Miền Bắc rét đậm: Cảnh báo bệnh liệt nửa mặt, méo miệng

Liệt mặt, méo miệng (hay còn gọi là liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên) là tình trạng mất vận động hoàn toàn hay một phần các cơ của nửa mặt do tổn thương dây thần kinh mặt cùng bên gây nên.

Bệnh lý liệt dây thần kinh số 7 thường xảy ra trong mùa lạnh, hay gặp ở người cao tuổi, đặc biệt là người đi tập thể dục quá sớm hoặc không bảo vệ sức khỏe lúc ra đường, hoặc những người hay làm việc khuya.

Dấu hiệu nhận biết

Bệnh liệt nửa mặt, méo miệng thường xảy ra đột ngột, người bệnh cười, nói khó. Đánh răng, súc miệng, nước trào ra một bên mép.

Dấu hiệu dễ nhận biết nhất của người bị liệt mặt là mặt mất cân xứng. Ảnh: LDO

Dấu hiệu dễ nhận biết nhất là mặt mất cân xứng: Bên liệt trông như mặt nạ, các nếp tự nhiên như nếp nhăn, rãnh mũi má bị mờ hoặc mất, miệng và nhân trung méo về bên lành.

Sự mất cân xứng còn thể hiện rõ hơn khi bệnh nhân làm một số động tác như cười thì sẽ méo lệch sang bên lành. Đặc biệt, mắt bên liệt nhắm không kín do liệt cơ khép vòng mi và nhãn cầu bị đẩy lên trên để lộ một phần lòng trắng.

Ngoài ra, còn một số triệu chứng khác ít gặp hơn như cảm giác tê một bên mặt, mất vị giác ở 2/3 trước lưỡi, khô mắt do không tiết nước mắt hoặc tăng tiết nước mắt làm nước mắt chảy giàn giụa, nhất là trong hoặc ngay sau bữa ăn.

Nguyên nhân gây liệt mặt

Thời tiết lạnh là nguyên nhân lớn dẫn tới co thắt mạch nuôi dây thần kinh số 7, gây ra thiếu máu cục bộ, phù và chèn ép dây thần kinh ở đoạn ống Fallope.

Bệnh lý thường xảy ra đột ngột sau khi bệnh nhân gặp lạnh, nhất là khi đột ngột chuyển từ nóng sáng lạnh hoặc thường xảy ra khi người bệnh có các hoạt động như ban đêm ngủ nằm điều hòa lạnh, có gió lùa, sau khi tắm vào phòng điều hòa lạnh, ngồi trên xe ôtô, xe bus mở điều hòa lạnh, tắm nước lạnh sau khi vận động ra mồ hôi,…

Đối tượng dễ mắc bệnh là những người có thể trạng yếu, ít tập luyện thể dục, những người hay sử dụng rượu bia, đi sớm về khuya. Ngoài ra những người có tiền sử huyết áp cao, xơ vữa động mạch, hay thức khuya cũng tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh.

Chú ý phòng bệnh

Đa số các trường hợp mắc bệnh liệt mặt, méo miệng thường khỏi sau khoảng 1-3 tháng nếu được điều trị đúng. Nếu để lâu sẽ có 1 số biến chứng và di chứng như: Viêm loét giác mạc (do mắt nhắm không khép kín dễ bị gió bụi bẩn bám vào gây nhiễm khuẩn), co giật cơ mặt (do hồi phục thần kinh không hoàn toàn) hoặc co cứng nửa mặt (do dây thần kinh thoái hóa).

Dưới đây là một số các chú ý giúp bạn đọc có thể phòng bệnh dễ dàng:

• Người dân cần giữ cho cơ thể khỏe mạnh, tập thể dục đều đặn, để nâng cao sức đề kháng. Tránh tập thể dục tại nơi có gió to, lạnh, tránh tập thể dục vào buổi sáng sớm và tối muộn.
• Khám bệnh định kỳ tại các cơ sở uy tín là cách tốt nhất phòng bệnh liệt mặt và kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây bệnh như huyết áp, mỡ máu, đái tháo đường…
• Ngoài ra vì nguyên nhân chủ yếu là do lạnh nên việc tránh gió, lạnh từ thiên nhiên hay điều hòa, ăn đồ sống lạnh… là rất quan trọng.
• Nếu phát hiện, người bệnh nên điều trị sớm để phòng biến chứng và điều trị đạt hiệu quả cao nhất.