được thực hiện theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các Nghị quyết số 106, số 107 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Số đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp xã, danh sách các đơn vị bầu cử và số lượng đại biểu được bầu ở mỗi đơn vị bầu cử do Ủy ban bầu cử ở cấp đó ấn định và công bố chậm nhất là ngày 25/12/2025 (80 ngày trước ngày bầu cử).

Theo ông Mạnh, Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất được tổ chức chậm nhất là ngày 10/12/2025 (95 ngày trước ngày bầu cử). Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh lần thứ nhất về cơ cấu, thành phần, số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị ở Trung ương và địa phương được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội. Thường trực HDNĐ điều chỉnh về cơ cấu, thành phần, số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân.

Chậm nhất là ngày 15/12/2025 (90 ngày trước ngày bầu cử). Hội nghị hiệp thương lần thứ hai được tổ chức chậm nhất là ngày 3/2/2026 (40 ngày trước ngày bầu cử). Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh lần thứ hai cơ cấu, thành phần, số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị ở Trung ương và địa phương được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, chậm nhất là ngày 5/2/2026 (38 ngày trước ngày bầu cử). Hội nghị hiệp thương lần thứ ba được tổ chức chậm nhất là ngày 20/2/2026 (23 ngày trước ngày bầu cử). Sau đó, biên bản phải được gửi về Hội đồng bầu cử quốc gia.

Các đại biểu dự Hội nghị toàn quốc quán triệt chỉ thị của Bộ Chính trị, triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031.

Chánh Văn phòng Hội đồng bầu cử quốc gia Lê Quang Mạnh lưu ý, các địa phương cần quan tâm thực hiện đảm bảo an ninh, an toàn công tác bảo vệ chính trị nội bộ liên quan đến cuộc bầu cử, đặc biệt là công tác rà soát, xét duyệt nhân sự theo đúng quy định.

Ông Lê Quang Mạnh cũng cho biết, Hội đồng bầu cử quốc gia đã ban hành Nghị quyết số 40 ngày 29/9/2025 quy định mẫu văn bản hồ sơ ứng cử và việc nộp hồ sơ ứng cử; nội quy phòng bỏ phiếu trong công tác bầu cử. Thời gian nhận hồ sơ ứng cử đại biểu từ ngày 15/12/2025 đến ngày 1/2/2026 (tức là 42 ngày trước ngày bầu cử).

Ủy ban bầu cử ở tỉnh, ở xã có trách nhiệm thông báo công khai địa điểm và thời gian tiếp nhận hồ sơ ứng cử trên các phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương. Ủy ban bầu cử các cấp thực hiện việc chuyển hồ sơ và danh sách người ứng cử, đến các cơ quan phụ trách bầu cử theo thủ tục và thời hạn quy định của pháp luật, để đưa vào danh sách hiệp thương.

Chánh Văn phòng Hội đồng bầu cử quốc gia Lê Quang Mạnh lưu ý, công dân được nộp hồ sơ ứng cử làm đại biểu Hội đồng nhân dân tối đa ở hai cấp trong cùng một nhiệm kỳ; nếu nộp hồ sơ ứng cử đại biểu Quốc hội thì chỉ được nộp hồ sơ ứng cử làm đại biểu HĐND ở một cấp.

Hội đồng bầu cử quốc gia sẽ lập và công bố danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội theo từng đơn vị bầu cử trong cả nước theo danh sách do Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Ủy ban bầu cử ở tỉnh gửi đến chậm nhất là ngày 26/2/2026 (17 ngày trước ngày bầu cử).

Ủy ban bầu cử phải lập và công bố danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân theo từng đơn vị bầu cử chậm nhất là ngày 26/2/2026 (17 ngày trước ngày bầu cử).

Việc lập, niêm yết danh sách cử tri và giải quyết khiếu nại về danh sách cử tri được thực hiện theo quy định của pháp luật về bầu cử, Thông tư 21 của Bộ Nội vụ và Quyết định số 8202 của Bộ Công an.

Theo đó, danh sách cử tri do UBND cấp xã lập theo từng khu vực bỏ phiếu. Danh sách cử tri phải được niêm yết tại trụ sở UBND cấp xã và tại những địa điểm công cộng của khu vực bỏ phiếu chậm nhất là 3/2/2026 (40 ngày trước ngày bầu cử), đồng thời, thông báo rộng rãi danh sách cử tri và việc niêm yết để Nhân dân kiểm tra.

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày niêm yết danh sách cử tri, nếu phát hiện có sai sót thì công dân có quyền khiếu nại với cơ quan lập danh sách cử tri. Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại, cơ quan lập danh sách cử tri phải giải quyết và thông báo cho người khiếu nại biết kết quả giải quyết.

Việc vận động bầu cử phải được tiến hành dân chủ, công khai, bình đẳng, đúng pháp luật, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Người ứng cử ở đơn vị bầu cử nào thì thực hiện vận động bầu cử tại đơn vị bầu cử đó. Thời gian vận động bầu cử được bắt đầu từ ngày công bố danh sách chính thức những người ứng cử và kết thúc trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu 24 giờ.

Đối với việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về bầu cử liên quan đến người ứng cử và việc lập danh sách những người ứng cử được thực hiện quy định của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND, và Hướng dẫn số 19 ngày 25/8/2025 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị được gửi đến Ban bầu cử ở tỉnh, Hội đồng bầu cử quốc gia. Trường hợp người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị không đồng ý với kết quả giải quyết của Ban bầu cử, Ủy ban bầu cử thì có quyền khiếu nại đến Hội đồng bầu cử quốc gia...

Về công bố kết quả bầu cử, Hội đồng bầu cử quốc gia căn cứ vào biên bản tổng kết cuộc bầu cử trong cả nước công bố kết quả bầu cử và danh sách những người trúng cử đại biểu Quốc hội chậm nhất ngày 25/3/2026 (10 ngày sau ngày bầu cử).

Về xác nhận tư cách người trúng cử, Hội đồng bầu cử quốc gia xác nhận tư cách của người trúng cử và cấp giấy chứng nhận đại biểu Quốc hội khóa mới cho người trúng cử và báo cáo Quốc hội khóa XVI về kết quả xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên. Ủy ban bầu cử xác nhận tư cách người trúng cử và báo cáo HĐND cấp mà mình chịu trách nhiệm tổ chức bầu cử, cấp giấy chứng nhận đại biểu HĐND khóa mới cho người trúng cử khóa mới về kết quả xác nhận tư cách đại biểu HĐND tại kỳ họp đầu tiên.

Sau khi kết thúc cuộc bầu cử, Ủy ban bầu cử các cấp tổng kết và gửi báo cáo đến các cơ quan theo quy định. Các địa phương tiến hành tổng kết từ thời điểm Hội đồng bầu cử quốc gia công bố kết quả bầu cử cho đến trước ngày 1/4/2026.

Tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XVI, Hội đồng bầu cử quốc gia trình Quốc hội khóa mới báo cáo tổng kết cuộc bầu cử và kết quả xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội được bầu. Tại kỳ họp thứ nhất, HĐND khóa mới, Ủy ban bầu cử trình HĐND khóa mới báo cáo kết quả bầu cử đại biểu HĐND và kết quả xác nhận tư cách đại biểu HĐND cùng cấp được bầu.