Bộ đội biên phòng Lào Cai trong cuộc chiến chống tội phạm xuyên biên giới

Những chuyên án nóng trên tuyến biên giới

Những năm gần đây, tại Lào Cai, tội phạm kinh tế xuyên biên giới không còn hoạt động theo kiểu nhỏ lẻ, bộc phát. Nhiều đường dây đã tổ chức chuyên nghiệp, có cấu trúc nhiều tầng, có người cảnh giới, người vận chuyển, người gom hàng… và thường xuyên thay đổi phương thức để qua mặt lực lượng kiểm soát.

Điển hình nhất là chuyên án buôn lậu vàng được BĐBP Lào Cai điều tra trong nhiều tháng, trước khi đồng loạt triển khai lực lượng, đánh sập toàn bộ mạng lưới. Theo tài liệu trinh sát, các đối tượng mua gom vàng nguyên liệu ở nội địa, sau đó “rút ruột” từng phần, chia nhỏ, thuê người vận chuyển qua các đường mòn sang Trung Quốc rồi hợp thức hóa bằng các giao dịch ngầm. Vàng lậu không chỉ gây thất thoát ngân sách mà còn tạo nhiễu loạn thị trường kim loại quý trong nước, làm giảm hiệu quả điều tiết của Nhà nước.

Cán bộ Biên phòng lấy lời khai của đối tượng bị bắt giữ. Ảnh: báo Biên Phòng

Suốt nhiều ngày đêm, các trinh sát âm thầm bám nắm tình hình, theo dõi từng di biến động của các đối tượng. Dù thủ đoạn của các “mắt xích” trong đường dây này rất tinh vi, liên tục thay đổi cách thức vận chuyển để đánh lạc hướng lực lượng chức năng, nhưng trước sự kiên trì và mưu lược của lực lượng phá án, từng “mắt xích” trong đường dây dần lộ diện.

Sau quá trình theo dõi, mật phục căng thẳng, đến sáng 4/9, tại khu vực cửa khẩu quốc tế Lào Cai, lực lượng chức năng đã đồng loạt triển khai kế hoạch vây bắt. Chỉ trong khoảnh khắc ngắn, 4 đối tượng bị khống chế khi đang vận chuyển vàng qua biên giới. Tang vật thu giữ tại hiện trường khiến nhiều người phải sửng sốt: 2,53kg vàng, trị giá ước tính trên 7,8 tỷ đồng. Toàn bộ số vàng được các đối tượng gói ghém khéo léo, cất giấu tinh vi hòng qua mặt lực lượng chức năng nhưng bất thành.

Tang vật tịch thu được của chuyên án. Ảnh: báo Biên Phòng

Quá trình khai thác, các đối tượng khai nhận, được một phụ nữ quốc tịch Trung Quốc thuê vận chuyển vàng về Việt Nam để hưởng tiền công. Đường dây tội phạm này rất chuyên nghiệp, có tổ chức, phân công vai trò chặt chẽ cho từng đối tượng. Các đối tượng được xác định gồm: Nguyễn Thị Bích Đào (sinh năm 1989, trú tại thôn An Thành, xã Bát Xát, tỉnh Lào Cai); Trần Thị Gái (sinh năm 1961, trú tại phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai); Cù Thị Hồng (sinh năm 1959, trú tại thôn Tòng Mòn, xã Cốc San, tỉnh Lào Cai); Hoàng Thị Thắm (sinh năm 1984, trú tổ 4 Kim Tân, phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai).

Ban Chuyên án đã lập biên bản bắt người phạm tội quả tang đối với cả 4 đối tượng, đồng thời thu giữ, niêm phong toàn bộ vật chứng để phục vụ công tác điều tra. Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh Lào Cai đã nhanh chóng chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ mở rộng điều tra. Ngày 8/9, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Lào Cai ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới”. Sau đó, vụ án được bàn giao cho Công an tỉnh Lào Cai tiếp tục điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

Ngay sau chuyên án vàng, ngày 3/11 vừa qua, tại luồng xuất cảnh Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai, tổ công tác Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai phát hiện Ngô Tân Kích vận chuyển trái phép lượng tiền quy đổi hơn 262 triệu đồng qua biên giới. Số tiền được cất giấu tinh vi trong hành lý để tránh sự kiểm soát.

