Lợi dụng Covid-19 để trục lợi, đại dịch tham nhũng tràn lan thế giới

272 tấn gạo đã bốc hơi khi chính phủ Bangladesh phát gạo cứu trợ cho người lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Ảnh: Reuters.

Khi các quan chức ở bang Cesar, Colombia đưa các hộp thức ăn cho những gia đình bị tấn công bởi đại dịch Covid-19, nhà lập pháp Ricardo Quintero đã đặt nghi vấn về giá cắt cổ mà ông phải trả cho các nhà cung cấp của thành phố. Vì vậy, ông đã tự đi xuống các cửa hàng tạp hóa địa phương để so sánh giá.

Ở đó, ông đã mua được những sản phẩm tương tự với giá chỉ bằng một nửa giá được mà chính quyền bang Cesar cung cấp. Việc mua sắm ở nơi khác và so sánh giá đã thúc đẩy phanh phui 14 vụ án liên quan đến virus corona ở Colombia. Đất nước Nam Mỹ là một trong những quốc gia có tỷ lệ tham nhũng cao hàng đầu thế giới, Washington Post cho biết.

“Bạn luôn có thể nhìn thấy tham nhũng, nhưng điều làm tôi đau lòng nhất là chúng ta thấy nó ngay bây giờ, vào thời điểm như thế này”, ông Quintero nói.

Các quốc gia trên toàn thế giới đều đang tiêu tốn hàng nghìn tỷ USD để chống lại sự bùng phát của đại dịch Covid-19 và sự sụp yếu của nền kinh tế, trong công cuộc các nhà phân tích gọi là phản ứng tài chính lớn nhất liên quan đến một cuộc khủng hoảng toàn cầu.

Lợi dụng khủng hoảng để trục lợi

Khi các chính phủ đua nhau tìm mọi thứ từ viện trợ thực phẩm, đến thiết bị y tế, họ đang ưu tiên tốc độ hơn là tính minh bạch, bỏ qua đấu thầu và các biện pháp bảo vệ khác để theo kịp đại dịch.

Các chính phủ gần như không có lựa chọn. Với tốc độ của cuộc khủng hoảng đang diễn ra, các chính phủ phải mua thật nhanh, nếu không có thể khiến hàng triệu người gặp rủi ro. Tuy nhiên, mối quan tâm đang gia tăng đối với người đóng thuế trên khắp thế giới về tỷ lệ phần trăm lót tay cho các quan chức tham nhũng, nhà thầu thân hữu và các tập đoàn tội phạm.

“Có những vụ việc đang xảy ra, ngay trong khoảng thời gian này. Nhìn vào khoảng trống trong hệ thống và số tiền chính xác được chi cho vấn đề, sẽ công bằng khi nói rằng chúng tôi rất lo ngại”, Max Heywood, người đứng đầu chương trình vận động cho cơ quan Minh bạch Quốc tế, một tổ chức giám sát tham nhũng nói.

Viện trợ lương thực cho người lao động đang gặp khó khăn do cách ly xã hội trở thành mục tiêu béo bở. Khi chính phủ Bangladesh đưa ra nỗ lực trong tháng này để phân phối gạo cho những công nhân bị ảnh hưởng, hơn 272 tấn gạo đã biến mất.

Khoảng 50 người liên quan, bao gồm các quan chức liên bang và địa phương bị buộc tội cố gắng bán lại gạo với giá cao hơn. Chính phủ Bangladesh đang cố gắng cải thiện kế hoạch cứu trợ bằng cách bỏ qua một số quan chức.

“Với một cuộc khủng hoảng quốc gia như vậy, người ta kỳ vọng những đức tính tốt nhất của con người sẽ phát huy, sự đồng cảm và đoàn kết mà chúng ta thấy xung quanh theo nhiều cách, nhưng điều đáng tiếc và đáng xấu hổ nhất, tệ nạn tồi tệ nhất của con người cũng xuất hiện”, Iftekharuzzaman, giám đốc điều hành Tổ chức Minh bạch Quốc tế ở Bangladesh nói.

Fernando Carrillo, tổng thanh tra của Colombia, cho biết các cuộc điều tra liên quan đến virus corona phần lớn là vấn đề giá cả đã được báo cáo ở 14 tiểu bang. Ở bang Cesar, nhà lập pháp Quintero đã chỉ ra các vấn đề về hợp đồng thực phẩm xảy ra dưới thời thống đốc Luis Alberto Monsalvo Gnecco.

Đài phát thanh Guatapuri của địa phương đã thực hiện câu chuyện về khiếu nại của ông Quintero và các quan chức nhà nước đã công bố danh sách cụ thể về giá của các mặt hàng thực phẩm và cho thấy nó cao hơn nhiều so với giá thực.

Cụ thể, chính phủ đã chi 2,81 USD cho 250 gram café, trong khi đó giá chỉ có 1,2 USD tại cửa hàng tạp hóa mà ông Quintero đã mua. Thống đốc Monsalvo Gnecco từ chối bình luận.

“Tôi không phải báo cáo bất cứ điều gì với bạn, tôi đã dành nhiều năm để làm điều này, tôi không phải ngẫu hứng, đây là lần thứ 2 tôi ở trong văn phòng, vì tôi đã được bầu lại”, Thống đốc Monsalvo Gnecco viết trong một tin nhắn trên WhatsApp.

Kẽ hở từ mua sắm nhanh

Các binh sĩ quân đội Colombia phát thực phẩm cho khu ổ chuột ở Bogota. Ảnh: Getty.

Tại Romania, các quy trình đấu thầu thông thường đã bị bỏ qua để tăng tốc độ mua sắm, các nhà phê bình đang cảnh báo về các giao dịch “cửa sau”. Romwine & Coffee SRL, một công ty nhỏ chuyên bán thuốc lá và rượu, nhưng đã giành được 2 hợp đồng với nhà nước trị giá 12,6 triệu USD để cung cấp khẩu trang y tế chuyên dụng với giá cao gấp đôi thị trường.

Sorin Ionita, một chuyên gia cải cách hành chính công ở Romania đã gọi cuộc cạnh tranh cho hợp đồng liên quan đến virus corona là một “khu vực màu xám”.

Cơ quan Quản lý khẩn cấp Liên bang Mỹ (FEMA) đã trao hợp đồng trị giá 55 triệu USD để mua khẩu trang cho một công ty có trụ ở bang Delaware, dù công ty này không có kinh nghiệm sản xuất hoặc mua sắm thiết bị y tế.

Công ty này được chọn mà không tổ chức đấu thầu, Panthera Worldwide công ty mẹ của nó đã nộp đơn xin phá sản vào mùa thu năm ngoái, đang cung cấp khẩu trang với giá 5,5 USD/chiếc, cao gấp nhiều lần so với các nhà cung cấp khác.

James Punelli, giám đốc điều hành công ty này biện minh với Washington Post rằng, công ty ông đã thực hiện khóa đào tạo về y tế của Bộ Quốc phòng trong nhiều năm qua và đang khai thác các mối quan hệ quân sự để có được khẩu trang với chất lượng cao.

Ở một số nơi khác trên thế giới, các quy định chống tham nhũng trong bối cảnh đại dịch đã giúp chỉ ra các thỏa thuận đáng ngờ. Tại Buenos Aires, Argentina, chính quyền thành phố phải cung cấp các hợp đồng mua sắm công khai dưới dạng có thể tìm kiếm trực tuyến, ngay cả trong cuộc khủng hoảng virus corona.

Điều đó đã giúp phơi bày 2 giao dịch đáng ngờ ra ánh sáng. Hợp đồng đầu tiên gồm 15.000 khẩu trang y tế được bán với giá tới 40 USD/chiếc và được cung cấp từ một công ty chỉ có 1.500 USD vốn lưu động.

Hợp đồng thứ 2 liên quan đến dịch vụ chăm sóc bệnh nhân Covid-19 trong một khách sạn, nơi chị gái của thị trưởng thành phố Buenos Aires là chủ sở hữu. Sự xuất hiện của các thỏa thuận trên truyền thông Argentina đã giúp hủy bỏ hợp đồng và 2 quan chức thành phố đã từ chức.