Khám da liễu, phát hiện bị nhiễm độc kim loại

Bệnh nhân bị nhiễm độc sắt lâu ngày biểu hiện qua da - Ảnh: BSCC

Nhiễm độc sắt biểu hiện qua da

Ông P.V.D (52 tuổi, ngụ tỉnh Lâm Đồng) đi khám bệnh da liễu vì trên mặt, cổ, sau gáy và lỗ tai có những mảng da dày sừng, màu xám đen.

Tại Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, bệnh nhân được bác sĩ kiểm tra và ghi nhận da bị tăng sắc tố, các nang lông mọc sẩn sừng nhỏ li ti, mống mắt có quầng xanh.

Tiến sĩ - bác sĩ Lê Thái Vân Thanh, Trưởng Khoa Da liễu - Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, đánh giá đây không đơn giản là các biểu hiện do bệnh ngoài da nên đã hỏi thêm hoàn cảnh của bệnh nhân và chỉ định làm thêm các xét nghiệm cần thiết.

Qua các xét nghiệm cho thấy bệnh nhân suy thận giai đoạn hai, phổi thâm nhiễm, men gan cao. Đồng thời, xét nghiệm sắt trong huyết thanh cho kết quả chỉ số cao bất thường. Bác sĩ kết luận, ông D. bị suy đa cơ quan do nhiễm độc sắt.

Bệnh nhân P.V.C (47 tuổi, ngụ TP.HCM) cũng đang được theo dõi vì nghi ngờ nhiễm độc kim loại nặng. Bệnh nhân phải đi khám da liễu vì nổi sẩn ngứa đến nổi không ngủ được, sần đỏ từ hai bàn tay lan lên cánh tay, môi khô tróc vảy.

“Biểu hiện này của bệnh nhân khác hẳn với dị ứng thông thường nên cần làm thêm một số xét nghiệm để truy tìm nguyên nhân gây bệnh. Đã có nhiều trường hợp uống thuốc đông y trôi nổi, không rõ nguồn gốc bị nhiễm độc kim loại nặng như thủy ngân, chì. Trước mắt, bệnh nhân được điều trị viêm da tiếp xúc dị ứng toàn thân để cải thiện các sang thương gây ngứa ngáy”, bác sĩ Vân Thanh cho biết.

Về phần mình, bệnh nhân cho biết trước khi có các biểu hiện ngoài da như trên, ông có mua thuốc dạng viên tễ uống để bồi dưỡng cơ thể do hằng ngày làm công việc bốc vác rất nặng nhọc. Qua hai tuần uống thuốc tễ, da ông P. bắt đầu phát bệnh.

Nhiều nguyên nhân nhiễm độc kim loại

Bác sĩ Thanh Vân cho biết, có các trường hợp khám da liễu đã phát hiện ra nhiễm kim loại nặng chủ yếu là sắt, chì, thạch tín, đồng, thủy ngân... Những bệnh nhân này đều không hay biết mình nhiễm độc mà chỉ đơn giản là đi khám do thấy biểu hiện bất thường trên da.

“Biểu hiện trên da của các trường hợp nhiễm độc kim loại nặng có vẻ giống như viêm da tiếp xúc dị ứng toàn thân, bất thường ở lông, tóc, móng, mắt và chỉ số huyết học. Đặc biệt, bệnh nhân có kèm theo rối loạn của nội tạng như suy thận, gan to, men gan tăng cao...”, bác sĩ Vân Thanh lưu ý.

Theo bác sĩ Vân Thanh: Nhiễm độc kim loại nặng được chia ra cấp tính và mạn tính. Nhiễm độc cấp tính, người bệnh có thể tử vong nhanh. Nhiễm độc mạn tính tuy không gây chết người ngay nhưng các dấu hiệu khó thấy, tiến triển âm thầm, đến khi phát hiện thì hầu như đã ở giai đoạn nặng. “Khi nhiễm độc đã nặng qua thời gian dài, chỉ có thể điều trị bảo tồn cho bệnh nhân chứ cơ quan nội tạng gần như suy yếu không phục hồi được như cũ”, bác sĩ Vân Thanh nhận định.

Nhiễm độc kim loại nặng có thể từ nhiều nguồn như ô nhiễm môi trường, đồ dùng nội thất (chì trong sơn), thực phẩm có dư lượng chất bảo vệ thực vật cao, thuốc trôi nổi không rõ nguồn gốc…

Trong đó, bác sĩ đặc biệt cảnh báo tình trạng quá tải sắt trong cơ thể gây ra ngộ độc khá dễ gặp. Cơ thể quá tải sắt do các nguyên nhân: sử dụng vitamin tổng hợp bổ sung vi chất bừa bãi, không có ý kiến bác sĩ; chế độ dinh dưỡng không hợp lý, ăn quá nhiều thực phẩm chứa sắt trong khi cơ thể đã dư thừa.

Lưu ý, ăn thực phẩm chứa sắt kết hợp với thực phẩm giàu canxi cũng có thể làm gián đoạn quá trình hấp thu sắt của cơ thể.

Khi đang uống viên sắt mà ăn nhiều chất xơ, rau củ cũng làm nguy cơ quá tải sắt do các chất xơ sẽ gắn kết với sắt tạo thành phức hợp phân tử không thể hấp thu được.