Bài 3: Đưa du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn

Khai mở không gian du lịch – Đánh thức tiềm năng Đất Tổ

Ông Dương Hoàng Hương - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ cho biết: "Trên cơ sở được hợp nhất từ ba tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, ngành du lịch Phú Thọ trong không gian phát triển mới giữ vai trò ngày càng quan trọng trong cơ cấu kinh tế, là ngành kinh tế tổng hợp, kết nối giữa văn hóa - lịch sử - con người - tài nguyên thiên nhiên hướng đến sự phát triển bền vững. Sau sáp nhập, tỉnh Phú Thọ mới sở hữu những mạch nguồn văn hóa - lịch sử - sinh thái đặc sắc, là nơi hội tụ của di sản Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương linh thiêng, đô thị công nghiệp hiện đại và không gian du lịch sinh thái bản địa nguyên sơ... Đó là không gian phát triển mới có tính liên kết cao và giàu tiềm năng, điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch.

Đây chính là cơ hội, nền tảng để Phú Thọ tái cấu trúc sản phẩm, mở rộng thị trường, tăng cường liên kết vùng, định vị thương hiệu du lịch Phú Thọ, xây dựng Phú Thọ trở thành điểm đến hấp dẫn, an toàn, thân thiện và bản sắc trong khu vực trung du và miền núi Bắc Bộ, thúc đẩy du lịch Phú Thọ từng bước phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh".

Khu du lịch Tam Đảo ngày càng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, nghỉ dưỡng.

Sau sáp nhập, tỉnh Phú Thọ hiện nay sở hữu nhiều địa danh nổi tiếng như: Đền Hùng, Tam Đảo, Tây Thiên, Đại Lải, Vườn Quốc gia Xuân Sơn, Thủy điện Hòa Bình... với các loại hình du lịch đa dạng: Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng; du lịch văn hóa, lễ hội - tâm linh; du lịch cộng đồng; du lịch kết hợp với hội nghị, hội thảo (du lịch MICE); du lịch trải nghiệm các mô hình nông nghiệp nông thôn...

Nhận diện rõ lợi thế “ba trong một”, ngành du lịch tỉnh Phú Thọ đã nhanh chóng xây dựng các chiến lược, sản phẩm mới, kết nối các điểm đến để tạo ra những hành trình trải nghiệm liền mạch và phong phú. Các lễ hội truyền thống như Giỗ Tổ Hùng Vương, Lễ hội Tây Thiên, Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường... không còn là sự kiện của riêng địa phương nào mà đã được nâng tầm thành các sự kiện văn hóa - du lịch chung của cả tỉnh, được tổ chức với quy mô lớn hơn, nội dung phong phú hơn và sức lan tỏa mạnh mẽ hơn.

Đặc biệt, Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Ất Tỵ - 2025 đã thực sự trở thành một thương hiệu du lịch mang dấu ấn riêng. Sự kiện này không chỉ gói gọn trong các nghi lễ trang trọng mà còn là một chuỗi các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, ẩm thực đặc sắc, thu hút hàng trăm ngàn lượt du khách từ khắp mọi miền Tổ quốc và quốc tế, tạo ra một cú hích lớn cho toàn ngành.

Một góc Khu di tích danh thắng Tây Thiên, xã Đại Đình, tỉnh Phú Thọ nhìn từ trên cao

Phú Thọ đã có những bước đi tiên phong trong việc ứng dụng chuyển đổi số để nâng cao trải nghiệm của du khách và hiệu quả quản lý. Một hệ sinh thái du lịch số đang dần được hình thành. Các ứng dụng di động (mobile app) với bản đồ tương tác, cho phép du khách dễ dàng tìm kiếm thông tin, định vị các điểm đến, đặt phòng khách sạn, vé tham quan và các dịch vụ khác chỉ với vài cú chạm. Công nghệ thuyết minh tự động đa ngôn ngữ (audio guide) được triển khai tại các khu di tích trọng điểm giúp du khách quốc tế có thể tự mình khám phá, tìm hiểu sâu hơn về giá trị lịch sử, văn hóa của di sản.

