Đại biểu Quốc hội đề xuất để tư nhân đầu tư sân bay Gia Bình

Sáng 19/11, tiếp tục kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, góp ý vào chủ trương đầu tư Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Hưng Yên) bày tỏ sự ủng hộ tối đa.

Ông Thân so sánh sự lạc hậu, quá tải của sân bay Nội Bài với các sân bay hiện đại trên thế giới và cho rằng việc xây dựng sân bay mới tại Gia Bình là cấp thiết, không chỉ để giảm tải mà còn để nâng tầm vị thế quốc gia.

Đại biểu Nguyễn Văn Thân đặc biệt ủng hộ việc quy hoạch 5.000m đất cho khu vực VIP để đón tiếp nguyên thủ, khách cấp cao một cách trang trọng.

Về phương thức đầu tư, đại biểu Nguyễn Văn Thân kiến nghị mạnh dạn giao cho tư nhân làm để nhanh hơn, hiệu quả hơn và giảm gánh nặng ngân sách, Nhà nước chỉ đóng vai trò kiến tạo.

Thống nhất với sự cần thiết đầu tư dự án sân bay Gia Bình, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Ninh Bình) cho rằng, dự án phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, phù hợp với quy hoạch của tỉnh Bắc Ninh, phù hợp với quy hoạch của hệ thống cảng hàng không toàn quốc.

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Hưng Yên).

Bà Hoa cho biết, trong tổng số 20 cảng hàng không trong toàn quốc, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn (tại tỉnh Quảng Ninh) do tư nhân đầu tư và đưa vào vận hành ổn định, cho thấy đây là tiền lệ rất tốt để xem xét cho phép tư nhân tiếp tục xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Với công suất 30 triệu hành khách/năm giai đoạn 2030, tương lai có thể mở rộng 50 triệu hành khách/năm, việc cho phép xây dựng dự án này sẽ góp phần giảm tải cho Cảng hàng không quốc tế Nội Bài đang trong tình trạng quá tải; việc xây dựng dự án cũng phục vụ mục tiêu sắp tới là Hội nghị cấp cao APEC năm 2027 do Việt Nam đăng cai tổ chức.

Đại biểu cũng kỳ vọng, sân bay Gia Bình hoàn toàn có khả năng thu hồi vốn và sinh lời nếu được vận hành tốt. Do vậy, chúng ta tin tưởng dự án khả thi, nhưng cũng không chủ quan, cần giám sát chặt chẽ khâu thực hiện để vốn đầu tư mang lại hiệu quả cao nhất.

Cũng góp ý vào nội dung này, đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Ninh Bình) cho biết, việc xây dựng dự án Gia Bình là tầm nhìn “trung tâm kép” cho vùng Thủ đô. Sân bay mới này được quy hoạch theo mô hình “twin hub” (hai trung tâm) như London, Tokyo, bổ trợ chiến lược cho sân bay Nội Bài.

Với quy mô cảng hàng không 5 sao đẳng cấp quốc tế, sân bay Gia Bình sẽ phát huy lợi thế không gian phía đông bắc Hà Nội, mở ra không gian phát triển mới cho vùng Thủ đô. Sân bay này không chỉ giảm tải cho Nội Bài đang quá tải, mà còn tạo cú hích mạnh mẽ cho các ngành công nghiệp, logistics, thương mại điện tử, du lịch, dịch vụ của vùng.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Ninh Bình).

“Hãy hình dung Bắc Ninh, nơi từ lâu vốn là thủ phủ công nghiệp điện tử, nay sẽ có một cửa ngõ hàng không quốc tế ngay tại chỗ. Hàng hóa sản xuất sẽ bay thẳng đi toàn cầu, du khách và chuyên gia quốc tế sẽ đến thẳng Bắc Ninh, tạo sức hút đầu tư mới.

Đây chính là cơ hội vàng để Bắc Ninh nói riêng và vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ nói chung tái cấu trúc nền kinh tế, vươn lên nấc thang giá trị cao hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu”, đại biểu Trần Văn Khải khẳng định.

Theo tờ trình của Chính phủ, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được đầu tư theo chuẩn mực quốc tế, trở thành cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững thế hệ mới, đẳng cấp quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ khai thác lưỡng dụng, đảm bảo hoạt động an ninh quốc phòng và các sự kiện đối ngoại quan trọng, trong đó có Hội nghị cấp cao APEC 2027; đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax và nằm trong nhóm sân bay có trải nghiệm hành khách xuất sắc theo đánh giá của Hội đồng Sân bay Quốc tế; hướng tới cửa ngõ hàng không của miền Bắc, là cảng hàng không trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Về quy mô đầu tư, dự án được đầu tư với quy mô cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế. Đáp ứng nhu cầu đến năm 2030 là khoảng 30 triệu hành khách/năm, 1,6 triệu tấn hàng hóa và đến năm 2050 là khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa.

Về phương án thiết kế sơ bộ tổ chức vùng trời và phương thức bay, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, để đảm bảo khai thác an toàn, hiệu quả giữa Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, cơ quan quản lý bay sẽ thiết lập một vùng trời kiểm soát tiếp cận bao trùm toàn bộ các cảng hàng không trong khu vực. Các đường bay được thiết kế cho từng Cảng hàng không theo phương thức dẫn đường bằng vệ tinh và radar mặt đất, đảm bảo hạn chế các điểm giao cắt và khoảng cách giữa các máy bay.

Về kết cấu hạ tầng, sân bay được xây dựng 2 cặp đường hạ - cất cánh song song, mỗi cặp gồm 2 đường cất hạ cánh. Các đường cất hạ cánh có chiều dài từ 3.500 đến 4.000 mét, đáp ứng tất cả các loại máy bay thân rộng, tầm xa thế hệ mới hiện nay.

Về nhà ga hành khách, nhà ga hành khách được xây dựng đáp ứng tiêu chuẩn phục vụ 5 sao, đảm bảo phục vụ hành khách thuận tiện, thân thiện và hiệu quả. Nhà ga VIP được xây dựng độc lập với khu ga hành khách, đáp ứng nhu cầu phục vụ chất lượng cao đối với các sự kiện đối ngoại của Nhà nước.

Về kết nối giao thông, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được kết nối đồng bộ với hệ thống giao thông cấp quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh, trong đó có khu vực Hà Nội được kết nối trực tiếp thông qua tuyến đường cao tốc, đường sắt đô thị và đường sắt quốc gia.

Về nhu cầu sử dụng đất là khoảng 1.884,9 hecta, trong đó nhu cầu đất để chuyển đổi trồng lúa hai vụ sang đất Cảng hàng không là 922,25 hecta.

Về sơ bộ phương án bồi thường tái định cư, Dự án ảnh hưởng đến khoảng 7.100 hộ gia đình và 118 tổ chức, dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ, cần di dời khoảng 18.800 ngôi mộ. Ngoài ra, để thực hiện dự án cần phải di dời, hoàn trả các công trình hạ tầng kỹ thuật thủy lợi, kênh mương, trạm bơm, đường truyền tải điện, di dời và hoàn trả các công trình hạ tầng xã hội như trường học, cơ sở giáo dục, cơ sở tôn giáo…

Tổng vốn đầu tư là khoảng 196.378 tỷ đồng, gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp. Trong đó giai đoạn một khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn hai khoảng 55.142 tỷ đồng.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, thời gian hoạt động của dự án là 70 năm, từ 2025 đến 2095.

Về cơ chế chính sách đặc biệt, trong phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án có khoảng 25 di tích cần phải di dời. Tuy nhiên, đáp ứng pháp luật hiện hành về di sản văn hóa mới chỉ quy định về việc di dời hiện vật trong di tích mà chưa có quy định cho phép di dời công trình.

Vì vậy, để giải quyết vấn đề này, Chính phủ kiến nghị với Quốc hội cho phép áp dụng chính sách đặc biệt để UBND tỉnh Bắc Ninh được phép di dời các di tích lịch sử - văn hóa các cấp trong quá trình triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư và thực hiện đầu tư dự án. Việc di dời thực hiện trên cơ sở phương án do UBND tỉnh Bắc Ninh quyết định, đảm bảo bảo tồn tối đa và phát huy giá trị của các di tích. Trong quá trình thực hiện, nếu phát sinh vướng mắc, Chính phủ hướng dẫn thực hiện.