Bài cuối: Chính quyền quyết liệt, người dân mong chờ

Kiến nghị tiếp nhận 118 hộ dân “vô thừa nhận”

Sau Tết Nguyên đán, xã miền núi Vân Hòa phủ một màn hơi nước mờ, khiến cái lạnh cuối Đông càng thêm se sắt. Tuy nhiên, sự lạnh giá của thời tiết không làm nguội đi niềm vui của người dân xóm 4 thôn Xuân Hòa.

Ngày 17/2 vừa qua, Sở Nội vụ thành phố Hà Nội đã có văn bản báo cáo UBND thành phố về việc quản lý sử dụng đất đai và con người của các hộ dân thôn Xuân Hoà, xã Vân Hoà, huyện Ba Vì thuộc địa giới hành chính thị xã Sơn Tây.

Người dân thôn Xuân Hòa, xã Vân Hòa mong chờ sớm thoát khỏi cảnh "vô thừa nhận"

Theo đó, để đảm bảo công tác quản lý dân cư đối với thôn Xuân Hoà, quản lý đất đai tại khu vực giáp ranh giữa xã Vân Hoà (huyện Ba Vì) và các xã Xuân Sơn, Kim Sơn (thị xã Sơn Tây) theo đúng quy định, trên cơ sở địa giới hành chính giữa 3 xã đã được thống nhất, Sở Nội vụ kiến nghị UBND thành phố có văn bản chỉ đạo UBND thị xã Sơn Tây khảo sát hiện trạng dân cư tại khu vực này.

Từ đó, Sở Nội vụ Hà Nội đề nghị UBND thị xã Sơn Tây chỉ đạo, hướng dẫn UBND các xã Xuân Sơn, Kim Sơn xây dựng phương án tiếp nhận các hộ dân thôn Xuân Hoà thuộc địa giới hành chính của thị xã Sơn Tây về các thôn liền kề hiện có (nếu phù hợp) hoặc đề xuất thành lập thôn mới để thực hiện việc tổ chức và hoạt động của cộng đồng dân cư được thuận tiện, xin ý kiến Sở Nội vụ, trên cơ sở đó báo cáo UBND thành phố xem xét, quyết định.

Một ngày không xa, con đường qua thôn Xuân Hòa sẽ được chỉnh trang, đáp ứng nguyện vọng của Nhân dân

Cụ ông Đặng Văn Thảo (SN 1941) không giấu được niềm phấn khởi khi biết tin. Lên Vân Hòa từ năm 1961, ông Thảo là một trong những người đầu tiên góp sức gây dựng nông trường.

Ông kể chuyện mà như đang tâm sự với chính mình: “Thế là người dân xóm này sắp được thừa nhận rồi, không còn bị đẩy từ chỗ này sang chỗ kia nữa. Mấy chục năm qua, chúng tôi chỉ biết cắm cúi nuôi bò, cống hiến thanh xuân để xây dựng đất nước, mà quên đi quyền lợi của mình.

Đến lúc gần đất xa trời, ngẩng đầu lên thì cả bản thân tôi và các con cháu đều không được thừa nhận. Rất may, các cấp lãnh đạo đã lắng nghe nguyện vọng của chúng tôi, từ đó, chúng tôi mới có cơ hội trở thành những công dân đúng nghĩa”.

Trao đổi với phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, bà Lê Thị Chính, Chủ tịch UBND xã Kim Sơn (Sơn Tây) cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thị ủy, UBND thị xã Sơn Tây, địa phương đã tiến hành kiểm tra, báo cáo về thực trạng tình hình quản lý sử dụng đất đai và con người của các hộ dân thôn Xuân Hòa, xã Vân Hòa, huyện Ba Vì thuộc địa giới hành chính của xã. Sau khi xem xét thấu đáo, UBND xã Kim Sơn kiến nghị và đề xuất một số nội dung cấp thiết.

Cụ thể, xã đề nghị UBND thị xã Sơn Tây có ý kiến đề nghị Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội, Sở Tài nguyên và Môi trường quan tâm, hướng dẫn, chỉ đạo các đơn vị nông, lâm trường và các cơ quan chuyên môn ở địa phương sớm thực hiện công tác bàn giao và tiếp nhận đối với quỹ đất mà các đơn vị nông, lâm trường đã giao, cho mượn (đất thổ cư), khoán trắng (đất nông nghiệp) cho cán bộ công nhân viên về địa phương quản lý và điều chỉnh giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các đơn vị nông, lâm trường theo quy định tại Điều 181 Luật Đất đai năm 2024.

