Công đoàn làm cầu nối đào tạo kỹ năng số và kỹ năng xanh cho người lao động

Tại Hội thảo “Phát triển nhân lực – điều kiện tiên quyết cho kinh tế số và tăng trưởng xanh”, do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Báo Lao động tổ chức chiều 11/8, ông Trần Hồng Tuấn cho rằng, trong bối cảnh cách mạng công nghệ đang diễn ra như vũ bão, Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, cùng với chủ trương tinh gọn bộ máy, tối ưu hóa nguồn lực trên mọi lĩnh vực.

Các chủ trương này được cụ thể hóa trong nhiều văn bản quan trọng của Đảng và Chính phủ, đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, và Quyết định số 127/QĐ-TTg ngày 26/1/2021 của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) đến năm 2030.

Song hành với đó là xu hướng phát triển bền vững ngày càng rõ nét. Trong bối cảnh đó, hai loại kỹ năng đang trở thành "bộ đôi" không thể thiếu cho mỗi người lao động: kỹ năng số (Digital Skills) và kỹ năng xanh (Green Skills).

Ngành ngân hàng là một ví dụ điển hình cho sự chuyển mình mạnh mẽ, tiên phong trong công cuộc này. Về kỹ năng số, các giao dịch truyền thống đang dần được thay thế bằng các nền tảng số hóa. Hiện tại, hầu hết các ngân hàng thương mại Việt Nam (khoảng 95%) đã xây dựng lộ trình chuyển đổi số cụ thể, và gần 40% đã phê duyệt chiến lược số tích hợp vào định hướng kinh doanh chung.

Việc này được thúc đẩy mạnh mẽ thông qua kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (Quyết định số 810/QĐ-NHNN ngày 11/5/2021 của Ngân hàng Nhà nước), với mục tiêu đến năm 2025, ít nhất 60% tổ chức tín dụng có doanh thu từ kênh số đạt trên 30% tổng doanh thu.

Ông Trần Hồng Tuấn, Phó Chủ tịch Phó Chủ tịch Công đoàn Ngân hàng Việt Nam. Ảnh: Tô Thế

Thực tế đã chứng minh hiệu quả rõ rệt. Năm 2024, giao dịch qua các kênh điện tử như Internet Banking, Mobile Banking, mã QR tăng vọt – số lượng giao dịch tăng gần 60%, giá trị giao dịch tăng trên 30% so với cùng kỳ. Điều này không chỉ giúp tinh gọn quy trình nghiệp vụ, giảm thiểu các tác vụ thủ công, mà còn đòi hỏi người lao động phải thành thạo các công cụ số, tư duy dữ liệu và khả năng thích ứng với công nghệ mới để vận hành bộ máy hiệu quả hơn.

Các ngân hàng đang ưu tiên phát triển mô hình không chi nhánh, ứng dụng di động và nền tảng trực tuyến để tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng và tiết kiệm chi phí. Đồng thời, việc đầu tư vào hạ tầng công nghệ linh hoạt, tích hợp và bảo mật cao, cùng với xây dựng văn hóa số nội bộ, là yếu tố nền tảng đảm bảo tính bền vững của tiến trình chuyển đổi.

Để đẩy mạnh hơn nữa công cuộc này, vừa qua Ngân hàng Nhà nước đã phát động 2 phong trào thi đua trọng điểm: “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và phong trào “Bình dân học vụ số” trong toàn ngành. Đây không chỉ là lời hiệu triệu mà còn là hành động cụ thể nhằm thúc đẩy đổi mới tư duy, chủ động ứng dụng công nghệ hiện đại. Với tinh thần đó, ngành Ngân hàng quyết tâm khẳng định vai trò tiên phong trong việc kiến tạo hệ sinh thái tài chính số hiện đại, minh bạch, hiệu quả.

Bên cạnh đó, áp lực phát triển bền vững (ESG) đang định hình lại chiến lược kinh doanh. Ngành ngân hàng đang tiên phong phát triển "tín dụng xanh" và "ngân hàng xanh", với định hướng rõ ràng từ Chỉ thị 01/CT-NHNN ngày 7/1/2020 của Ngân hàng Nhà nước về thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh và quản lý rủi ro môi trường xã hội trong hoạt động cấp tín dụng. Điều này yêu cầu người lao động phải có kiến thức chuyên sâu về môi trường, hiểu biết về các sản phẩm, dịch vụ tài chính xanh, và ý thức tiết kiệm năng lượng, quản lý tài nguyên hiệu quả trong mọi hoạt động.

Quang cảnh hội thảo.

"Kỹ năng xanh không chỉ là kiến thức mà còn là năng lực thực hành để tối thiểu hóa tác động tiêu cực đến môi trường, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, và đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của doanh nghiệp và cộng đồng, hướng tới một nền kinh tế tuần hoàn", ông Tuấn chia sẻ và nói thêm rằng, việc trang bị 2 nhóm kỹ năng này là chìa khóa để người lao động gia tăng năng suất, nâng cao thu nhập và đảm bảo việc làm ổn định trong tương lai, đồng thời góp phần vào sự thành công của chiến lược tinh gọn bộ máy và chuyển đổi số trên phạm vi quốc gia.

