Xây dựng phong trào toàn dân phòng cháy, chữa cháy gắn liền với phát triển kinh tế, xã hội

Với tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, trên địa bàn quận Hoàng Mai (Hà Nội) có nhiều khu đô thị, dự án, công trình thương mại - dịch vụ, đặc biệt là các khu dân cư cũ nên tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra cháy nổ. Do đó, quận Hoàng Mai đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả công tác phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC&CNCH) trên toàn quận.

Diễn tập phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ tại quận Hoàng Mai, Hà Nội

Nguy cơ cao gây cháy, nổ còn tiềm ẩn

Quận Hoàng Mai được thành lập theo Nghị định số 132/2003/NĐ-CP ngày 6/11/2003 của Chính phủ và chính thức hoạt động từ ngày 1/1/2004. Quận có 14 phường với tổng diện tích đất tự nhiên là 4.104,1ha; Quy mô dân số có 145.467 hộ với 529.881 nhân khẩu, tổng dân số toàn quận hiện xấp xỉ 700.000 người (thường trú và tạm trú).

Những năm qua, với định hướng chỉ đạo rõ nét, quyết liệt của Quận ủy, HĐND, UBND quận, sự nỗ lực, đổi mới, sáng tạo, quyết tâm, đoàn kết, thống nhất cao của các cấp ủy Đảng, chính quyền và Nhân dân, kinh tế quận Hoàng Mai cơ bản ổn định, tăng trưởng và phát triển khá; Thu ngân sách hàng năm trên địa bàn đạt và vượt kế hoạch thành phố giao.

Sự nghiệp văn hóa, giáo dục, y tế trên địa bàn quận được quan tâm đầu tư phát triển; An sinh xã hội được bảo đảm, chất lượng cuộc sống của Nhân dân từng bước được nâng cao. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội luôn được giữ vững. Công tác quốc phòng và nhiệm vụ quân sự địa phương luôn được củng cố và tăng cường.

Hiện nay tốc độ đô thị hóa trên địa bàn quận Hoàng Mai tăng nhanh, công tác thu hút đầu tư được quan tâm đã và đang hình thành nhiều khu đô thị, dự án, công trình thương mại - dịch vụ, văn phòng, như: Khu Park Hill thuộc tổ hợp Time City, khu đô thị Tây Nam Linh Đàm, Khu đô thị Gamuda, Khu đô thị The Manor Central Park... Ngoài ra, trên địa bàn quận đang triển khai nhiều các dự án hạ tầng giao thông vành đai kết nối các tuyến giao thông đô thị với các quận, huyện lân cận.

Bên cạnh đó trên địa bàn quận vẫn song hành tồn tại nhiều khu dân cư cũ có điều kiện khó khăn về giao thông nội bộ, hơn 90 khu nhà tập thể cũ được xây dựng từ những năm 1980, loại nhà chia lô, dạng ống, nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh dịch vụ, kho tàng... xen kẽ trong khu dân cư; Các trụ sở cơ quan, doanh nghiệp đã đưa vào hoạt động trước khi Luật PCCC năm 2001 có hiệu lực. Trên địa bàn quận hiện có gần 16.000 doanh nghiệp và trên 16.000 hộ kinh doanh đang hoạt động.

Năm 2021 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm diễn ra Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ thành phố, Nghị quyết Đại hội IV Đảng bộ quận; Năm tổ chức cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021-2026 và cũng là dịp kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát PCCC (4/10/1961 - 4/10/2021) và 20 năm Ngày toàn dân PCCC (4/10/2001 - 4/10/2021).

Ngày 4/10/1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Lệnh công bố Pháp lệnh “Quy định việc quản lý Nhà nước đối với công tác phòng cháy và chữa cháy”. Ngày 4/10/1996, nhân dịp kỷ niệm 35 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Lệnh công bố Pháp lệnh quy định việc quản lý Nhà nước đối với công tác PCCC, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 369/1996/QĐ-TTg về việc lấy ngày 4/10 hàng năm là “Ngày phòng cháy, chữa cháy toàn dân” và Luật PCCC ban hành năm 2001 đã quy định lấy ngày 4/10 hằng năm là “Ngày toàn dân PCCC”. Đến ngày 22/9/2015, Bộ Công an đã ban hành Quyết định số 5490/QĐ-BCA-X11 xác định ngày 4/10/1961 là Ngày truyền thống của lực lượng Cảnh sát PCCC.

Trải qua 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền mà trực tiếp, thường xuyên là Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an; Đảng ủy, lãnh đạo Công an các cấp; Sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả của các lực lượng trong và ngoài ngành; Sự giúp đỡ toàn diện của quần chúng Nhân dân, lực lượng Cảnh sát PCCC đã khắc phục khó khăn, gian khổ, hy sinh, phấn đấu vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, thực sự là lực lượng chủ công, nòng cốt trên mặt trận chống giặc lửa.

Do yêu cầu thực tiễn của công tác xây dựng lực lượng Công an Nhân dân nói chung, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển ở các mô hình tổ chức khác nhau. Năm 2011 do yêu cầu nhiệm vụ, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCHThủ đô được tách thành lập Sở Cảnh sát PCCC&CNCH thành phố Hà Nội sau 7 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển đã đáp ứng được yêu cầu về công tác xây dựng lực lượng và nhiệm vụ.

Khi đó phòng Cảnh sát PCCC số 8 - thuộc Sở Cảnh sát PCCC&CNCH thành phố Hà Nội phụ trách công tác PCCC&CNCH địa bàn quận Hoàng Mai đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ PCCC&CNCH phục vụ đắc lực cho công tác đảm bảo an toàn cho cuộc sống bình yên của Nhân dân và đóng góp hiệu quả cho công cuộc phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn quận.

Đến năm 2018 thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, Bộ Công an triển khai thực hiện Đề án 106 xây dựng tổ chức bộ máy Bộ Công an tập trung, thống nhất, chuyên sâu, tinh gọn đầu mối hoạt động hiệu lực hiệu quả, tăng cường cho cơ sở.

Bộ máy được tổ chức theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH Thủ đô được sáp nhập vào Công an thành phố Hà Nội và lực lượng Cảnh PCCC&CNCH cấp quận, huyện được tổ chức lại theo mô hình cấp đội trực thuộc Công an quận, huyện và nhiệm vụ tham mưu thực hiện công tác quản lý Nhà nước về PCCC&CNCH được phân cấp đến công an cấp xã.

Sau hơn 3 năm thực hiện mô hình tổ chức mới mặc dù còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, phương tiện kĩ thuật chuyên dùng, biên chế quân số còn thiếu so với yêu cầu thực tiễn công việc nhưng lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH - Công an quận Hoàng Mai đã khắc phục vượt qua những khó khăn, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền triển khai thực hiện tốt Luật PCCC và công tác quản lý Nhà nước về PCCC&CNCH trên địa bàn, tổ chức tốt công tác thường trực sẵn sàng chiến đấu; Bảo quản, bảo dưỡng tốt trang thiết bị, phương tiện.

Công tác tổ chức tập huấn, huấn luyện chuyên sâu nghiệp vụ PCCC&CNCH đã tạo ra bước đột phá quan trọng. Nhiều vụ cháy, nổ, tai nạn, sự cố nghiêm trọng đã được triển khai cứu chữa nhanh chóng và kịp thời hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản. Đặc biệt, quận không để xảy ra cháy lan, cháy lớn gây hậu quả nghiêm trọng.

Không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, những năm qua ngày càng xuất hiện nhiều những tấm gương, hình ảnh đẹp về người cán bộ chiến sĩ Cảnh sát PCCC nhiệt huyết, mưu trí, dũng cảm trong chữa cháy và CNCH được quần chúng Nhân dân đánh giá cao. Công tác phối hợp hiệp đồng tác chiến với các lực lượng chức năng khác bảo vệ an toàn tuyệt đối các sự kiện chính trị của Trung ương, thành phố và quận diễn ra trên địa bàn.

Vận dụng quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng, Nhà nước trong công tác PCCC là: Huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân tham gia hoạt động PCCC, trong hoạt động PCCC lấy phòng ngừa là chính và mọi hoạt động PCCC trước hết phải được thực hiện và giải quyết bằng lực lượng và phương tiện tại chỗ.

Điều đó đồng nghĩa với việc phải đẩy mạnh phong trào quần chúng tham gia PCCC, làm tốt việc PCCC từ mỗi gia đình, tổ dân phố, khu dân cư… mà tiêu biểu của phong trào được xác định vào "Ngày toàn dân PCCC” hằng năm đã được ghi trong Luật PCCC.

Lực lượng Cảnh sát PCCC đã chủ động tham mưu cho Quận ủy, UBND quận hướng dẫn, chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị, các cơ quan, doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân tổ chức các hoạt động thiết thực kỷ niệm “Ngày toàn dân PCCC”, triển khai nhiều hoạt động có ý nghĩa, được đông đảo các tầng lớp Nhân dân hưởng ứng như: Tổ chức thi tìm hiểu Luật PCCC, Cuộc thi “Tìm hiểu 60 năm Ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH và 20 năm Ngày toàn dân PCCC” năm 2021; Hội thao nghiệp vụ PCCC; Ký cam kết đảm bảo an toàn PCCC; Tự kiểm tra chấn chỉnh công tác PCCC; Xây dựng mô hình điểm “Phát động phong trào toàn dân bảo vệ An ninh tổ quốc trong cơ quan doanh nghiệp trong lĩnh vực PCCC&CNCH” trên địa bàn quận; Triển khai thực hiện quy chế dân chủ trong công tác PCCC ở cơ sở; Xây dựng và nhân điển hình tiên tiến về PCCC...

Huy động sức mạnh tổng lực tham gia hoạt động PCCC

Hiện nay tình hình dịch bệnh Covid-19 đang có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường, công tác tuyên truyền, xây dựng và duy trì các phong trào tuy có khó khăn nhưng phong trào toàn dân PCCC gắn liền với phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc trên địa bàn quận vẫn được duy trì và đẩy mạnh qua nhiều hình thức cách làm phong phú, ứng dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội trong công tác tuyên truyền đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Việc củng cố, kiện toàn, đào tạo, hướng dẫn, huấn luyện nghiệp vụ lực lượng PCCC tại chỗ (dân phòng, cơ sở) đã được Quận ủy, UBND quận tập trung chỉ đạo, lực lượng Cảnh sát PCCC tham mưu tổ chức thực hiện. Hiện nay, trên địa bàn quận có 294 đội dân phòng với hơn 2.940 đội viên, hơn 1.200 đội PCCC cơ sở, hơn 5.000 đội viên.

Các đội dân phòng và đội PCCC cơ sở tại các cơ quan công lập được UBND quận trang bị cơ bản đầy đủ các trang thiết bị PCCC tại chỗ như: Máy bơm chữa cháy khiêng tay, quần áo, mũ, ủng, bình chữa cháy xách tay các loại (bột, khí...) và các trang thiết bị CNCH ban đầu đảm bảo công tác thường trực chữa cháy và CNCH tại cơ sở.

Nhờ có phong trào toàn dân PCCC hoạt động hiệu quả nên nhiều sơ hở thiếu sót có nguy cơ gây cháy ở các cơ sở sản xuất và khu dân cư đã được phát hiện và khắc phục kịp thời. Lực lượng dân phòng và PCCC cơ sở đã phối hợp với Nhân dân phát hiện và dập tắt trên 60% tổng số vụ cháy xảy ra hằng năm; Ngăn chặn nguy cơ cháy lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng, góp phần kiềm chế sự gia tăng về số vụ cháy và thiệt hại do cháy, nổ gây ra so với tốc độ tăng trưởng và sự phát triển đa dạng của các loại hình kinh tế xã hội trên địa bàn.