Hạ tầng công nghệ tại các điểm du lịch được đầu tư nâng cấp mạnh mẽ. Hệ thống wifi miễn phí, các điểm check-in ứng dụng công nghệ thực tế ảo (AR), thực tế tăng cường (VR) đang dần trở nên phổ biến, mang đến những trải nghiệm mới lạ, thú vị và khuyến khích du khách chia sẻ hình ảnh, quảng bá cho du lịch của tỉnh trên các nền tảng mạng xã hội. Công tác quảng bá, xúc tiến du lịch cũng được “số hóa” một cách triệt để. Thay vì các phương thức truyền thống, tỉnh đã đẩy mạnh marketing trên các kênh kỹ thuật số, hợp tác với các travel blogger, KOLs (người có ảnh hưởng) để lan tỏa vẻ đẹp, sức hấp dẫn của du lịch Đất Tổ đến với đông đảo công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Những nỗ lực không ngừng nghỉ đã mang lại “quả ngọt”. Trong năm 2025, bức tranh du lịch Phú Thọ bừng sáng với những con số đầy ấn tượng. Tỉnh ước đón 14,5 triệu lượt khách, trong đó có 4,5 triệu khách lưu trú; tổng doanh thu từ du lịch ước đạt 14.800 tỷ đồng; tốc độ tăng trưởng bình quân đạt trên 10%/năm, một con số đáng mơ ước cho thấy du lịch đang dần trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn thực sự. Theo báo cáo của Sở Văn hóa - Thể thao và du lịch tỉnh, giai đoạn 2021 - 2025 tốcđộ tăng trưởng bình quân lượng khách du lịch đến Phú Thọ đạt 22,9%/năm; khách lưu trú đạt 9,48%/năm; tốc độ tăng trưởng về tổng thu từ khách du lịch đạt 26,3%/năm.

Tạo đột phá cho ngành du lịch

Việc huy động các nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch tại một số khu, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh Phú Thọ được chú trọng, qua đó từng bước hình thành rõ nét các khu, điểm du lịch đáp ứng nhu cầu của du khách trong nước và quốc tế. Hiện nay, toàn tỉnh có 2 khu du lịch quốc gia (Khu Di tích lịch sử Đền Hùng, Khu Du lịch Tam Đảo), 1 khu du lịch cấp tỉnh, 15 điểm du lịch cấp tỉnh đã được công nhận, đang hoàn thiện hướng tới đề nghị công nhận Khu du lịch Hồ Hòa Bình là Khu du lịch quốc gia.

Nhiều di tích tiêu biểu trên địa bàn tỉnh là không gian văn hóa, giá trị di sản văn hóa phi vật thể được đầu tư tu bổ, phục hồi, đã và đang trở thành những sản phẩm du lịch - văn hóa hoàn chỉnh, hấp dẫn du khách như: Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, Khu di tích danh thắng Tây Thiên, đền Mẫu Âu Cơ, quần thể Khu di tích Chùa Tiên, đình Hùng Lô, miếu Lãi Lèn…

Khu du lịch Tam Đảo, tỉnh Phú Thọ

Phú Thọ đã xây dựng các đề án, dự án đầu tư phát triển hạ tầng, sản phẩm du lịch sinh thái cộng đồng, phát triển các trung tâm du lịch của tỉnh như: Khu di tích lịch sử Đền Hùng, khu du lịch Tam Đảo, khu Danh thắng Tây Thiên và khu du lịch Đại Lải; khu du lịch Thanh Thủy, hồ Hòa Bình… Đây là không gian du lịch trung tâm với vai trò thu hút, kết nối và lan tỏa luồng khách đi các không gian du lịch khác trên địa bàn. Bên cạnh đó là các tuyến, vùng du lịch bổ trợ như: Đền Hùng - Tây Thiên, trục di sản thiên nhiên Vườn Quốc gia Tam Đảo - Vườn Quốc gia Xuân Sơn - Vườn Quốc gia Cúc Phương- Khu bảo tồn thiên nhiên Hang Kìa - Pà Cò... Các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã tăng cường đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất đảm bảo các điều kiện phục vụ khách du lịch. Toàn tỉnh hiện có 1.520 cơ sở lưu trú với hơn 20.000 buồng phòng, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của du khách, trong đó có 182 khách sạn (9 khách sạn từ 4 - 5 sao); 94 doanh nghiệp kinh doanh lữ hành (15 doanh nghiệp dịch vụ lữ hành quốc tế, 79 doanh nghiệp dịch vụ lữ hành nội địa).

