Chủ tịch Quốc hội: Pháp luật là công cụ tối quan trọng bảo đảm quyền con người

Chiều 7/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2025.

Đây là sự kiện chính trị, pháp lý quan trọng, lan tỏa tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, góp phần xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong đời sống xã hội. Sự kiện cũng là điểm nhấn trong chuỗi các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam, góp phần lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Qua 13 năm triển khai, kể từ khi Quốc hội ban hành Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 và năm 2013 Thủ tướng Chính phủ quyết định chọn ngày 9/11 là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, hoạt động ngày càng trở thành sự kiện chính trị - pháp lý quan trọng của đất nước, được các bộ, cơ quan, địa phương và Nhân dân tích cực hưởng ứng, chủ động tham gia với nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả, phù hợp, gắn với nhiệm vụ cụ thể của từng cơ quan, bộ, ngành, đoàn thể, địa phương, bám sát nhu cầu, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nghe giới thiệu nền tảng Trợ lý pháp lý AI LEXcentra.ai tại trụ sở Bộ Tư pháp. Nền tảng này cung cấp dịch vụ hỏi đáp pháp luật miễn phí cho người dân. Ảnh: Media Quốc hội.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, trong nhiều năm qua, Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ luôn đặc biệt quan tâm công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật. Đặc biệt từ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII đến khóa XV, việc làm luật ngày càng chặt chẽ, khoa học, thể hiện rõ sự phối hợp giữa Quốc hội và Chính phủ.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Quốc hội Khoá XV đã thông qua 99 luật và 41 nghị quyết có tính chất quy phạm pháp luật. Riêng kỳ họp thứ 10 đang diễn ra, dự kiến Quốc hội sẽ tiếp tục xem xét, thông qua 53 dự án luật, nghị quyết quy phạm pháp luật, đây là khối lượng công tác lập pháp lớn nhất trong lịch sử các kỳ họp Quốc hội, để làm sao tháo gỡ các “điểm nghẽn”, khơi thông nguồn lực cho phát triển kinh tế, xã hội.

Theo Chủ tịch Quốc hội, pháp luật là công cụ tối quan trọng bảo đảm quyền con người, quyền công dân và quản lý xã hội theo Hiến pháp và pháp luật. Vì vậy, những gì chưa phù hợp, chưa đầy đủ, phải tiếp tục rà soát, sửa đổi.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cùng với việc xây dựng pháp luật có nhiều đổi mới, công tác tổ chức thi hành pháp luật được Chính phủ chỉ đạo, triển khai nghiêm túc, với tinh thần trách nhiệm cao; công tác truyền thông chính sách, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, kiểm tra, rà soát, hợp nhất các văn bản pháp luật được triển khai cơ bản đồng bộ, kịp thời.

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, dù có nhiều nỗ lực cố gắng như vậy nhưng công tác xây dựng pháp luật cũng như công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Media Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao việc Chính phủ đã khẩn trương xây dựng và khai trương Cổng Pháp luật quốc gia, đây là địa chỉ tin cậy phục vụ công tác thông tin pháp luật, trả lời vướng mắc của người dân, doanh nghiệp; đặc biệt, Cổng đã phát triển tính năng AI Pháp luật, với số lượng người dùng rất lớn, góp phần xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, ý thức thượng tôn Hiến pháp, pháp luật, cụ thể hoá phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Để tiếp tục đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, đồng thời tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ về ý nghĩa, mục tiêu của Ngày Pháp luật Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cấp, các ngành tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 197/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; xác định rõ nhiệm vụ của từng bộ, ngành, đoàn thể, địa phương, cơ quan, đơn vị.

Các cấp, các ngành cần gắn kết chặt chẽ xây dựng pháp luật với tổ chức thi hành pháp luật, phổ biến giáo dục pháp luật, “đưa nhanh pháp luật vào cuộc sống”. Quan tâm, đầu tư nguồn lực tài chính, các điều kiện cần thiết theo tinh thần Nghị quyết số 197 của Quốc hội, trong đó đặc biệt quan tâm đến đội ngũ làm công tác pháp luật, tư pháp.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đồng đại biểu thực hiện nghi thức ra mắt Cổng Pháp luật quốc gia phiên bản chính thức tại địa chỉ phapluat.gov.vn. Ảnh: Media Quốc hội.

“Đặc biệt phải thực hiện bằng được chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm là: đưa thể chế pháp luật để trở thành lợi thế cạnh tranh, xây dựng pháp luật xác định là "đột phá của đột phá", không chỉ dừng lại ở việc khắc phục chồng chéo, mâu thuẫn, điểm nghẽn, mà phải đi trước, mở đường, dẫn dắt cho phát triển của đất nước, khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức lao động, khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Cho biết số lượng luật, nghị quyết được thông qua tại Kỳ họp thứ 8, thứ 9 và dự kiến tại kỳ họp thứ 10 này là rất lớn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, các bộ ngành liên quan cần sớm ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các luật, nghị quyết, tạo môi trường pháp lý thuận lợi, thông thoáng, minh bạch, an toàn, chi phí tuân thủ thấp; kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, tránh tình trạng luật chờ nghị định, nghị định chờ thông tư.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị phát huy mạnh mẽ các công năng của Cổng Pháp luật quốc gia trong phục vụ người dân, doanh nghiệp và vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiệu lực, hiệu quả. Chú trọng công tác truyền thông chính sách, thu hút sự quan tâm, góp ý kiến, phản biện của Nhân dân, doanh nghiệp, phát huy trí tuệ, kinh nghiệm của các nhà khoa học, người làm công tác thực tiễn.

Nhấn mạnh, muốn xây dựng luật, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật hiệu quả, muốn cải cách hành chính nhanh hơn, mạnh mẽ hơn thì phải tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo... Chủ tịch Quốc hội cũng đồng thời đề nghị Bộ Tư pháp, với vai trò là cơ quan thẩm định, phải thật sự quan tâm chất lượng các dự án luật Chính phủ trình Quốc hội. Khi các dự án luật được trình Quốc hội thì Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban, đặc biệt là Ủy ban Pháp luật và Tư pháp phát huy vai trò thẩm tra, phối hợp chặt chẽ để nâng chất lượng các dự án Luật trình Quốc hội, mục tiêu là Luật phải có "tuổi thọ" cao.

Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu mỗi cán bộ, công chức, viên chức cần phát huy vai trò, trách nhiệm nêu gương, chủ động, tích cực, tự giác trong học tập, nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật và chấp hành pháp luật. “Tôi cũng mong mỗi người dân chủ động hơn trong tiếp cận, nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật, vì quyền, lợi ích hợp pháp của mình và của cộng đồng”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội cũng mong thời gian tới sẽ có thêm nhiều tập thể, cá nhân tiêu biểu, gương người tốt, việc tốt trong xây dựng, thi hành, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật được vinh danh, khen thưởng. Đồng thời đề nghị tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam đến tận cơ sở để nâng cao hơn nữa công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật.