Chủ tịch Quốc hội: Thể chế phải đi trước mở đường, giám sát phải thực chất

Ngày 16/12, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã chủ trì cuộc họp giao ban giữa lãnh đạo Quốc hội với các cơ quan của Quốc hội về kết quả công tác năm 2025, một số nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới của các cơ quan của Quốc hội và Văn phòng Quốc hội.

Tại cuộc họp, điểm lại những kết quả nổi bật, Chủ tịch Quốc hội nhất trí cho rằng, thành công lớn nhất là công tác lập pháp với việc Quốc hội đã xem xét, thông qua 89 luật và 24 nghị quyết quy phạm pháp luật; trong đó riêng kỳ họp thứ 10 đã thông qua 54 luật, 39 nghị quyết, trong đó có 8 nghị quyết về quy phạm pháp luật.

Đây không chỉ là kết quả về số lượng mà là bước chuyển quan trọng về tư duy xây dựng pháp luật, Quốc hội đã làm “đúng vai”, những gì thuộc về nghị định, thông tư của Chính phủ thì không đưa vào luật; chuyển tư duy từ quản lý sang kiến tạo phát triển, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, góp phần tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực cho phát triển.

Nhìn lại các khoá Quốc hội gần đây nhất, Chủ tịch Quốc hội cho biết, khoá XII đã thông qua 67 luật; khoá XIII thông qua Hiến pháp 2013, 108 luật, bộ luật; Quốc hội khoá XIV thông qua 72 luật, Quốc hội khóa XV đến nay đã ban hành khoảng 150 luật.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì cuộc họp giao ban giữa lãnh đạo Quốc hội với các cơ quan của Quốc hội.

Theo Chủ tịch Quốc hội, công tác sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy được triển khai nghiêm túc, quyết liệt. Số cơ quan của Quốc hội giảm từ 13 xuống 8; Văn phòng Quốc hội giảm từ 29 xuống 9 đơn vị. Việc sắp xếp được thực hiện đồng bộ, bảo đảm hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, thể hiện tinh thần gương mẫu, đi đầu của Quốc hội trong thực hiện chủ trương lớn của Đảng.

Hoạt động đối ngoại nghị viện được triển khai chủ động, hiệu quả: Quốc hội đã phục vụ trên 60 đoàn cấp cao ra và vào, 70 cuộc tiếp khách quốc tế của lãnh đạo Quốc hội góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Quốc hội Việt Nam và đóng góp thiết thực vào đối ngoại chung của đất nước.

Các hoạt động kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam được tổ chức bài bản, có chiều sâu. Đến nay đã hoàn thành khoảng 18/24 nhiệm vụ theo đề án, với nhiều sự kiện chính trị - văn hóa có ý nghĩa, tạo hiệu ứng xã hội tích cực, góp phần củng cố niềm tin và sự gắn bó của Nhân dân đối với Quốc hội.

Về nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, trước mắt các cơ quan khẩn trương rà soát, hoàn thiện trình Chủ tịch Quốc hội ký chứng thực các luật, nghị quyết được thông qua tại kỳ họp thứ 10; phối hợp với Chính phủ sớm tổ chức triển khai thi hành các luật, nghị quyết được thông qua.

Với các văn bản quy phạm pháp luật và văn bản hướng dẫn thực hiện phải ban hành trong thời gian ngắn, có thể phát sinh điểm chưa thống nhất, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan chủ động rà soát để cập nhật, nhất là bám sát quan điểm chỉ đạo, nội dung nào chưa rõ, cần kịp thời xin ý kiến Thường vụ, các Phó Chủ tịch Quốc hội và kết luận của Chủ tịch Quốc hội để triển khai đúng tinh thần.

Quang cảnh phiên họp.

Chủ tịch Quốc hội nhất trí sẽ triển khai cuộc họp sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV và bước đầu chuẩn bị kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XVI, bảo đảm chuyển tiếp giữa 2 nhiệm kỳ diễn ra thông suốt, đúng quy định, không để khoảng trống giữa hai nhiệm kỳ.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các cơ quan tập trung hướng dẫn, kiểm tra và chuẩn bị mọi điều kiện để tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.

Nhấn mạnh năm 2026 là năm có ý nghĩa hết sức quan trọng, Chủ tịch Quốc hội lưu ý trong việc triển khai các nhiệm vụ cụ thể cần bám sát sự lãnh đạo của Đảng; quán triệt, thể chế hóa kịp thời các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương; rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật về tổ chức và hoạt động của Quốc hội theo các kết luận của Trung ương; tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, năm 2026 công tác lập pháp tiếp tục là nhiệm vụ trọng tâm, xác định lập pháp là đột phá của đột phá.

“Những việc năm 2025 có thể làm theo quy trình rút gọn do yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy, thì sang 2026 phải làm chặt chẽ theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; cái gì rút gọn được thì rút gọn, cái gì không rút gọn thì kiên quyết thực hiện đầy đủ quy trình. Thể chế phải đi trước, mở đường cho phát triển; chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy kiến tạo phát triển; coi cải cách thể chế là lợi thế cạnh tranh quốc gia”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị hoạt động giám sát phải đi vào thực chất, lựa chọn đúng trọng tâm, trọng điểm, đến tận cùng trách nhiệm, tập trung vào những lĩnh vực thiết yếu gắn trực tiếp với đời sống Nhân dân; mỗi quyết định của Quốc hội phải thể hiện tầm nhìn chiến lược, vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa bảo đảm định hướng phát triển lâu dài, kiên quyết không để tác động của lợi ích nhóm.

Đồng thời, tăng cường theo dõi việc triển khai thực hiện các luật, nghị quyết của Quốc hội: luật, nghị quyết ban hành phải được hướng dẫn kịp thời, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ. Quốc hội đồng hành với Chính phủ trong giám sát thực thi.

Cùng với đó tiếp tục đổi mới công tác dân nguyện, tăng cường tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực. Đồng thời tiếp tục nâng cao hiệu quả ngoại giao nghị viện theo hướng thực chất gắn với ký kết, triển khai những nội dung hợp tác cụ thể.

“Năm 2025 khép lại với nhiều dấu ấn quan trọng của đất nước, Quốc hội cũng có nhiều dấu ấn quan trọng đóng góp vào thành tựu chung đó. Trong thành tựu của Quốc hội cũng có sự góp phần quan trọng của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của các cơ quan Quốc hội”, nhấn mạnh như vậy, Chủ tịch Quốc hội mong các cơ quan của Quốc hội, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, đổi mới, sáng tạo; thực hiện nghiêm “sáu chữ”: Kỷ luật - Kỷ cương - Nghiêm minh, để nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hoạt động của Quốc hội.