Cử tri nói thuốc giả, sửa giả bày bán tràn lan: Bộ trưởng Bộ Y tế trả lời

Cử tri tỉnh Phú Thọ (gồm tỉnh Vĩnh Phúc trước đây), tỉnh Quảng Trị, tỉnh Lâm Đồng, TP Hồ Chí Minh (gồm tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây), tỉnh Đồng Tháp (gồm tỉnh Tiền Giang trước đây) cho biết, một vấn đề đang gây bức xúc trong dư luận xã hội hiện nay, đó là nhiều vụ việc phát hiện sữa giả, thuốc chữa bệnh giả được quảng cáo và bày bán công khai nhiều nơi, thâm nhập vào các kênh bán hàng online lẫn truyền thống, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em, người bệnh và người cao tuổi.

Do đó, cử tri đề nghị Chính phủ và các bộ ngành liên quan tăng cường kiểm tra, xử lý triệt để tình trạng sản xuất, kinh doanh sữa giả, thuốc giả, thực phẩm chứa hóa chất độc hại, cũng như buôn bán hàng hóa kém chất lượng, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, đặc biệt việc quảng cáo, mua bán trên môi trường mạng.

Đồng thời đề nghị xử lý nghiêm và thông tin rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, những đối tượng tiếp tay và những người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật; nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh mức xử phạt hành chính và hình sự đối với các hành vi vi phạm, bảo đảm tương xứng với hậu quả gây ra, tăng tính răn đe và góp phần bảo vệ quyền lợi chính đáng của Nhân dân.

Công an Hà Nội vừa triệt phá thành công ổ nhóm sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, trang thiết bị y tế với số lượng lớn.

Cử tri cho rằng các sản phẩm sữa, thuốc chữa bệnh muốn lưu hành trên thị trường đều phải trải qua kiểm định, dán tem, cấp phép, tại sao vẫn được bán, thu lợi bất hợp pháp kéo dài mà không bị phát hiện và xử lý? Việc để sữa giả, thuốc giả bày bán công khai không chỉ là lỗi của doanh nghiệp vi phạm mà còn là sự buông lỏng trong quản lý Nhà nước. Do đó, cử tri đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ trách nhiệm của Bộ Công thương, Bộ Y tế để chấn chỉnh kỷ cương, bảo vệ quyền lợi, sức khỏe của người dân và tính nghiêm minh của pháp luật.

Trả lời nội dung này, Bộ trường Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, thời gian qua, tình trạng sản xuất, kinh doanh thực phẩm và thuốc giả diễn biến phức tạp, đặc biệt là các sản phẩm sử dụng hàng ngày như sữa bột, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thuốc, mỹ phẩm.

Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt bằng nhiều công điện, chỉ thị; Bộ Y tế, với vai trò Thường trực Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm, đã ban hành các văn bản chỉ đạo Sở Y tế, Ban An toàn thực phẩm các địa phương và Sở An toàn thực phẩm TP Hồ Chí Minh triển khai hậu kiểm, tập trung ngăn chặn thuốc giả, sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả.

Theo Bộ trưởng, từ năm 2020 đến tháng 5/2025, ngành Y tế đã kiểm tra 1.966.516 cơ sở, xử lý 50.365 cơ sở vi phạm, phạt tổng cộng 247,24 tỷ đồng, áp dụng các biện pháp bổ sung như đình chỉ hoạt động, tiêu hủy sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc hết hạn sử dụng và chuyển 31 vụ việc cho cơ quan điều tra.

Từ năm 2020 đến tháng 5/2025, ngành Y tế đã kiểm tra 1.966.516 cơ sở, xử lý 50.365 cơ sở vi phạm, phạt tổng cộng 247,24 tỷ đồng.

Trong lĩnh vực dược, Bộ Y tế đã kiểm tra định kỳ 30% cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc. Năm 2024, Bộ Y tế (Cục Quản lý Dược và Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền) thực hiện 80 đoàn kiểm tra GMP, 130 đoàn kiểm tra GSP và Thanh tra Bộ thực hiện 50 đoàn thanh tra, phạt 2,5 tỷ đồng.

Hệ thống kiểm nghiệm lấy 43.000 mẫu thuốc, phát hiện 228 mẫu không đạt chất lượng và 23 mẫu nghi giả (chủ yếu cefixim, cefuroxime, mebendazole), xử lý 65 mẫu thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng, thu hồi 10 lô thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng và 04 loại thuốc tự nguyện thu hồi; ban hành 18 Công văn cảnh báo về thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc.

Chế tài xử phạt vi phạm an toàn thực phẩm và thuốc giả đã được quy định tại Bộ Luật Hình sự; Luật Dược số 105/2016/QH13 nghiêm cấm sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hoặc không đạt tiêu chuẩn chất lượng, đồng thời yêu cầu tất cả cơ sở tham gia hoạt động dược (sản xuất, nhập khẩu, bảo quản, bán buôn, bán lẻ) phải đáp ứng các tiêu chuẩn thực hành tốt như GMP, GSP và GLP.

Ngày 9/4/2025, Bộ Y tế có Báo cáo số 421/BC-BYT về việc tăng mức chế tài xử phạt đối với vi phạm về an toàn thực phẩm báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ. Trong đó, đề xuất tăng mức chế tài xử phạt đối với vi phạm an toàn thực phẩm và sửa đổi, bổ sung Nghị định số 115/2018/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 124/2021/NĐ-CP, đề xuất tăng mức phạt 1,2 đến 2 lần cho các hành vi như sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc, phụ gia cấm, quảng cáo sai quy định.

Bộ Y tế đã tích cực phối hợp với các bộ, ngành và địa phương để tăng cường quản lý an toàn thực phẩm và phòng chống thuốc giả. Theo quy chế phối hợp số 03/QC-BCA-BYT ngày 18/11/2024, Bộ Y tế và Bộ Công an thường xuyên chia sẻ thông tin, tài liệu và phối hợp xử lý các vụ việc nghiêm trọng, như các vụ thuốc giả tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Thanh Hóa trong năm 2023-2024.

Đồng thời, Bộ Y tế cũng phối hợp với Bộ Công thương gửi văn bản yêu cầu quản lý kinh doanh thuốc, thực phẩm chức năng trên sàn thương mại điện tử; phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để xử lý quảng cáo không đúng quy định trên mạng internet.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế tiếp tục hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 15/2018/NĐ-CP, xây dựng Luật An toàn thực phẩm sửa đổi; trong đó, đề xuất tăng chế tài xử phạt về an toàn thực phẩm; xây dựng và ban hành quy định kinh doanh thuốc qua kênh trực tuyến.

Lãnh đạo Bộ Y tế cũng cho biết sẽ đẩy mạnh hoạt động hậu kiểm, lấy mẫu kiểm nghiệm sản phẩm dễ làm giả, phối hợp điều tra đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả, chuyển ngay vụ việc có dấu hiệu hình sự cho cơ quan công an; đề xuất áp dụng chế tài xử lý trách nhiệm chính quyền cơ sở nếu để xảy ra vi phạm kéo dài, đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường chỉ đạo Sở Y tế phối hợp cơ quan điều tra xử lý nghiêm vụ việc.