Xét xử vụ án đặc biệt nghiêm trọng tại xã Đồng Tâm: Viện kiểm sát đề nghị áp dụng mức án tử hình đối với 2 bị cáo

Trong vụ án này, 25 bị cáo bị đưa ra xét xử về tội 'Giết người' và 4 bị cáo bị truy tố về tội 'Chống người thi hành công vụ'. Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng xảy ra tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội vào ngày 9/1/2020, khiến 3 cán bộ, chiến sỹ Công an hy sinh. Quá trình luận tội, đại diện Viện kiểm sát đã thay đổi quan điểm truy tố đối với 19 bị cáo trong vụ án.

Phạm tội có tổ chức, côn đồ, giết nhiều người…

Theo đại diện Viện kiểm sát (VKS), mặc dù biết rõ đất cánh đồng Sênh ở xã Đồng Tâm là đất Quốc phòng đã được Thanh tra TP Hà Nội và Thanh tra Chính phủ kết luận, các cơ quan chức năng đã tổ chức đối thoại với nhân dân xã Đồng Tâm để người dân hiểu và thực hiện đúng quy định của pháp luật, nhưng từ năm 2013, Lê Đình Kình (SN 1936, trú tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm) đã cùng Lê Đình Công, Nguyễn Viết Hiểu, Nguyễn Văn Tuyển, cùng một số người tại xã Đồng Tâm thành lập 'Tổ đồng thuận' với mục đích chiếm lại đất đồng Sênh chia nhau.

Các bị cáo bị cáo trong vụ án bị đưa ra xét xử tại phiên tòa

VKS xác định các bị cáo này thường xuyên lôi kéo, kích động quần chúng nhân dân khiếu kiện phức tạp về việc quản lý, sử dụng đất của chính quyền xã Đồng Tâm; sử dụng mạng xã hội tuyên truyền đất đồng Sênh là của xã Đồng Tâm; đồng thời kêu gọi người dân xã Đồng Tâm 'đấu tranh để giữ đất',

Ngoài ra, từ năm 2017 đến đầu năm 2020, Lê Đình Kình đã chỉ đạo 'Tổ đồng thuận' và nhiều người gây ra nhiều vụ việc phức tạp đến an ninh, trật tự địa phương.

Khi biết thông tin Công an TP Hà Nội phối hợp với Quân chủng Phòng không - Không quân (Bộ Quốc phòng) triển khai bảo vệ lực lượng thi công xây dựng tường rào Sân bay Miếu Môn trên đất đồng Sênh, Lê Đình Kình đã cùng các bị cáo góp tiền mua 10 quả lựu đạn, mua xăng và làm 85 chai 'bom xăng', mua 10 ống tuýp sắt có gắn dao bầu và liềm, nhặt gạch đá, làm bùi nhùi, mua pháo… nhằm tấn công lực lượng chức năng.

Ngày 9/1/2020, khi lực lượng Công an đến chốt cổng làng thôn Hoành, xã Đồng Tâm (cách nhà Lê Đình Kình khoảng 50 mét) để bảo vệ mục tiêu theo kế hoạch thì bị các bị cáo dùng 'bom xăng', lựu đạn, hung khí tấn công. Trong quá trình kiên quyết trấn áp hành vi nguy hiểm của các đối tượng, 3 cán bộ, chiến sỹ Công an đã hy sinh.

Qua xét hỏi công khai tại phiên tòa, VKS nhận định các bị cáo Lê Đình Công, Bùi Viết Hiểu còn quanh co, khai báo chưa thành khẩn; các bị cáo còn lại đã thành khẩn khai báo, thể hiện sự ăn năn hối cải.

Cụ thể, qua xét hỏi công khai cũng như những tài liệu thu thập được đã xác định bị cáo Lê Đình Công tham gia 'Tổ đồng thuận', lôi kéo mọi người tham gia giữ đất đồng Sênh, lôi kéo mọi người mua lựu đạn, hướng dẫn mọi người làm 'bom xăng'… Tại phiên tòa, bị cáo chối tội nhưng xét những lời khai của bị cáo tại Cơ quan điều tra (đã được ghi âm, ghi hình) dưới sự chứng kiến của đại diện Viện kiểm sát, luật sư và đối chiếu với các lời khai của những bị cáo khác, VKS xác định bị cáo Công là chủ mưu trong vụ án này.