Bên cạnh đó, xã cũng đề nghị UBND thị xã, UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan rà soát, xem xét có hướng chỉ đạo giải quyết về con người đang sinh sống trên địa bàn xã Kim Sơn có hộ khẩu thường trú tại thôn Xuân Hòa, xã Vân Hòa huyện Ba Vì để đảm bảo công tác quản lý Nhà nước về đất đai, công tác quản lý con người và an sinh xã hội của các hộ dân thôn Xuân Hòa được địa phương quan tâm, thực hiện. Qua đó tạo điều kiện để việc quản lý sử dụng đất của Nhân dân và chính quyền địa phương thuận lợi.

Một chương mới tươi sáng đang hứa hẹn mở ra

Còn đối với câu chuyện tại xã Thạch Hòa (huyện Thạch Thất), thực tế, những năm qua, các cấp chính quyền đã nhiều lần tìm kiếm giải pháp để đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan đến khu đất hơn 1 triệu mét vuông tại xã Thạch Hòa.

Theo đó, ngày 3/9/2020, tại trụ sở UBND huyện Thạch Thất, đồng chí Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch UBND thành phố đã chủ trì buổi làm việc với lãnh đạo huyện Thạch Thất; và sau đó, Văn phòng UBND TP Hà Nội đã có thông báo kết luận của buổi làm việc để giải quyết một số nội dung tồn tại, vướng mắc liên quan đến công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện.

Thời điểm đó, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội kết luận, chỉ đạo một số nội dung: “Về trường hợp các hộ dân sử dụng đất do các nông trường giao trước đây, nằm trong quy hoạch hành lang cây xanh Đại lộ Thăng Long, Quốc lộ 21A, ngoài quy hoạch Đại học Quốc gia trên địa bàn xã Thạch Hòa: Giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với UBND huyện Thạch Thất kiểm tra về ranh giới, mốc giới các diện tích đất nói trên; điều tra hiện trạng quản lý, sử dụng đất của các nông trường, hộ gia đình, cá nhân.

Đối với các trường hợp hộ dân được giao đất phù hợp quy định của pháp luật thì xem xét, cấp GCN QSD đất theo hạn mức và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định. Các trường hợp hộ dân đã mua bán, chuyển nhượng thì rà soát cụ thể từng trường hợp để xem xét, xử lý phù hợp quy định….

Thực hiện chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, UBND huyện Thạch Thất đã yêu cầu xã Thạch Hòa thông báo để các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất tại khu vực 101ha đất có nguồn gốc nông trường 1A trước đây biết để kê khai quyền sử dụng đất, cung cấp giấy tờ chứng minh về quyền sử dụng đất.

UBND xã Thạch Hoà sau đó đã thống kê, lập danh sách, rà soát từng hộ, từng thửa đất: từng thôn có bao nhiêu thửa, bao nhiêu hộ đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (văn bản kèm theo bên dưới) để gửi cơ quan chức năng.

Trên địa bàn Hà Nội có 57 nông, lâm trường với diện tích lớn, phần lớn đã chuyển mô hình hoạt động và bàn giao đất cho chính quyền quản lý

Về mặt quy định của pháp luật, đối với đất do các công ty nông, lâm nghiệp quản lý; Luật Đất đai 2024 quy định rõ trách nhiệm của UBND cấp tỉnh và cấp huyện. Theo Điều 181 của luật này, UBND cấp tỉnh phải tiến hành rà soát, quản lý diện tích đất mà các công ty nông, lâm nghiệp sử dụng, bao gồm cả đất được giao, cho thuê, khoán trắng, liên doanh hoặc đang có tranh chấp.

Sau khi hoàn thành quá trình rà soát, tỉnh phải lập phương án sử dụng đất cụ thể, xác định phần đất nào sẽ do công ty tiếp tục sử dụng và phần đất nào sẽ được bàn giao về địa phương để cấp sổ đỏ hoặc sử dụng vào mục đích phát triển kinh tế - xã hội.

Ngoài ra, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm thu hồi đất sử dụng không đúng mục đích và giao lại cho UBND cấp huyện quản lý. Về phía UBND cấp huyện, đơn vị này sẽ phải quản lý quỹ đất được bàn giao, đồng thời lập phương án cấp sổ đỏ cho người dân đã sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường trước năm 2015.

Việc cấp đất ưu tiên cho các đối tượng khó khăn hoặc đồng bào dân tộc thiểu số cũng là một nhiệm vụ trọng tâm của huyện. Đồng thời, UBND huyện phải giao đất cho các cá nhân, tổ chức tại địa phương theo quy hoạch và bàn giao phần đất chưa sử dụng cho UBND cấp xã quản lý.