Dấu ấn một nhiệm kỳ coi văn hóa, con người là nguồn lực phát triển

Giáo dục chân – thiện – mỹ cho thế hệ trẻ

Nhận thức rõ vị trí, vai trò của văn hóa, con người trong xã hội, những năm qua, Đảng bộ thành phố Hà Nội đặc biệt quan tâm, cụ thể hóa quan điểm chỉ đạo của Trung ương về phát triển văn hóa, xây dựng con người. Đại hội XVII Đảng bộ Hà Nội, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã khẳng định nhận thức về phát triển văn hóa, xây dựng con người Hà Nội được nâng lên với việc ban hành Chương trình 06-CTr/TU về “Phát triển văn hóa; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025”.

Đây là một trong 10 Chương trình công tác lớn của Thành uỷ Hà Nội khoá XVII. Chương trình 06-CTr/TU giai đoạn 2021-2025 được ban hành với 18 chỉ tiêu, 51 đề án, kế hoạch; 22 dự án, nhóm dự án tập trung 3 nội hàm Chương trình là: Phát triển văn hóa; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh.

Để nâng cao hiệu quả hành động, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội tiếp tục ban hành Chỉ thị số 30-CT/TU ngày 19/02/2024 về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, nhằm khẳng định rõ quan điểm: Xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh không chỉ là khẩu hiệu mà cần hệ giá trị cụ thể, có thể đo lường và triển khai. Những cụm từ “Hào hoa - Thanh lịch - Nghĩa tình - Văn minh” trở thành kim chỉ nam trong việc xác định tiêu chí con người Thủ đô thời kỳ hội nhập.

Học sinh được tham gia nhiều chương trình giáo dục di sản

5 năm qua, nhờ quyết tâm chính trị cao, chương trình 06-Ctr/TU đạt được nhiều thành quả quan trọng, đặc biệt, trong việc giáo dục, rèn luyện về lý tưởng, phẩm chất, nhân cách, đạc đức, lối sống... cho thế hệ trẻ Thủ đô, hướng tới hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới, làm cho văn hóa trở thành nhân tố bồi đắp giá trị chân - thiện - mỹ.

Thành phố đã tổ chức và hình thành nề nếp các hoạt động nổi bật như: Lễ tuyên dương giáo viên dạy giỏi; lễ tuyên dương học sinh giỏi tiêu biểu; Xây dựng và nhân rộng các mô hình: "Nói không với bạo lực học đường"; "Học sinh Thủ đô ứng xử văn hóa khi tham gia giao thông"; "Em yêu Hà Nội"; "Học sinh Thủ đô chăm ngoan, lễ phép"; "Nhà giáo Hà Nội thanh lịch, văn minh"; "Xây dựng nét đẹp văn hóa trong giao tiếp ứng xử cho thanh thiếu nhi Thủ đô", ban hành tiêu chí xây dựng “Trường học hạnh phúc”. Đặc biệt, vấn đề xây dựng môi trường văn hóa học đường được triển khai tích cực, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, đưa nhà trường thực sự trở thành cái nôi nuôi dưỡng những giá trị tốt đẹp.

Dấu ấn trong thực hiện nếp sống văn minh

Đáng nói là, Thành phố triển khai nghiêm túc, hiệu quả Chỉ thị số 27-CT/TW và Kết luận số 51-KL/TW về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội. 100% các thôn làng, tổ dân phố đưa nội dung thực hiện nếp sống văn minh về việc cưới, tang, lễ hội theo tinh thần Nghị định số 61-NĐ/CP về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước; tổ chức các hội nghị tọa đàm nhân rộng các mô hình thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, tang gắn với thực hiện các tiêu chí xây dựng Tổ dân phố văn hóa, Thôn văn hóa,…Với chính sách hỗ trợ, khuyến khích hỏa táng nên tỷ lệ các gia đình tổ chức hỏa táng cho người thân khi mất tăng lên, toàn thành phố đạt tỷ lệ 74,2%.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong và đoàn công tác của TP Hà Nội khảo sát chùa Hưng Long, Di tích cách mạng kháng chiến, nơi thành lập chi bộ đầu tiên ở ngoại thành Hà Nội

Thành phố đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện về quản lý và tổ chức lễ hội. Đến nay, Hà Nội có 1.661 lễ hội truyền thống được tổ chức; 20 lễ hội được ghi danh di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Việc tổ chức lễ hội tiến hành trang trọng, đúng nghi lễ truyền thống; có giải pháp loại bỏ hoặc hay thế các nghi lễ có tính bạo lực, phản cảm trái với truyền thống yêu hòa bình của dân tôc Việt Nam. Các hoạt động lễ hội diễn ra trang trọng, an toàn, tiết kiệm, hiệu quả với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao đã góp phần đáp ứng được nhu cầu văn hóa tinh thần của nhân dân, qua đó giáo dục. Đặc biệt, các lễ hội được vinh danh di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia đã được các quận, huyện tập trung đầu tư về Chương trình, kịch bản; hoạt động văn hóa, nghệ thuật bài bản, góp phần thúc đẩy phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội, quảng bá về lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh của địa phương, các làng nghề truyền thống đến với Nhân dân cả nước và du khách quốc tế.

Bên cạnh đó, TP đầu tư, xây mới nhiều thiết chế văn hóa. Chỉ trong 2 năm 2020, 2021, Thành phố đã hỗ trợ 317,5 tỷ đồng cho 127 nhà văn hóa thôn làng…Thành phố cũng khánh thành Cung Thiếu nhi Hà Nội - một trong những công trình trọng điểm đáp ứng nhu câu học tập; vui chơi, rèn luyện cho thanh thiếu nhi Thủ đô và cả nước. Các thiết chế văn hóa, thể thao đã trở thành địa chỉ văn hóa phục vụ việc tổ chức các hoạt động tại cộng đồng dân cư; góp phần quan trọng trong việc nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần lành mạnh trong các tầng lớp Nhân dân.

Định hình và phát triển ngành công nghiệp văn hóa

Điểm đáng chú ý là, Chương trình số 06 triển khai thực hiện gắn với mục tiêu phát triển công nghiệp văn hóa và Thành phố sáng tạo. Thành phố đã tổ chức 4 lễ hội thiết kế sáng tạo, thực hiện các sáng kiến gia nhập mạng lưới các “Thành phố sáng tạo” của UNESCO; Xây dựng được các sản phẩm văn hóa và bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, di sản Hà Nội, vừa có nhiều cơ hội tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới, vừa tăng cường quảng bá bản sắc văn hóa Thăng Long - Hà Nội, nét đẹp của người Hà Nội thanh lịch, văn minh, vừa phát triển kinh tế - xã hội tạo nguồn động lực mới thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, gia tăng tỷ trọng đóng góp vào GRDP của Thành phố.

Tour đêm "Ngọc Sơn - đêm huyền bí"

Theo Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh Chương trình 06-CTr/TU là chương trình kế tiếp của nhiều chương trình trước đó về văn hóa, con người, nguồn nhân lực. Đặc biệt, đây là một trong số ít chương trình có đẩy đủ nhất các cơ chế, chính sách, quan điểm chỉ đạo về mặt chính trị, pháp lý và nguồn lực.

Việc hoàn thiện thể chế, chính sách, tạo môi trường pháp lý, thu hút đầu tư phát triển công nghiệp văn hóa là lợi thế của Thủ đô. Bước đầu, TP đã huy động được các nguồn lực từ xã hội cùng tham gia và đạt được kết quả tích cực. Những không gian văn hóa sáng tạo tại Hoàn Kiếm, Ba Đình, các công viên sáng tạo tại quận Long Biên, Gia Lâm, Đông Anh, Đống Đa được hình thành; các sản phẩm công nghiệp văn hóa gắn với công nghệ 3D mapping như: Đền Ngọc Sơn, Văn Miếu Quốc Tử Giám, Lễ hội ánh sáng Tây Hồ Tây, Lễ hội Sen Tây Hồ… đã thúc đẩy ngành du lịch Thủ đô phát triển mạnh mẽ và bứt phá.

Có thể thấy, nhiều kết quả, thành tựu quan trọng, đánh dấu tư duy đổi mới, coi văn hóa, con người là nguồn lực nội sinh đã mang đến những đổi thay, diện mạo cho Hà Nội, từng bước xây dựng một Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại, góp phần hiện thực hóa mục tiêu mà Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đề ra.