Nhận thấy tiềm năng lớn, nhiều tập đoàn lớn đã quyết định đầu tư các dự án du lịch, nghỉ dưỡng quy mô hàng ngàn tỷ đồng trên địa bàn tỉnh. Gần đây, việc khởi công hệ thống cáp treo Cuối Hạ, dự án Serena Resort... là những tín hiệu vui, hứa hẹn sẽ làm thay đổi diện mạo ngành du lịch, tạo ra những sản phẩm đẳng cấp, đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách trong và ngoài nước.

Khởi công dự án Quần thể khu đô thị sinh thái, vui chơi giải trí cao cấp và hệ thống cáp treo Cuối Hạ tại Kim Bôi có quy mô lớn nhất, gần 200ha, tổng mức đầu tư 6.656 tỷ đồng.

Bên cạnh những kết quả tích cực, phát triển du lịch của tỉnh Phú Thọ vẫn đối mặt với một số khó khăn, hạn chế. Nhiều khu, điểm du lịch nằm trên địa bàn giáp ranh giữa các xã, phường hoặc đan xen trách nhiệm quản lý với các ngành, lĩnh vực (tài nguyên, công thương, an ninh quốc phòng ...) nên sự phối hợp trong công tác quản lý, phát huy giá trị còn hạn chế; chưa thành lập được Ban quản lý chuyên biệt ở các khu du lịch quốc gia; sản phẩm du lịch chưa thật sự hấp dẫn đa dạng, chi tiêu bình quân đầu người/khách du lịch còn thấp; khách du lịch quốc tế chiếm tỷ lệ thấp...

Với định hướng phát triển du lịch trở thành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, trong thời gian tới, Phú Thọ tập trung xây dựng, làm mới và nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch đặc trưng, phát triển các loại hình du lịch có thế mạnh của tỉnh như: Du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, du lịch thể thao, du lịch tâm linh, du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng - chăm sóc sức khỏe, du lịch cộng đồng... Bên cạnh đó, tỉnh đặt mục tiêu hình thành chuỗi sự kiện văn hóa - du lịch cấp vùng và quốc gia, khai thác mạnh mẽ thế mạnh tại các khu du lịch quốc gia, trọng điểm nhằm tăng chi tiêu và kéo dài thời gian lưu trú. Triển khai du lịch xanh gắn với kinh tế nông nghiệp và văn hóa bản địa, du lịch nông nghiệp nông thôn gắn với sản phẩm OCOP và làng nghề truyền thống như: Chè Long Cốc, rượu cần Mường, thổ cẩm Mai Châu, gốm Hương Canh, mộc Thanh Lãng, nón Gia Thanh… Qua đó hình thành mạng lưới hàng trăm hộ dân tham gia và lan tỏa ý thức bảo tồn di sản.

Khu nghỉ dưỡng Mai Châu Hideaway thu hút du khách đến trải nghiệm dịch vụ nghỉ dưỡng và khám phá sản phẩm văn hóa - du lịch

Cùng với khai thác tài nguyên sẵn có, tỉnh tiếp tục đầu tư hạ tầng và tăng cường liên kết vùng; phát triển các khu du lịch quốc gia như Tây Thiên - Tam Đảo II, Đại Lải - Ngọc Thanh, Hồ Hòa Bình; mở rộng du lịch cộng đồng, MICE và đường thủy sông Đà - sông Lô để mở rộng thị trường. Tăng cường tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến mở rộng thị trường, liên kết phát triển du lịch với các tỉnh trong và ngoài nước; huy động các nguồn lực thực hiện nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững, quảng bá bản sắc vùng Đất Tổ. Đồng thời, tích cực chuyển đổi số, xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh, ứng dụng công nghệ trong quản lý và truyền thông quảng bá du lịch; nâng cao năng lực quản trị du lịch, cải cách bộ máy quản lý Nhà nước tinh gọn, hiệu quả; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh đào tạo nghề, ngoại ngữ, công nghệ số cho lao động ngành du lịch...

Với những tiềm năng, lợi thế, cùng tư duy đổi mới và sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân, tỉnh Phú Thọ mới đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm du lịch văn hóa - sinh thái - nghỉ dưỡng hàng đầu vùng Trung du và miền núi phía Bắc, phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của ngành du lịch Việt Nam trong giai đoạn mới.