Ông Trần Hồng Tuấn cho biết, qua việc triển khai đồng bộ và sáng tạo hàng loạt chương trình, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam đã thực sự trở thành cầu nối vững chắc, tạo ra những chuyển biến tích cực và đo lường được trong công tác đào tạo kỹ năng số và kỹ năng xanh.

Theo đó, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam đã hình thành văn hóa học tập chủ động, lan tỏa tri thức trên quy mô lớn. Thông qua các nền tảng e-learning hiện đại, Công đoàn đã phá vỡ rào cản về không gian và thời gian, đưa tri thức đến với hơn 100.000 đoàn viên, người lao động. Con số hơn 115.000 giờ học được ghi nhận không chỉ thể hiện quy mô mà còn cho thấy sự thay đổi trong tư duy: từ học tập thụ động, chờ đợi được đào tạo sang chủ động học tập, tự nâng cao năng lực. Phong trào "Bình dân học vụ số" đã thực sự đi vào chiều sâu, trở thành một phần trong văn hóa làm việc của ngành.

Trong năm 2024, các chương trình e-learning như phổ biến Nghị quyết đại hội công đoàn các cấp, tập huấn công tác thi đua – khen thưởng, công tác văn thư… đã tiếp cận gần 2.500 cán bộ công đoàn các cấp.

Đặc biệt, Chương trình nghiên cứu, học tập Nghị quyết Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam và Đại hội VII Công đoàn Ngân hàng Việt Nam với 2 giai đoạn, giai đoạn 1 dành cho cán bộ công đoàn, giai đoạn 2 dành cho đoàn viên, người lao động, đã thu hút gần 102.000 đoàn viên, người lao động, với tỷ lệ hoàn thành đạt từ 90,3-94%. Hơn 115.000 giờ học được ghi nhận, với hệ thống bài giảng thiết kế hiện đại (đồ họa 2D, âm thanh sinh động), có bài kiểm tra đánh giá cuối khóa.

Năm 2025, cuộc thi trực tuyến “Công nhân, viên chức, lao động ngành Ngân hàng tìm hiểu về công tác An toàn, vệ sinh lao động” tiếp tục phát huy hiệu quả. Với 9.931 người tham gia, tỷ lệ hoàn thành đạt 92,23%, cuộc thi đã góp phần nâng cao nhận thức về lao động an toàn và xây dựng môi trường làm việc "xanh – sạch – đẹp".

Bên cạnh đó, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam đã gắn kết chặt chẽ đào tạo với mục tiêu chiến lược ESG của ngành.

Hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam đã tổ chức cuộc thi “Ngân hàng xanh cho cuộc sống xanh” năm 2024 – một sáng kiến truyền thông – hành động có sức lan tỏa rộng rãi, gắn với chiến lược ESG (môi trường – xã hội – quản trị) trong ngành ngân hàng.

Các hoạt động không chỉ dừng lại ở kỹ năng chuyên môn mà còn hướng đến mục tiêu phát triển bền vững. Cuộc thi góp phần chuyển hóa nhận thức về ESG từ một khái niệm vĩ mô thành những hành động thực tiễn, hàng ngày của mỗi cán bộ. Điều này góp phần xây dựng "thương hiệu xanh" cho các ngân hàng từ chính nội tại.

Hội thi quy tụ 22 đội thi với 440 thí sinh đến từ các ngân hàng, đơn vị trong toàn ngành, không chỉ góp phần nâng cao nhận thức về phát triển xanh, mà còn khuyến khích người lao động chủ động thay đổi hành vi, thực hiện các hành động nhỏ nhưng mang lại hiệu quả tích lũy lớn trong bảo vệ môi trường và xây dựng văn hóa ngân hàng xanh. Đặc biệt, cuộc thi còn đóng vai trò truyền cảm hứng, giúp gắn kết hoạt động công đoàn với mục tiêu phát triển bền vững của ngành, đưa ESG trở thành giá trị nội tại trong văn hóa công sở.

Ngoài ra, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam cũng đã khơi dậy và hiện thực hóa tiềm năng sáng tạo từ chính người lao động.

Cuộc thi “Hành trình sáng tạo – Khát vọng vươn mình” không chỉ là một sân chơi mà đã trở thành một "ngân hàng sáng kiến" thực thụ. Việc phân loại hơn 150 sáng kiến theo từng nhóm nghiệp vụ cho thấy tiềm năng ứng dụng và nhân rộng là rất lớn. Các giải pháp như "ezPolicy – trợ lý ảo thông minh" hay "QR kiểm kê tài sản" là minh chứng cho việc người lao động ở mọi vị trí, khi được trao cơ hội, đều có thể trở thành những nhà cải tiến, trực tiếp đóng góp vào việc tối ưu hóa quy trình, tiết kiệm chi phí hàng tỷ đồng và nâng cao năng lực cạnh tranh cho đơn vị.