Bài 1: Ý thức là chìa khoá

Theo báo cáo của Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, trong 6 tháng đầu năm 2025 (từ ngày 15/12/2024 đến 14/6/2025), cả nước ghi nhận 9.340 vụ tai nạn giao thông, làm 5.203 người thiệt mạng và 6.256 người bị thương.

Trong đó, tai nạn giao thông trên đường bộ chiếm chủ yếu với 9.255 vụ, lấy đi sự sống của 5.140 người, bị thương 6.239 người. So với cùng kỳ năm trước giảm 3.054 vụ (24,81%), giảm 272 người chết (5,03%), giảm 3.204 người bị thương (33,93%).

Tại Hà Nội, theo báo cáo của Phòng Cảnh sát Giao thông - Công an TP Hà Nội, 6 tháng đầu năm 2025, Hà Nội cũng ghi nhận hơn 1.500 vụ vi phạm giao thông. Số liệu này phản ánh áp lực giao thông lớn tại Thủ đô, nơi mật độ phương tiện dày đặc, đặc biệt trong mùa hè. Ý thức tuân thủ Luật Giao thông không chỉ bảo vệ tính mạng mà còn là chìa khóa để giữ cho mùa hè an toàn và trọn vẹn.

Văn hóa giao thông - người dân còn xem nhẹ

Tại Hà Nội, các hành vi vi phạm phổ biến bao gồm vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ, không đội mũ bảo hiểm, và lái xe sau khi uống rượu bia.

Theo Thiếu tá Nguyễn Hoàng Ninh, Đội trưởng Đội CSGT đường bộ số 1 và Trung tá Phạm Văn Chiến, Đội trưởng Đội CSGT đường bộ số 6 - Công an TP Hà Nội: “Các tuyến đường như Giải Phóng, Cầu Giấy, hay khu vực phố cổ thường xuyên xảy ra vi phạm do tâm lý vội vàng và thiếu ý thức của một bộ phận người dân”.

Trong mùa hè 2024, hơn 30% vụ tai nạn giao thông tại Hà Nội liên quan đến nhóm tuổi 15 - 25, với các “điểm nóng” như quận Cầu Giấy, Hoàn Kiếm.

Tại ngã tư Hồ Tùng Mậu - Lê Đức Thọ, tình trạng người tham gia giao thông dừng đèn đỏ tại bóng râm vẫn diễn ra phổ biến (Ảnh: Đỗ Minh Quân).

Chị Vũ Thiều Anh (Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ: “Ở Hà Nội, xe cộ đông đúc, nhiều người thiếu kiên nhẫn, nhất là vào giờ cao điểm. Tôi từng chứng kiến xe máy chen lên vỉa hè để vượt đèn đỏ hay dừng dưới tán cây để tránh nắng, gây khó chịu, ức chế, che khuất tầm nhìn của chủ các phương tiện khác khi tham gia giao thông”.

Hình ảnh ghi nhận tại nút giao Huỳnh Thúc Kháng - Thái Hà trong những ngày nắng nóng, người dân chọn chân cầu là nơi tránh nắng bất chấp quy định về an toàn giao thông

Nguyên nhân tại Hà Nội phần lớn xuất phát từ tâm lý chủ quan và áp lực đô thị. Trung tá Phạm Văn Chiến, Đội trưởng Đội CSGT đường bộ số 6, cho biết: “Trong giờ cao điểm, mật độ phương tiện tăng đột biến, nhiều người thấy khoảng trống là chen lên, dẫn đến dừng xe tại vạch mắt cáo, cản trở phương tiện rẽ phải”.

Đồng chí Chiến cũng lưu ý rằng một số nút giao, chưa có tổ chức giao thông rõ ràng, khiến người dân dễ rơi vào tình trạng “tiến thoái lưỡng nan” khi phát hiện làn rẽ phải.

Ý thức là mấu chốt

Tuân thủ Luật Giao thông là cách hiệu quả nhất để giảm thiểu tai nạn. Theo WHO, đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn giảm 70% nguy cơ tử vong trong các vụ va chạm.

Tại Hà Nội, nơi xe máy chiếm phần lớn, việc này càng quan trọng. Chị Nguyễn Lan Hương (Hà Đông, Hà Nội) nhận xét: “Tôi thấy nhiều bạn trẻ không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, nhất là vào mùa hè nóng bức. Nhưng an toàn phải đặt lên trên hết”.

Ngoài ra, tuân thủ luật còn giúp giảm ùn tắc - vấn đề nhức nhối của Hà Nội. Theo Phòng CSGT - Công an TP Hà Nội, các tuyến đường như Nguyễn Trãi, Phạm Hùng, Hồ Tùng Mậu, thường xuyên kẹt xe vào giờ cao điểm mùa hè do vi phạm giao thông. So với Hải Phòng hay Cần Thơ, nơi ùn tắc ít hơn, Hà Nội cần ý thức cộng đồng cao hơn để duy trì trật tự.

Để nâng cao ý thức giao thông, Hà Nội cũng đã đẩy mạnh tuyên truyền, đặc biệt trong mùa hè. Phòng CSGT Hà Nội đã triển khai các chiến dịch như “Đội mũ bảo hiểm - Hành trình an toàn” và cảnh báo về việc mặc áo chống nắng an toàn để tránh tai nạn do hạn chế tầm nhìn. Thiếu tá Nguyễn Hoàng Ninh khuyến cáo: “Trong thời tiết nắng nóng, người dân nên chọn áo chống nắng mỏng, sáng màu và đội mũ bảo hiểm đúng cách để đảm bảo an toàn".

Nhiều người chủ động dừng xe trong bóng râm để tránh nắng, bất chấp quy định, dẫn đến mất trật tự giao thông và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn (Ảnh: Thành Đông).

Về vấn đề dừng xe, Phòng CSGT lưu ý người dân không nên dừng xe giữa đường, dưới bóng cây, hay gầm cầu để tránh nắng/mưa, vì điều này tiềm ẩn nguy cơ tai nạn. Luật sư Đặng Văn Cường nhấn mạnh: “Việc dừng xe không đúng quy định không chỉ vi phạm luật mà còn gây nguy hiểm cho các phương tiện khác. Người dân cần chuẩn bị trang phục phù hợp, như ô, áo mưa, và dừng xe tại nơi an toàn”.

Thực tế, không khó để bắt gặp người dân Hà Nội "trú" dưới bóng cây, bóng toà nhà, cầu vượt, đường trên cao... trong những ngày thời tiết nắng nóng gay gắt. Đơn cử như ở ngã tư Lê Quang Đạo giao Đại lộ Thăng Long, nhiều người chọn cách dừng chờ đèn đỏ ở bóng râm ít ỏi cách nút giao khoảng 100m.

Việc dừng chờ này vô tình gây cản trở tầm nhìn của các phương tiện khác; hơn thế, tình huống giao thông sẽ rất nguy hiểm vì tất cả những phương tiện dừng chờ đèn đỏ trong bóng râm đều là phương tiện thô sơ hoặc xe mô tô, gắn máy, không có cảnh báo dừng đỗ hay bất cứ tín hiệu nào để thông báo.

Hình ảnh ghi nhận được tại ngã tư Lê Quang Đạo giao Đại lộ Thăng Long trong những ngày Hà Nội nắng nóng đỉnh điểm

Khi đến nút giao, người dân nên xác định hướng đi theo nguyên tắc “trái - giữa - phải”: Chuyển làn sớm nếu muốn rẽ trái/phải, đi thẳng thì giữ giữa. Trung tá Phạm Văn Chiến cho biết: “Tại các nút giao lạ, nếu không chắc chắn, hãy đi chậm và quan sát biển báo. Điều này giúp tránh vi phạm và đảm bảo an toàn”.

Còn tiếp...