Chính phủ đã hết sức linh hoạt, dám nghĩ, dám làm

Sáng 19/9, tiếp tục phiên họp toàn thể lần thứ 7, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp thẩm tra báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp thứ 49 trước khi trình Quốc hội.

Trình bày báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chính phủ, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Thị Thu Vân cho biết, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quán triệt phương châm xuyên suốt là “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển”, kế thừa kinh nghiệm quản lý, điều hành từ các nhiệm kỳ trước, không ngừng đổi mới, cải cách mạnh mẽ, kiên quyết, kiên định mục tiêu, nhiệm vụ đề ra; nêu cao tinh thần đoàn kết, thống nhất “trên dưới đồng lòng”, “dọc ngang thông suốt”, khẩn trương ban hành và tổ chức triển khai đồng bộ, hiệu quả chương trình hành động thực hiện các nghị quyết của Đảng, của Quốc hội.

Thủ tướng Phạm Minh Chính lội bùn vào hiện trường vụ sạt lở tại thôn Làng Nủ, tỉnh Lào Cai sau cơn bão Yagi, tháng 9/2024.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xác định công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, pháp luật là khâu đột phá, nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên hàng đầu; tập trung chỉ đạo thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hóa các nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đề xuất những định hướng chính sách lớn, then chốt trong cải cách pháp luật, cải cách tư pháp, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, đưa pháp luật đi vào cuộc sống, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Trong nhiệm kỳ, Chính phủ đã tổ chức 43 phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật, Thường trực Chính phủ thường xuyên họp, cho ý kiến các dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết, nhất là những vấn đề lớn, phức tạp, còn ý kiến khác nhau; trình Quốc hội ban hành “Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật”; thông qua 121 luật, nghị quyết; ban hành 791 nghị định, tăng 4,7% so với nhiệm kỳ 2016-2021.

Quán triệt chủ trương của Đảng về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII, các Nghị quyết số 18- NQ/TW, 19-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, kết luận của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo quyết liệt.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Thị Thu Vân trình bày báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chính phủ.

Theo đó, Chính phủ đã trình cấp có thẩm quyền đề án cơ cấu tổ chức Chính phủ khóa XV tinh gọn còn 14 bộ, 3 cơ quan ngang bộ, 5 cơ quan thuộc Chính phủ; các đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã (theo 34 đơn vị cấp tỉnh mới); ban hành 30 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền giữa Trung ương và địa phương, giữa chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã, bảo đảm hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp thông suốt, hiệu quả.

Thẩm tra nội dung này, các thành viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng như các Ủy ban của Quốc hội nhận thấy, mặc dù nhiệm kỳ 2021-2026 diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có diễn biến phức tạp, khó lường, chưa từng có tiền lệ nhưng Chính phủ đã hết sức chủ động, linh hoạt, phát huy tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra tại các nghị quyết của Đảng, của Quốc hội, góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.

Đánh giá cao công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật, các ý kiến nhận thấy, Chính phủ đã thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng và nghị quyết của Quốc hội, đặc biệt là để phục vụ việc triển khai thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và thể chế hóa kịp thời các Nghị quyết “bộ tứ chiến lược” của Bộ Chính trị; xây dựng các dự án luật bảo đảm tiến độ, chất lượng trên tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật và đổi mới phương pháp, quy trình xây dựng pháp luật mới; tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế theo nguyên tắc “vướng ở đâu, tháo ở đó, mắc ở cấp nào, cấp đó phải gỡ” để khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy trình bày báo cáo ý kiến nghiên cứu bước đầu về Báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chính phủ.

Trong nhiệm kỳ vừa qua, Quốc hội đã một số lần giao quyền cho Chính phủ được chủ động thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn vốn thuộc thẩm quyền của Quốc hội để Chính phủ có thể chủ động, linh hoạt, kịp thời ứng phó với những thay đổi, biến động của tình hình trong nước và thế giới, tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế.

Các ý kiến cho rằng, đây là việc chưa từng có tiền lệ. Song với tinh thần trách nhiệm cao, ý thức chủ động, sáng tạo, Chính phủ đã nỗ lực cố gắng triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao, từng bước đưa đất nước vượt qua các giai đoạn khó khăn, đạt được những thành tựu quan trong trong nhiệm kỳ này, cả trong phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế và giữ vững ổn định về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Bên cạnh đó, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng như các cơ quan của Quốc hội ghi nhận và đánh giá cao kết quả công tác của Chính phủ trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, văn hóa, xã hội, khoa học và công nghệ thông tin, truyền thông trong nhiệm kỳ 2021-2026 đã đạt nhiều thành tựu nổi bật.

Thống nhất cao với các kết quả đạt được trong báo cáo của Chính phủ, tuy nhiên, các ý kiến đề nghị Chính phủ lưu ý và làm rõ thêm tình trạng thất thoát, lãng phí trong quản lý, sử dụng ngân sách Nhà nước; những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, sử dụng ngân sách như ước thực hiện thu, chi, lập dự toán không sát thực tế, việc điều chỉnh, hủy dự toán, chuyển nguồn cuối năm còn lớn; giải ngân vốn đầu tư công đã cải thiện song vẫn chưa đạt yêu cầu ở một số đơn vị, bộ ngành, một số dự án cụ thể; nợ đọng xây dựng cơ bản vẫn còn ở số địa phương; tỉ lệ giải ngân các chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm…

Ngoài ra, cần lưu ý trong công tác sử dụng tài nguyên, đất đai, quản lý tài sản công khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong thời gian qua.

Cơ bản tán thành với phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm được nêu trong báo cáo, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng như các Ủy ban của Quốc hội nhận thấy, báo cáo đã có những nội dung dự báo bám sát tình hình thế giới, khu vực và trong nước; đồng thời chỉ ra được những khó khăn, thách thức mang tính dài hạn mà Việt Nam phải đối mặt cũng như khẳng định cơ hội, nền tảng để tiếp tục phát triển đất nước trong giai đoạn sắp tới. Các phương hướng, giải pháp được nêu trong báo cáo cơ bản toàn diện, mang tính tổng thể, bám sát chủ trương, đường lối của Đảng và bao quát đầy đủ các lĩnh vực chủ chốt.

Tuy nhiên, để tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của Chính phủ trong nhiệm kỳ tới, các ý kiến đề nghị trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật cần chủ động nghiên cứu, cập nhật kịp thời những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn, bảo đảm quy định của luật phải mang tính ổn định, đơn giản, dễ thực hiện; tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, xử lý các mâu thuẫn, chồng chéo, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về thể chế; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong việc ban hành văn bản quy định chi tiết, bảo đảm các văn bản được ban hành đúng tiến độ, chất lượng.

Về công tác sắp xếp tổ chức bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện tổ chức bộ máy các cơ quan trong hệ thống chính trị phù hợp với yêu cầu, chỉ đạo của Đảng, bảo đảm tổ chức khoa học, hoạt động hiệu quả; tiếp tục rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để triển khai phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền triệt để cho địa phương, đồng thời có cơ chế giám sát, hướng dẫn và bổ sung các nguồn lực cần thiết để địa phương có thể thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định.

Liên quan đến công tác cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số quốc gia, các ý kiến đề nghị Chính phủ chú trọng đầu tư, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật quốc gia, bảo đảm đồng bộ, kết nối, liên thông, vận hành ổn định, an toàn; thống nhất quy trình vận hành dịch vụ công trực tuyến trên phạm vi toàn quốc và nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến.