Không lấy phiếu tín nhiệm với người đã có thông báo nghỉ công tác, chờ nghỉ hưu

Chiều 23/6, Quốc hội đã tiến hành biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng Nhân dân (HĐND) bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi).

Kết quả cho thấy, có 470 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm tỷ lệ 95,14%).

Như vậy, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi).

Trước đó, báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, về đối tượng lấy phiếu tín nhiệm, có ý kiến đề nghị không quy định việc lấy phiếu tín nhiệm đối với cán bộ cấp xã để bảo đảm thống nhất với phạm vi đối tượng được lấy phiếu tín nhiệm theo Quy định số 96-QĐ/TW.

Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng Nhân dân bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi).

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến nêu trên và chỉnh lý theo hướng việc lấy phiếu tín nhiệm chỉ được thực hiện tại HĐND cấp tỉnh, cấp huyện.

Một số ý kiến đề nghị rà soát, quy định bổ sung đầy đủ các chức vụ, chức danh do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn vào diện được lấy phiếu tín nhiệm. Về ý kiến này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo, theo quy định của pháp luật hiện hành thì tổng số những người giữ các chức vụ, chức danh do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn là khá lớn.

Do đó, để bảo đảm hiệu quả thiết thực của việc lấy phiếu tín nhiệm, dự thảo nghị quyết chỉ xác định đối tượng thuộc diện được lấy phiếu tín nhiệm là những người giữ chức vụ có tầm ảnh hưởng quan trọng đến việc ban hành và thực thi chính sách hoặc người giữ chức vụ tại các cơ quan hoạt động thường xuyên và có vai trò lãnh đạo, chỉ đạo mà không áp dụng đồng loạt đối với tất cả các chức vụ, chức danh do Quốc hội, HĐND bầu, phê chuẩn.

Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ nội dung này như thể hiện trong dự thảo nghị quyết.

Về việc không lấy phiếu tín nhiệm đối với người mắc bệnh hiểm nghèo có xác nhận của cơ sở y tế và không điều hành công tác từ 6 tháng trở lên, qua thảo luận, có ý kiến tán thành với dự thảo nghị quyết và đề nghị bổ sung trường hợp nghỉ điều hành công tác từ 6 tháng trở lên vì lý do khác (không phải là vì lý do sức khỏe). Ngược lại, một số ý kiến đề nghị cần bám sát Quy định số 96-QĐ/TW về các trường hợp không lấy phiếu tín nhiệm để bảo đảm chặt chẽ, tránh bị lạm dụng.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, lấy phiếu tín nhiệm là một kênh giám sát quan trọng của Quốc hội và HĐND, kết quả lấy phiếu tín nhiệm được sử dụng để đánh giá cán bộ, làm cơ sở cho công tác quy hoạch, điều động, bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử, miễn nhiệm và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ. Quy định số 96-QĐ/TW đã xác định cụ thể các trường hợp không thực hiện lấy phiếu tín nhiệm.

Vì vậy, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý quy định theo hướng không lấy phiếu tín nhiệm đối với người đã có thông báo nghỉ công tác chờ nghỉ hưu hoặc được bổ nhiệm, bầu cử trong năm lấy phiếu tín nhiệm.

Về quy trình lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, HĐND, một số ý kiến đề nghị làm rõ các trường hợp Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm, không nên quy định chung là “khi xét thấy cần thiết”. Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và chỉnh sửa quy định để làm rõ hơn các trường hợp Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm như thể hiện trong dự thảo nghị quyết.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có thẩm quyền kiến nghị Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm, Thường trực HĐND tự mình đề nghị HĐND bỏ phiếu tín nhiệm khi xét thấy cần thiết.

Về việc này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, các chủ thể có quyền kiến nghị bỏ phiếu tín nhiệm và trình tự, thủ tục đề nghị Quốc hội, HĐND bỏ phiếu tín nhiệm đã được nghiên cứu, xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng cả về tính chính trị, tính pháp lý và yêu cầu thực tiễn, bảo đảm phù hợp với cơ chế hoạt động, tính chất, mức độ phức tạp khác nhau ở cấp trung ương và ở các cấp chính quyền địa phương trong quá trình Quốc hội khóa XIII xem xét, thông qua Nghị quyết số 35/2012/QH13, Nghị quyết số 85/2014/QH13 và Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.

Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho tiếp tục kế thừa các quy định của pháp luật hiện hành.

Về ý kiến đề nghị bổ sung quy định cho phép người được bỏ phiếu tín nhiệm giải trình trước Quốc hội, HĐND sau khi thảo luận tại đoàn đại biểu Quốc hội hoặc tổ đại biểu HĐND, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và chỉnh lý quy trình bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, HĐND để bảo đảm thống nhất với quy trình miễn nhiệm, bãi nhiệm, phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm, cách chức người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.

Về hệ quả của việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm, có ý kiến tán thành với dự thảo nghị quyết và cho rằng, cần có cơ chế cho người có phiếu tín nhiệm thấp chủ động xin từ chức, bổ sung thời hạn xin từ chức,... Ngược lại, cũng có ý kiến đề nghị cần thực hiện bỏ phiếu tín nhiệm luôn để bảo đảm tính nghiêm minh.

Trước ý kiến trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, các quy định trong dự thảo nghị quyết đã thể hiện nhất quán và đầy đủ tinh thần của Quy định số 96-QĐ/TW về việc sử dụng kết quả lấy phiếu tín nhiệm và yêu cầu tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Để phù hợp với phạm vi điều chỉnh, dự thảo nghị quyết không quy định quá chi tiết tất cả các trường hợp về xử lý hệ quả của việc lấy phiếu tín nhiệm cũng như thời hạn để người được lấy phiếu tín nhiệm xin từ chức mà nội dung này sẽ thực hiện theo các quy định khác có liên quan của Đảng và Nhà nước.

Đối với ý kiến đề nghị quy định người được bỏ phiếu tín nhiệm có quá nửa tổng số phiếu đánh giá “không tín nhiệm” thì Quốc hội, HĐND xem xét miễn nhiệm ngay tại kỳ họp đó mà không chờ đến kỳ họp sau, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định việc xem xét miễn nhiệm đối với người có quá nửa tổng số phiếu đánh giá “không tín nhiệm” có thể được thực hiện tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất là để bảo đảm tính linh hoạt trong việc thực hiện các quy trình về công tác nhân sự.

Quy định như vậy cũng phù hợp với thực tiễn hoạt động của HĐND ở địa phương, khi kỳ họp của HĐND thường chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn. Mặt khác, tại Điều 19 của dự thảo nghị quyết đã bổ sung quy định về trách nhiệm báo cáo kết quả lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm của HĐND đến cấp có thẩm quyền quản lý cán bộ và cơ quan cấp trên trực tiếp để thực hiện giám sát, nên các vấn đề về công tác cán bộ sẽ được theo sát và xử lý sớm nhất có thể, hạn chế để xảy ra tình trạng cán bộ có tín nhiệm thấp vẫn tiếp tục giữ chức vụ trong thời gian dài sau đó.