Bị cáo Bùi Viết Hiểu, VKS xác định là người trực tiếp phát biểu, soạn thảo các đơn khiếu nại, tham gia họp bàn tại nhà Lê Đình Kình… Tại phiên tòa, bị cáo Hiểu phủ nhận lời khai, khai báo gian dối, trốn tránh trách nhiệm của bản thân. Tuy nhiên, qua lời khai của các bị cáo khác cũng như chính lời khai của bị cáo tại Cơ quan điều tra (đã được ghi âm, ghi hình), VKS đủ cơ sở xác định bị cáo Hiểu thuộc nhóm chủ mưu, cầm đầu…

Như vậy, xét hành vi của từng bị cáo, VKS xác định các bị cáo Lê Đình Công, Bùi Viết Hiểu, Nguyễn Văn Tuyển và Nguyễn Quốc Tiến giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu, vừa chỉ đạo các bị cáo khác vừa trực tiếp thực hiện tội phạm. Các bị cáo Lê Đình Chức và Lê Đình Doanh là những người trực tiếp tham gia thực hiện tội phạm 'Giết người'.

Đối với hành vi của 4 bị cáo bị truy tố tội 'Chống người thi hành công vụ', theo VKS, khi lực lượng Công an đang thi hành nhiệm vụ, các bị cáo đã chửi bới, ném gạch đá vào lực lượng Công an.

VKS nhận định đây là vụ án hình sự đặc biệt nghiêm trọng, hành vi đặc biệt nguy hiểm, gây hoang mang cho nhân dân. Khi lực lượng Công an thi hành công vụ, các bị cáo đã dùng những hung khí nguy hiểm tấn công lực lượng chức năng. Hành vi của bị cáo là có tổ chức, thể hiện sự côn đồ, giết nhiều người, gây hoang mang, bất bình trong quần chúng nhân dân và gây ra sự đau thương, mất mát to lớn cho gia đình nạn nhân…

Vận dụng chính sách khoan hồng của pháp luật

Đánh giá mức độ tính chất phạm tội của từng bị cáo VKS xác định, các bị cáo Công, Hiểu, Tuyển, Quốc Tiến là chủ mưu cầm đầu với mục đích giết người rõ ràng. Trong đó, Công chủ mưu, thường xuyên kích động giết cán bộ Công an qua các clip tung lên mạng xã hội; dọa cho nổ trạm điện; dọa giết 300 - 500 cán bộ Công an...

Công cũng là đối tượng trực tiếp ném lựu đạn nhằm giết hại các chiến sỹ Công an, mong muốn giết càng nhiều càng tốt nên phạm vào tội giết người với tình tiết định khung tăng nặng là giết 2 người trở lên, giết người vì lý do công vụ… Bị cáo này khai báo quanh co, có nhân thân xấu vì từng bị phạt tù về tội cố ý gây thương tích nhưng không tự răn đe lại gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, nên cần thiết phải loại bỏ khỏi đời sống xã hội.

Bị cáo Lê Đình Chức cũng chủ động chống đối, cùng mang hung khí lên trần nhà rồi ném bom xăng, lựu đạn về phía lực lượng Công an, dùng ống tuýp sắt gắn dao bầu chọc khiến 3 chiến sỹ Công an ngã xuống hố rồi cùng Doanh đổ xăng thiêu chết.

Hành vi của bị cáo thể hiện sự tàn bạo, mất nhân tính, không còn khả năng cải tạo và ra tòa lại đổ tội cho bị cáo Doanh. Bị cáo này từng bị xét xử về tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Lê Đình Chức cũng giết trên 2 người, có tổ chức, có tính côn đồ… nên cần thiết phải loại bỏ vĩnh viễn ra khỏi đời sống xã hội.

Với vai trò cầm đầu, bị cáo Lê Đình Chức bị đề nghị áp dụng án tử hình

Đối với Lê Đình Doanh, VKS đánh giá nhiều năm qua liên tục chống đối chính quyền nhằm chiếm đất đồng Sênh. Bị cáo Doanh mua dao bầu, đi hàn vào tuýp sắt để chống đối… Sáng 9-1-2020, Doanh dùng gạch, 'bom xăng' ném về phía lực lượng Công an và dùng dao bầu tấn công khiến 3 cán bộ, chiến sỹ Công an ngã xuống hố.

Bị cáo này mang chậu xăng cho Chức và châm lửa, đẩy xuống đốt khiến 3 cán bộ, chiến sỹ Công an hy sinh. Hành vi của bị cáo trực tiếp gây ra cái chết cho 3 người, bản thân có nhân thân rất xấu, từng bị xét xử về các tội cướp tài sản, trộm cắp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Tuy nhiên, ở giai đoạn điều tra và tại tòa, bị cáo Doanh đã ăn năn hối cải và là con của Lê Đình Công nên không cần thiết phải loại bỏ ra khỏi xã hội, nhằm tạo cơ hội cho bị cáo làm lại cuộc đời.

Với các bị cáo Bùi Viết Hiểu và Nguyễn Văn Tuyển cũng vì tham lam nên lôi kéo người khác. Việc 3 cán bộ, chiến sỹ Công an bị đốt dẫn đến hy sinh có quan hệ nhân quả với hành vi của 2 bị cáo này. Vì vậy, VKS xác định 2 bị cáo đã phạm vào tội 'Giết người' với các tình tiết tăng nặng định khung nên cần xử lý nghiêm.

Tuy nhiên, cả 2 bị cáo không trực tiếp gây ra cái chết của 3 bị hại. Khi phạm tội, bị cáo Hiểu đã trên 70 tuổi; bị cáo Tuyển là người tàn tật và khai báo thành khẩn… nên cần được giảm nhẹ hình phạt.

Bị cáo Nguyễn Quốc Tiến là người trực tiếp đi mua 10 quả lựu đạn, chuẩn bị xăng để chống đối, tham gia họp bàn để chống đối. Trong sáng 9/1/2020, Tiến ném 'bom xăng' về phía lực lượng Công an với động cơ giết người, nhưng không chiến sĩ Cảnh sát nào thiệt mạng là nằm ngoài ý muốn của bị cáo. Do đó, hành vi của bị cáo này cũng phạm tội 'Giết người'.

Với các bị cáo còn lại, VKS đánh giá trước khi phạm tội đều là nông dân, hiểu biết kém và đều hoạt động theo sự phân công của Lê Đình Kình, Lê Đình Công… nên đã chuyển tội danh cho 19 bị cáo này từ tội 'Giết người' sang 'Chống người thi hành công vụ' với tình tiết định khung là có tổ chức. VKS cũng đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo này.

Tương tự em trai, bị cáo Lê Đình Công cũng bị đề nghị áp dụng mức án tử hình

Kiểm sát viên đề nghị các mức án cụ thể

Với tội 'Giết người': Lê Đình Công (SN 1964) tử hình; Bùi Viết Hiểu (SN 1943) từ 16 năm tù đến 18 năm tù; Nguyễn Văn Tuyển (SN 1974) từ 14 năm tù đến 16 năm tù; Lê Đình Chức (SN 1980) tử hình; Lê Đình Doanh (SN 1988) tù chung thân và Nguyễn Quốc Tiến (SN 1980) từ 16 năm tù đến18 năm tù.

Với tội 'Chống người thi hành công vụ': Nguyễn Văn Quân (SN 1980) từ 6 năm tù đến 7 năm tù; Lê Đình Uy (SN 1993) từ 6 năm tù đến 7 năm tù; Lê Đình Quang (SN 1984) từ 6 năm tù đến 7 năm tù; Bùi Thị Nối (SN 1958) từ 4 năm tù đến 5 năm tù; Bùi Thị Đục (SN 1957) từ 3 năm tù đến 4 năm tù; Nguyễn Thị Bét (SN 1961) từ 3 năm tù đến 4 năm tù; Nguyễn Thị Lụa (SN 1956) từ 2 năm 6 tháng tù đến 3 năm tù.

Tiếp đến, Trần Thị La (SN 1978) từ 3 năm tù đến 4 năm tù; Bùi Văn Tiến (1979) từ 5 năm tù đến 6 năm tù; Nguyễn Văn Duệ (SN 1962) từ 3 năm tù đến 4 năm tù; Lê Đình Quân (SN 1976) từ 4 năm tù đến 5 năm tù; Bùi Văn Niên (SN 1980) từ 2 năm tù đến 2 năm 6 tháng tù; Bùi Văn Tuấn (SN 1991) từ 3 năm tù đến 4 năm tù; Trịnh Văn Hải (SN 1988) từ 4 năm tù đến 5 năm tù; Nguyễn Xuân Điều (SN 1952) từ 3 năm tù đến 4 năm tù; Mai Thị Phần (SN 1963) từ 2 năm tù đến 2 năm 6 tháng tù.

Bị cáo Đào Thị Kim (SN 1983) từ 2 năm tù đến 2 năm 6 tháng tù; Lê Thị Loan (SN 1966) từ 2 năm 6 tháng đến 3 năm tù; Nguyễn Văn Trung (SN 1988) từ 18 tháng tù đến 24 tháng tù; Lê Đình Hiển (SN 1989) từ 15 tháng tù đến 18 tháng tù; Bùi Viết Tiến (SN 2000) từ 15 tháng tù đến 18 tháng tù; Nguyễn Thị Dung (SN 1963) từ 15 tháng tù đến18 tháng tù; Trần Thị Phượng (SN 1984) từ 15 tháng tù đến 18 tháng tù. Cả 7 bị cáo này cùng được VKS đề nghị cho hưởng án treo.