Chính phủ nhất trí lấy nước sông Hồng “hồi sinh” sông Tô Lịch

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà liên qua về chủ trương đầu tư xây dựng công trình khẩn cấp bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch.

Theo đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, việc xử lý tận gốc nguồn gây ra ô nhiễm, hồi sinh các dòng sông, đặc biệt là sông Tô Lịch là rất cấp bách để mang lại môi trường, cảnh quan, văn hóa, bảo vệ sức khỏe Nhân dân theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Trước mắt, UBND TP Hà Nội cần triển khai ngay dự án bổ cập nước sông Tô Lịch nhất là khi 100% nước thải dọc theo dòng sông được thu gom về Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá và nước sau thu gom, xử lý không được trả lại về sông Tô Lịch.

Việc chuyển nước từ sông Hồng về sông Tô Lịch cần được thực hiện đồng thời với rà soát các quy hoạch có liên quan, thực hiện đồng bộ các giải pháp để thu gom toàn bộ nước thải dọc theo các sông, kiểm soát nước mưa, chỉnh trang đô thị, cải tạo cảnh quan hai bên sông, phát huy hiệu quả kinh tế, văn hóa, môi trường.

Sông Tô Lịch là một trong những trục tiêu thoát nước chính của Hà Nội với chiều dài hơn 13km, chảy qua 6 quận, huyện: Ba Đình, Cầu Giấy, Đống Đa, Thanh Xuân, Hoàng Mai, Thanh Trì.

Theo Phó Thủ tướng, UBND TP Hà Nội có đầy đủ thẩm quyền để quyết định và thực hiện dự án đầu tư công khẩn cấp thuộc cấp mình quản lý; quyết định và thực hiện dự án theo tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

Trường hợp áp dụng trình tự thủ tục thực hiện dự án đầu tư công khẩn cấp, UBND TP Hà Nội chỉ đạo các sở, ngành hoàn thiện phương án kinh tế - kỹ thuật đảm bảo hiệu quả kinh tế, tính bền vững của công trình, không để xảy ra thất thoát lãng phí tài sản công và ngân sách Nhà nước.

Về giải pháp và công nghệ, Phó Thủ tướng lưu ý cần nghiên cứu phương án lắng, lọc nước sông Hồng để giảm lượng phù sa bồi lắng, sử dụng hiệu quả nguồn nước sau khi đã được xử lý, trong đó có phương án cấp nước trở lại sông Tô Lịch thay cho phương án chuyển ra sông Hồng; nghiên cứu đánh giá tác động, có giải pháp bảo đảm an toàn các công trình hạ tầng kỹ thuật tại khu vực lấy nước và dọc theo tuyến có công trình đi qua.

Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường theo chức năng quản lý Nhà nước được phân công chủ động phối hợp, hướng dẫn, hỗ trợ UBND TP Hà Nội sớm hoàn thiện các thủ tục liên quan đến đê điều, xây dựng, tài nguyên nước, môi trường,… để triển khai thực hiện dự án bảo đảm mục tiêu, tiến độ, theo đúng quy định của pháp luật.

Về phương án bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch, trước đó, thành phố Hà Nội đã thống nhất phương án tuyến ống dẫn nước từ cống qua đê đi hướng đường Võ Chí Công đưa nước vào đầu sông Tô Lịch tại vị trí cống qua đường Hoàng Quốc Việt.

Hà Nội sẽ xây dựng trạm bơm công suất 3-5m³/s tại bãi sông Hồng (phường Phú Thượng, quận Tây Hồ) gồm trạm bơm, bể hút, trạm biến áp, nhà quản lý vận hành. Nước từ trạm bơm, theo đường ống đi dọc đường nội bộ trong vùng bãi sông, xuyên qua đê sông Hồng (gầm cầu Nhật Tân, đường An Dương Vương).

Theo UBND TP Hà Nội, nước sông Tô Lịch hiện ô nhiễm nặng nề, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, sức khỏe và đời sống nhân dân khu vực dọc hai bên sông. Thời gian qua, TP đã triển khai nhiều biện pháp để giảm ô nhiễm sông Tô Lịch. Trong đó, thành phố đã triển khai dự án đầu tư xây dựng hệ thống thu gom và Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, hiện đang vận hành thử nghiệm.

Tuy nhiên, sau khi dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đi vào hoạt động (dự kiến hoàn thành toàn bộ hệ thống năm 2027), các nguồn nước bổ cập cho sông Tô Lịch được thu gom dẫn đến sông Tô Lịch sẽ bị cạn.

Theo dự báo, đến năm 2030, chưa thể hoàn thành việc bổ cập nước sông Hồng cho sông Nhuệ, sông Tô Lịch theo quy hoạch thoát nước Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt. Trong khi đó, thời gian tới vào mùa khô, sông Tô Lịch sẽ trơ lớp bùn đáy gây ô nhiễm môi trường, không đảm bảo cảnh quan đô thị.

UBND TP Hà Nội báo cáo Thủ tướng xem xét, chấp thuận cho phép thành phố xây dựng công trình khẩn cấp bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch. Dự kiến, tổng mức đầu tư dự án khoảng 550 tỷ đồng từ nguồn ngân sách thành phố. Dự án sẽ hoàn thành trước tháng 9/2025.

Ngoài ra, UBND Hà Nội cũng đề xuất Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành liên quan phối hợp, tạo điều kiện cho thành phố sớm hoàn thành các thủ tục đầu tư theo quy định, đảm bảo mục tiêu, tiến độ dự án.

Sông Tô Lịch dài 13,4km, điểm đầu là mương Nghĩa Đô đường Hoàng Quốc Việt (quận Cầu Giấy); điểm cuối có 2 hướng thoát, thứ nhất thoát ra sông Nhuệ qua cửa điều tiết đập Thanh Liệt (huyện Thanh Trì) và hướng thứ hai thoát ra sông Hồng qua tuyến hạ lưu sông Kim Ngưu về trạm bơm Yên Sở.