Trước đó không lâu, BĐBP Lào Cai bắt giữ Bàn Khai Minh (quốc tịch Trung Quốc) vận chuyển gần 200 triệu đồng tiền Việt Nam mà không khai báo. Các vụ việc nối nhau cho thấy hoạt động vận chuyển ngoại tệ, tiền mặt qua biên giới không còn là cá biệt, mà dần trở thành xu hướng của các đường dây rửa tiền, trốn thuế.

Đại úy Phạm Tâm Long, Phó Chỉ huy trưởng Đồn Biên phòng A Mú Sung – một trong những địa bàn hiểm trở nhất – phân tích: “Các vụ nhỏ chỉ là phần nổi của tảng băng. Điều khó nhất là tìm ra điểm giao nhau giữa những kẻ môi giới, vận chuyển và đối tượng cầm đầu. Chúng thường sử dụng người dân nghèo, người đi đường làm trung gian, nên nếu không thận trọng, chuyên án có thể đổ vỡ từ sớm.”

Còn tại Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai, Thiếu tá Nguyễn Thế Anh khẳng định: “Vận chuyển tiền, vàng trái phép thường gắn với mục đích rửa tiền, gian lận thương mại, thậm chí liên quan đến hoạt động tội phạm công nghệ cao. Đây không chỉ là vi phạm tài chính đơn thuần mà là nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp tới an ninh phi truyền thống của quốc gia.”

Bảo vệ an ninh kinh tế, tiền tệ

Chỉ riêng năm 2025, lực lượng BĐBP tỉnh Lào Cai đã phối hợp với Công an, Hải quan triệt phá nhiều chuyên án quy mô lớn về hàng hóa, kim loại quý, tiền tệ và gian lận thương mại. Đằng sau những con số đó là cả một chiến lược xuyên suốt của Việt Nam: bảo đảm an ninh biên giới trong thời kỳ mới – thời kỳ mà biên giới không chỉ là đường biên địa lý, mà là “biên giới kinh tế”, “biên giới công nghệ”, “biên giới pháp lý”.

Cán bộ, chiến sỹ đồn biên phòng A Mú Sung tuần tra khu vực biên giới

Lào Cai nằm trên trục giao thương quan trọng giữa Việt Nam và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), mỗi năm hàng triệu lượt người và hàng tỉ USD hàng hóa xuất – nhập qua cửa khẩu. Đây vừa là cơ hội phát triển, vừa là môi trường để tội phạm ẩn mình trong dòng chảy thương mại hợp pháp.

Theo phân tích của BĐBP tỉnh, tội phạm xuyên biên giới hiện nay có ba xu hướng lớn: Một là, tội phạm kinh tế công nghệ cao, sử dụng mạng xã hội, ví điện tử, giao dịch xuyên biên giới để rửa tiền. Hai là, buôn lậu hàng hóa có giá trị lớn như vàng, linh kiện điện tử, kim loại quý – thường có biên lợi nhuận cao và dễ “biến mất” trong hệ thống tiêu thụ. Ba là, gian lận thương mại trá hình, lợi dụng chênh lệch chính sách thuế, kiểm dịch để tuồn hàng từ nước này sang nước kia.

Trong bối cảnh đó, lực lượng BĐBP không chỉ làm nhiệm vụ tuần tra, bắt giữ. Họ phải tham gia vào mọi mắt xích của chiến lược an ninh biên giới: từ thu thập thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu, quản lý biên mậu, cho tới phối hợp ngoại giao với lực lượng quản lý biên giới Trung Quốc.

Chiến sỹ quân hàm xanh giữ yên vùng biên cương

Đại úy Phạm Tâm Long chia sẻ thêm: “Ở A Mú Sung, có những vị trí cách nhau chỉ vài trăm mét nhưng là hai chế độ pháp lý. Tội phạm thường lợi dụng điều này. Bên này ta vừa triển khai, bên kia đã tẩu thoát. Vì thế, bảo vệ biên giới giờ không chỉ là chuyện lực lượng có mặt hay không, mà còn là việc hiểu được quy luật vận động của kinh tế, của tội phạm.”