Trong 9 tháng năm 2021, dịch bệnh Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp đã tác động tiêu cực đến mọi mặt của đời sống xã hội. Thành ủy - HĐND - UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các Sở, ban ngành, UBND các quận, huyện tập trung quyết liệt thực hiện nhiệm vụ “kép”, vừa phát triển kinh tế - xã hội vừa phòng chống dịch bệnh Covid-19, phấn đấu hoàn thành ở mức cao nhất các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách năm 2021 đã đề ra; Cùng với tinh thần chỉ đạo xuyên suốt của lãnh đạo thành phố Hà Nội xác định công tác phòng, chống dịch Covid-19 là nhiệm vụ trên hết và trước hết; Giữ vững an toàn cho Thủ đô, bảo vệ tính mạng và sức khỏe của người dân là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu.

Các biện pháp chống dịch của Hà Nội vừa quyết liệt, vừa sáng tạo, được kỳ vọng sẽ sớm đưa cuộc sống của người dân trở lại trạng thái bình thường mới. Vậy nên, quận Hoàng Mai trong thời gian tới khi trở lại trạng thái bình thường mới, tình hình kinh tế - xã hội sẽ tiếp tục phát triển; Nhiều khu đô thị, nhà cao tầng, hạ tầng giao thông đô thị được đầu tư xây dựng và đưa vào hoạt động, nhiều loại hình sản xuất, kinh doanh dịch vụ phát triển đa dạng, nguy cơ dẫn đến cháy, nổ và sự cố tai nạn vẫn tiềm tàng, dự báo diễn biến phức tạp.

Để tích cực chủ động làm tốt công tác PCCC&CNCH, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ cháy, nổ xảy ra và thiệt hại do cháy, nổ gây ra, phấn đấu không để xảy ra các vụ cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn quận trong những năm tiếp theo, Ban Thường vụ Quận ủy yêu cầu các cấp ủy Đảng, chính quyền, các phòng, ban, ngành, MTTQ và các đoàn thể cần tập trung chỉ đạo vả thực hiện tốt một số nhiệm vụ.

Cụ thể là tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thường xuyên kiểm tra, giám sát công tác PCCC&CNCH ở địa bàn quản lý, đơn vị mình; Xác định công tác PCCC&CNCH là nhiệm vụ quan trọng, cần thiết, không thể thiếu trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội; Chủ động xây dựng các phương án phòng ngừa và xử lý các tình huống nếu xảy ra cháy, nổ, sự cố, tai nạn, đảm bảo nhanh, kịp thời, hiệu quả theo phương châm 4 tại chỗ.

Triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 47-CT/TW ngày 25/6/2015 của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng cháy, chữa cháy”, Kết luận số 02-KL/TW ngày 18/5/2021 của Ban Bí thư đối với công tác phòng cháy và chữa cháy, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước của chính quyền trong công tác PCCC&CNCH.

Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, tổ chức, chủ hộ gia đình… phải chịu trách nhiệm trước hết đảm bảo an toàn cháy, nổ và cứu nạn, cứu hộ trong phạm vi lãnh đạo, quản lý của mình; Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong công tác PCCC&CNCH.

Các cơ quan, đơn vị, khu dân cư trên địa bàn quận cần tiếp tục đẩy mạnh, không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, các quy định, kiến thức về PCCC, Luật PCCC, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCCC... tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức, trách nhiệm; Đồng thời tăng cường kiến thức về PCCC&CNCH của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân.

Bên cạnh đó, cá đơn vị, địa phương cần tập trung tuyên truyền, phổ biến kiến thức, kỹ năng cơ bản, phổ thông và thường xuyên tổ chức diễn tập, thực hành cho Nhân dân về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, thoát nạn; Tăng cường các biện pháp phòng ngừa, kịp thời phát hiện, cảnh báo nguy cơ, loại bỏ những yếu tố, điệu kiện phát sinh cháy, nổ, nhất là tại các hộ gia đình, cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ, các khu chợ dân sinh.

Các cơ quan, đơn vị, khu dân cư cũng phải lồng ghép công tác xây dựng phong trào toàn dân PCCC&CNCH với phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc ở cơ sở; Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác phổ biến pháp luật, tuyên truyền kiến thức an toàn PCCC&CNCH đến từng người dân trên địa bàn quận.

Đáng chú ý, các cơ quan, đơn vị phải đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước; Tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn bảo đảm các điều kiện an toàn PCCC; Đồng thời kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về PCCC theo quy định của pháp luật...; Tập trung chú ý đối với các cơ sở trọng điểm có nguy cơ cao, nguy hiểm về cháy, nổ như: Chợ, siêu thị, trung tâm thương mại, bệnh viện, trường học, công trình cao tầng, cửa hàng kinh doanh xăng, dầu, khí dầu mỏ hóa lỏng (gas), các kho hàng, gara xe, các điểm trông, giữ xe, khu dân cư nguy hiểm cháy nổ...

Đồng thời, các cơ quan, đơn vị chủ động nắm chắc tình hình, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh khắc phục triệt để các sai phạm, sơ hở, thiếu sót, đề xuất, kiến nghị giải quyết những bất cập trong công tác PCCC&CNCH; Tập trung điều tra, công bố rộng rãi nguyên nhân các vụ cháy, nổ; Xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định phòng cháy, chữa cháy.

Phối hợp xây dựng lực lượng PCCC&CNCH trên địa bàn quận Hoàng Mai chính quy, tinh nhuệ và hiện đại. Củng cố lực lượng dân phòng, lực lượng PCCC cơ sở (tại nơi cư trú và nơi làm việc); Trang bị những phương tiện, kỹ thuật cần thiết đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ PCCC&CNCH tại chỗ, nhằm chủ động xử lý có hiệu quả ngay từ ban đầu đối với các sự cố cháy, nổ, CNCH.

Các cơ quan, đơn vị trong toàn quận quan tâm, tạo điều kiện về cơ sở vật chất, đảm bảo kinh phí đầu tư cho hoạt động PCCC; Đẩy mạnh công tác xã hội hóa, phát huy hiệu quả các nguồn lực thực hiện nhiệm vụ PCCC&CNCH trên địa bàn; Quan tâm chỉ đạo bảo đảm các điều kiện thuận lợi về giao thông, nguồn nước phục vụ chữa cháy, CNCH.

MTTQ và các đoàn thể chính trị trong phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; Tập trung xây dựng phong trào toàn dân tham gia PCCC&CNCH theo phương châm 4 tại chỗ: Lực lượng tại chỗ, chỉ huy tại chỗ, phương tiện tại chỗ, vật tư hậu cần tại chỗ theo quy định; Xây dựng cụm dân cư, doanh nghiệp, đơn vị, hộ gia đình... an toàn PCCC; Xử lý kịp thời, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản khi có sự cố xảy ra.

Đặc biệt, các cơ quan, đơn vị, khu dân cưcần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, phúc tra an toàn PCCC ở các cơ sở, địa bàn trọng điểm; Chỉ đạo quyết liệt việc chấp hành các kết luận, khắc phục vi phạm qua thanh tra, kiểm tra; Tổ chức kiểm tra theo chuyên đề, các đợt cao điểm; Bảo đảm lực lượng, phương tiện thường trực, sẵn sàng chữa cháy, CNCH kịp thời khi có sự cố xảy ra; Biểu dương, khen thưởng kịp thời các cá nhân, tổ chức, đồng thời xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức vi phạm các quy định về an toàn PCCC.

Công tác PCCC là trách nhiệm chung của toàn xã hội, bởi an toàn PCCC liên quan mật thiết đến tính mạng, tài sản của tất cả mọi người. Vì thế, cùng với lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH, mỗi người dân, mỗi chính quyền địa phương, mỗi cơ quan, đoàn thể cần tích cực tham gia phong trào toàn dân PCCC, coi đó là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Có như vậy, công tác đảm bảo an toàn PCCC mới đạt được hiệu quả; Tai nạn cháy, nổ mới từng bước được đẩy lùi, góp phần xây dựng quận Hoàng Mai, Thủ đô và đất nước ngày càng bình yên, giàu mạnh.

(Ảnh trong bài: Diễn tập phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ tại quận Hoàng Mai)