Hai nghị quyết song hành đột phá, phát triển toàn diện con người Việt Nam

Báo Tuổi trẻ Thủ đô trân trọng giới thiệu bài viết của PGS. TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội về vấn đề này.

Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn bản lề của đổi mới, hai nghị quyết vừa được Bộ Chính trị ban hành – “Nghị quyết 71 - NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục – đào tạo” (viết tắt là NQ71) và “Nghị quyết 72 về tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân” – có thể coi là hai cột trụ song hành, bổ trợ cho nhau (viết tắt là NQ72). Nếu Nghị quyết 71 tập trung vào “nuôi dưỡng trí tuệ, nhân cách, bản lĩnh”, thì Nghị quyết 72 lại khẳng định “sức khỏe nhân dân là vốn quý, là điều kiện tiên quyết của phát triển bền vững”. Đây là sự phối hợp chiến lược, mở ra tầm nhìn toàn diện trong phát triển con người Việt Nam: vừa “giỏi giang, vừa nhân ái, vừa kiên cường” thêm khỏe mạnh nữa.

Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính với sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh _Ảnh: TTXVN

Việt Nam đang đứng trước hàng loạt thách thức đan xen: Toàn cầu hóa và cạnh tranh chiến lược nước lớn, Cách mạng công nghiệp 4.0, già hóa dân số nhanh, dịch bệnh và ô nhiễm môi trường, cùng với bất bình đẳng xã hội và yêu cầu phát triển bền vững. Trong bối cảnh đó, không một quốc gia nào có thể trở thành nước phát triển nếu thiếu một lực lượng công dân toàn diện: Trí tuệ cao, nhân cách vững vàng, sức khỏe dẻo dai và tinh thần trách nhiệm xã hội. Chính vì vậy, hai nghị quyết 71 và 72 không chỉ bổ sung mà còn ràng buộc nhau trong cùng một chiến lược “đặt con người làm trung tâm của phát triển”.

Nếu Nghị quyết 71 khẳng định: Đổi mới giáo dục không chỉ truyền thụ tri thức mà còn nuôi dưỡng nhân cách, bồi dưỡng tâm hồn, khơi dậy tinh thần công dân và trách nhiệm xã hội. Lần đầu tiên, các chính sách đột phá được đặt ra đồng bộ như miễn học phí và sách giáo khoa, bảo đảm công bằng trong tiếp cận tri thức;Trao quyền tự chủ toàn diện cho cơ sở giáo dục, tách khỏi ràng buộc tự chủ tài chính; Thống nhất một bộ sách giáo khoa chung về tạo nền tảng để định hình tư tưởng và khát vọng cống hiến; Đầu tư cho đội ngũ nhà giáo, tăng phụ cấp lên 70–100%, bồi dưỡng công nghệ số và ngoại ngữ… Tất cả là cú hích lịch sử, tiếp tục khẳng định giáo dục là “quốc sách hàng đầu**, đào tạo lớp người có bản lĩnh toàn cầu để hiện thực hóa khát vọng 2045.

PGS. TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội

Song song với nó, Nghị quyết 72 đặt sức khỏe nhân dân lên mức ưu tiên quốc gia. Điểm mới nổi bật là chuyển hướng từ “chữa bệnh sang phòng bệnh”, coi chăm sóc sức khỏe ban đầu, y tế dự phòng và nâng cao thể chất toàn dân là trụ cột. Nghị quyết cũng nhấn mạnh: (i) Đầu tư y tế cơ sở, bảo đảm mọi người dân được chăm sóc suốt vòng đời; (ii) Ứng dụng công nghệ y tế số, dữ liệu lớn, hướng tới chăm sóc cá nhân hóa; (iii) Nâng cao chất lượng đội ngũ y bác sĩ, kết hợp đào tạo trong nước và hợp tác quốc tế; (iv) Tăng cường chăm sóc sức khỏe tinh thần, nhất là trong bối cảnh áp lực xã hội và già hóa dân số.

Điểm đột phá của Nghị quyết 72 là xem sức khỏe không chỉ là dịch vụ, mà còn là “quyền cơ bản và là điều kiện tiên quyết của phát triển bền vững”.

Có thể nói, hai nghị quyết này là “hai cánh tay” nâng con người Việt Nam trong kỷ nguyên mới: Giáo dục (NQ71) hướng tới rèn “trí – đức – mỹ”, trang bị tri thức, nhân cách, bản lĩnh hội nhập. Y tế (NQ72) chăm lo “thể chất – tinh thần”, bảo đảm sức khỏe để học tập, lao động và cống hiến.

Một xã hội không thể phát triển nếu chỉ có công dân giỏi tri thức nhưng thể lực yếu kém, hoặc khỏe mạnh về thể chất nhưng thiếu ý thức công dân. Sự phối hợp này giúp hình thành một thế hệ “công dân toàn diện trí - đức - thể - mỹ”, vừa sẵn sàng học tập sáng tạo, vừa đủ sức khỏe và ý chí vượt qua thử thách.

Đầu tư cho giáo dục và sức khỏe hôm nay chính là đầu tư cho tương lai dân tộc. Sự kết hợp của hai nghị quyết tạo nên sự đột phá tổng thể về phát triển con người Việt Nam (dân trí và dân cường). Đây là nền tảng xây dựng chân dung con người Việt Nam thế hệ 2045, một tầng lớp công dân có trí tuệ, nhân cách, sức khỏe, sáng tạo – lực lượng quyết định để Việt Nam đạt mục tiêu trở thành nước phát triển thu nhập cao vào năm 2045.