Trên thực địa, nhiều điểm chốt của BĐBP đặt ở những nơi “gió đá thổi rát mặt, sóng điện thoại chập chờn”, nhưng lại là điểm nóng về tụ điểm vận chuyển trái phép. Đường đi không chỉ khó; nguy cơ bị trả thù, bị chống đối cũng hiện hữu. Thế nhưng, như lời Thiếu tá Nguyễn Thế Anh: “Nếu không kiểm soát từ gốc, một kẽ hở nhỏ hôm nay có thể trở thành đường dây lớn ngày mai.”

Tuyệt đối không để kẽ hở cho tội phạm

Trong buổi làm việc với đoàn công tác Hội Nhà báo Hà Nội vào đầu tháng 12/2025, Đại tá Nguyễn Phi Khanh, Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Lào Cai, đã khẳng định quan điểm xuyên suốt: “Công tác biên phòng phải đặt mục tiêu cao nhất là giữ vững biên giới hòa bình, hữu nghị, nhưng đồng thời tuyệt đối không để kẽ hở cho tội phạm lợi dụng. Mỗi dòng tiền, mỗi mặt hàng ra – vào lãnh thổ đều phải minh bạch, hợp pháp.”

Đại tá Khanh nhấn mạnh ba định hướng lớn của Việt Nam trong bảo đảm an ninh biên giới. Thứ nhất, kiên quyết đấu tranh với tội phạm xuyên biên giới, đặc biệt là rửa tiền, vận chuyển vàng, ngoại tệ, gian lận thương mại. Đây là nhiệm vụ liên quan trực tiếp tới sự ổn định kinh tế vĩ mô. Thứ hai, tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là cơ chế biên phòng song phương với Trung Quốc: trao đổi thông tin, tuần tra liên hợp, xử lý nhanh các sự kiện an ninh bất thường. Thứ ba, gắn bảo vệ biên giới với phát triển, trong đó lấy người dân vùng biên làm trung tâm. Một đường biên mạnh là đường biên có dân giàu, dân nắm luật và dân đồng hành với lực lượng chức năng.

Đại tá Nguyễn Phi Khanh, Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Lào Cai chia sẻ trong buổi làm việc với đoàn công tác Hội Nhà báo Hà Nội vào đầu tháng 12/2025,

“Tội phạm ngày càng tinh vi, công nghệ hóa, liên kết nhiều tầng. Nhưng biên giới Việt Nam phải là biên giới của trật tự, của pháp luật, của sự chủ động trong mọi tình huống,” Đại tá Khanh nói, “Muốn vậy, lực lượng BĐBP phải vừa sắc bén về pháp lý, am hiểu kinh tế, vừa gần dân, hiểu dân.”

Nhìn lại các vụ án, có vụ chỉ vài trăm triệu đồng, có vụ hàng chục tỉ đồng. Nhưng giá trị tang vật không phải là điều quan trọng nhất. Điều quan trọng là tính chủ động, tính chiến lược và tính kiên định của một lực lượng chuyên nghiệp đang đứng nơi tuyến đầu của đất nước.

Lào Cai hôm nay không còn là “vùng đệm”, mà là cửa ngõ kinh tế. Vì thế, an ninh biên giới không chỉ dựa vào tuần tra vũ trang, mà phải dựa vào thế trận pháp lý, thế trận lòng dân, thế trận hợp tác quốc tế và sự tỉnh táo trước mọi biến động khu vực.

Giữ biên giới bình yên không phải là chờ đợi kẻ xấu xuất hiện, mà là ngăn chặn từ gốc – từ từng thủ tục hải quan, từng lối mở, từng đường mòn, từng nghi vấn nhỏ nhất.

Biên cương có thể mờ trong sương sáng, nhưng những người lính biên phòng Lào Cai vẫn nhìn rất rõ đường ranh giới phải bảo vệ – ranh giới của chủ quyền, của lòng tin, của sự ổn định kinh tế quốc gia. Và nơi ấy, từng vụ án được triệt phá là một bước tiến để đảm bảo rằng dòng chảy thương mại qua Lào Cai luôn sạch, minh bạch và an toàn.