Khi ký ức gia đình thắp sáng niềm tin đất nước

Ký ức gia đình - những “bài học lịch sử sống”

Sinh ra và lớn lên giữa thời bình, thế hệ trẻ không phải đi qua chiến tranh, không được chứng kiến thời khắc lịch sử ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình. Thế nhưng đối với họ, ký ức về Quốc khánh lại hiện diện rất gần gũi qua những câu chuyện trong gia đình.

Trần Công Quyền (28 tuổi, sống tại phường Khương Đình, Hà Nội) chia sẻ, mỗi dịp Quốc khánh, Quyền thường ngồi nghe ông nội kể về ngày độc lập.

Ký ức về Quốc khánh luôn hiện diện rất gần gũi với Công Quyền qua những câu chuyện của ông nội

Ông của Quyền khi ấy mới 10 tuổi, sống ở một làng quê ngoại thành Hà Nội. Trong trí nhớ của ông, ngày 2/9/1945 không có tivi, không có radio hiện đại, chỉ có tiếng trống, tiếng loa tay truyền tin khắp làng: “Việt Nam độc lập rồi! Hồ Chủ tịch đọc Tuyên ngôn tại Ba Đình rồi!”. Người dân ùa ra đình làng, hô vang khẩu hiệu, nước mắt rơi trên khuôn mặt khắc khổ.

“Ông kể lại bằng giọng run run, khiến mình có cảm giác như mình cũng được chứng kiến khoảnh khắc ấy. Khi nhìn ông xúc động, mình thấy Quốc khánh không chỉ là một ngày lễ, mà là niềm hạnh phúc đã được đánh đổi bằng bao nhiêu hy sinh,” Quyền bộc bạch.

Từ những ký ức của ông, Công Quyền dần hiểu hơn về giá trị của độc lập, về sự may mắn khi được sống trong hòa bình. Chàng trai trẻ chọn theo học ngành hướng dẫn viên du lịch để có thể lan tỏa những câu chuyện lịch sử ấy đến nhiều người trẻ khác.

Cũng gắn với ký ức gia đình, Hoàng Hương Giang (24 tuổi, nhân viên văn phòng) nhớ lại những buổi tối ngày 1/9 khi còn nhỏ. Bố của Giang thường treo lá cờ đỏ sao vàng trước hiên nhà, rồi kể cho con nghe về thời sinh viên xuống đường diễu hành mừng Quốc khánh, trong tay chỉ có một lá cờ nhỏ nhưng trong lòng ngập tràn tự hào.

Với Hương Giang, mỗi lần nhìn thấy phố phường rợp cờ đỏ ngày 2/9, ký ức về buổi tối cùng bố treo cờ lại ùa về

“Bố bảo, thế hệ của ông may mắn khi được chứng kiến đất nước đi qua chiến tranh, bước vào hòa bình, còn thế hệ chúng mình may mắn vì sinh ra đã có độc lập. Điều quan trọng là phải biết trân trọng và gìn giữ”, Hương Giang chia sẻ.

Với cô gái trẻ, mỗi lần nhìn thấy phố phường rợp cờ đỏ ngày 2/9, ký ức về buổi tối cùng cha treo cờ lại ùa về. Điều đó đã trở thành một nghi thức gia đình, một dấu ấn không thể thiếu trong ký ức tuổi thơ.

Quốc khánh - nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại

Nếu ký ức gia đình là “bài học lịch sử sống”, thì hành trình tự tìm hiểu lịch sử là cách người trẻ chủ động khẳng định bản sắc và trách nhiệm công dân trong thời đại số.

Cao Trung Hiếu (25 tuổi, sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho biết bản thân rất thích đến Bảo tàng Lịch sử Quốc gia vào dịp 2/9. Mỗi lần đứng trước bản Tuyên ngôn độc lập được lưu giữ tại đây, Hiếu có cảm giác như chạm tay vào khoảnh khắc thiêng liêng nhất của dân tộc.

“Mình nhớ lần đầu nhìn thấy bản gốc, chữ ký của Bác Hồ trên đó, em nổi da gà. Lúc ấy mới thấy lịch sử không chỉ là con số, sự kiện trong sách giáo khoa, mà là hơi thở, là niềm tin, là khát vọng của cả một dân tộc”, Hiếu chia sẻ.

Chàng trai trẻ còn tham gia một nhóm bạn trẻ làm podcast về lịch sử Việt Nam. Dịp Quốc khánh năm ngoái, nhóm thực hiện số đặc biệt mang tên “Âm vang Ba Đình”, trong đó lồng ghép tư liệu âm thanh về ngày 2/9/1945 cùng những chia sẻ của người trẻ hôm nay.

Với Trung Hiếu, lịch sử vẻ vang của dân tộc là nguồn cảm hứng để chàng trai trẻ phấn đấu trở thành một nhà báo trung thực, nhiệt huyết

“Mình nghĩ rằng với thế hệ gen Z chúng mình, cách tiếp cận lịch sử phải mới mẻ, sáng tạo thì mới gần gũi. Podcast, video ngắn, infographic… chính là con đường để lịch sử đến gần hơn với giới trẻ”, Trung Hiếu nói.

Công Quyền, Hương Giang, Trung Hiếu và thế hệ trẻ Việt Nam hiện đại đều có điểm chung là coi Quốc khánh không chỉ là ngày nghỉ lễ, mà còn là dịp để nhìn lại nguồn cội, từ đó xác định trách nhiệm bản thân trong tương lai. Với Trần Quyền, đó là động lực để làm việc chăm chỉ, đóng góp vào công cuộc chuyển đổi số. Với Trung Hiếu, đó là cảm hứng để trở thành một nhà báo trẻ trung thực, nhiệt huyết. Còn với Hương Giang, đó sự là thôi thúc để tiếp tục sáng tạo nội dung lịch sử bằng công cụ hiện đại.

Có thể nói, trong mắt thế hệ trẻ hôm nay, Quốc khánh 2/9 vừa mang tính hoài niệm, vừa chứa đựng sự đổi mới. Ký ức gia đình giúp họ trân trọng quá khứ, còn hành trình tự tìm hiểu giúp họ chủ động kiến tạo mối liên kết với lịch sử. Từ đó, ngày Quốc khánh 2/9 trở thành một nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại, truyền thống với hiện đại.

Ở một khía cạnh khác, chính sự quan tâm của người trẻ tới những ngày lễ trọng đại của đất nước cũng phản ánh xu hướng xây dựng “công dân Hà Nội” và “công dân Việt Nam” trong thời kỳ hội nhập. Một công dân toàn cầu có thể giỏi ngoại ngữ, thành thạo công nghệ, nhưng trước hết phải có gốc rễ văn hóa, có ký ức lịch sử, có lòng tự hào dân tộc. Ngày Quốc khánh nói riêng và lịch sử dân tộc nói chung chính là cơ hội để thế hệ trẻ khẳng định bản sắc ấy.

Ngày nay, bên cạnh việc tham gia các hoạt động diễu hành, xem bắn pháo hoa hay treo cờ Tổ quốc, nhiều bạn trẻ chọn cách sáng tạo hơn để kỷ niệm Quốc khánh như làm video ngắn về Hà Nội trong ngày lễ, vẽ tranh minh họa Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập, viết blog chia sẻ cảm xúc về độc lập, tự do. Những hành động ấy, dù nhỏ bé, lại góp phần lan tỏa tinh thần yêu nước trong cộng đồng mạng - không gian sinh hoạt quen thuộc của thế hệ số.

Đối với những người trẻ hiện đại, Quốc khánh 2/9 không chỉ là ngày hội lớn của dân tộc hiện diện qua phố phường rực rỡ cờ hoa mà được bắt đầu từ những câu chuyện trong gia đình, từ lời kể của ông bà, cha mẹ

Trong một xã hội hiện đại, nơi thông tin và xu hướng thay đổi từng ngày, việc người trẻ vẫn chọn Quốc khánh là một dấu mốc để quay về, để nhắc nhớ, để khẳng định trách nhiệm công dân, là một minh chứng sinh động cho sức sống bền bỉ của lịch sử.

80 năm đã trôi qua kể từ ngày Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc. Trong dòng chảy ấy, Quốc khánh không chỉ là ngày lễ quốc gia, mà còn là ngọn lửa tinh thần truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Với người trẻ hôm nay, ngọn lửa ấy được thắp sáng từ ký ức gia đình, được nuôi dưỡng trong hành trình tự tìm hiểu lịch sử, và được lan tỏa qua những sáng tạo, những khát vọng xây dựng đất nước. Dù hình thức có khác nhau, từ câu chuyện kể bên mâm cơm gia đình đến một podcast phát hành trên Spotify, tinh thần chung vẫn là sự tự hào, trách nhiệm và khát vọng đóng góp.

Quốc khánh, vì thế, không bao giờ chỉ là một ngày lễ để nghỉ ngơi. Đó là một lời nhắc nhở: độc lập, tự do không phải điều tự nhiên mà có, mà là thành quả của bao hy sinh. Và thế hệ trẻ, bằng cách của riêng mình, đang tiếp tục làm mới, làm sống động ý nghĩa thiêng liêng ấy trong đời sống hôm nay.