Vấn nạn trọng tài và nỗi lo cho nền bóng đá Việt Nam

Mối lo vấn nạn trọng tài lại “nóng”

Trọng tài được gọi là những “ông vua sân cỏ”, người cầm cân nảy mực cho mỗi trận đấu, mỗi quyết định của của họ nếu đúng thì không sao nhưng nếu xảy ra sai sót có khi làm hỏng cả một trận đấu, thậm chí cả giải đấu và làm mất hình ảnh đẹp của môn thể thao vua, ảnh hưởng lòng tin của người hâm mộ.

Những năm qua, công tác trọng tài tại Việt Nam luôn là vấn đề nóng, những quyết định gây tranh cãi của người cầm còi mùa giải nào cũng có, thậm chí có thời điểm giới mộ điệu còn gọi là “vấn nạn trọng tài”, họ kêu gọi làm trong sạch trọng tài, đừng để trọng tài phá hủy nền bóng nước nhà.

Ở mùa này cũng vậy, các trọng tài tiếp tục là tâm điểm ở vòng 13 V.League 2024-2025 khi đưa ra những quyết định gây tranh cãi khiến cầu thủ, câu lạc bộ và người hâm mộ không khỏi bức xúc.

Trọng tài Nguyễn Viết Duẩn điều hành trận đấu giữa Đà Nẵng và Thể Công Viettel.

Cụ thể, trên sân Tam Kỳ, trong trận đấu giữa SHB Đà Nẵng và Thể Công Viettel, trọng tài Nguyễn Viết Duẩn bỏ qua hàng loạt pha phạm lỗi của các cầu thủ bên phía Thể Công Viettel đối với đội bóng chủ nhà. Đỉnh điểm khi SHB Đà Nẵng đang dẫn 1-0 ở phút 80, tiền vệ Emerson bị Khuất Văn Khang phạm lỗi. Tình huống phạm lỗi kéo người Emerson khá rõ ràng của Khuất Văn Khang nhưng trọng tài đã bỏ qua.

Ngay sau đó, Emerson phản ứng với trọng tài Nguyễn Viết Duẩn và Emerson lại chính là người phải nhận thẻ vàng chứ không phải cầu thủ phạm lỗi. Đây là nguyên nhân khiến HLV Lê Đức Tuấn của SHB Đà Nẵng tức giận, để rồi khi nhận được thông báo của trọng tài bàn Lê Đức Thuận về phản ứng của huấn luyện viên đội chủ nhà, trọng tài chính đã chạy ra sát đường biên và rút thẻ đỏ trực tiếp phạt HLV Lê Đức Tuấn.

Sau trận đấu, Giám đốc kỹ thuật SHB Đà Nẵng, ông Phan Thanh Hùng nói rằng quá ngỡ ngàng vì những gì xảy ra trước mắt mình, đồng thời khẳng định không có chuyện ông Tuấn xúc phạm trọng tài và nếu HLV Lê Đức Tuấn phải đón nhận thẻ phạt vì lỗi phản ứng thì cao lắm cũng chỉ là thẻ vàng chứ không phải thẻ đỏ.

Hay như trận đấu giữa Công an Hà Nội và Quảng Nam trên sân Hàng Đẫy, tranh cãi nổ ra ở bàn thắng gỡ hoà 4-4 đến từ đội chủ nhà. HLV Văn Sỹ Sơn không khỏi bức xúc khi đội bóng đất Quảng đánh rơi chiến thắng đúng ở phút bù giờ thứ 7 của hiệp hai trận đấu.

Theo đó, ở phút 90+7, cầu thủ Quảng Nam xảy ra va chạm mạnh với đối phương và bóng đến chân Lê Phạm Thành Long của Công an Hà Nội. Cầu thủ này chuyền cho Alan đánh đầu ấn định trận hòa 4-4 cho Công an Hà Nội. Theo HLV Văn Sỹ Sơn, một cầu thủ của Quảng Nam đã bị phạm lỗi, trước khi Lê Phạm Thành Long kiến tạo cho Alan của Công an Hà Nội ghi bàn gỡ hoà.

Sau khi tham khảo VAR, trọng tài Nguyễn Mạnh Hải không cho rằng có phạm lỗi và giữ nguyên quyết định công nhận bàn thắng cho Công an Hà Nội. Sau trận đấu, bước vào phòng họp báo, HLV Văn Sỹ Sơn khẳng định Quảng Nam xứng đáng thắng thay vì hòa. "Tôi rất bức xúc với trọng tài. Chúng tôi cố gắng tạo nên sức sống mới vì đã chấp nhận theo cuộc chơi. Tuy nhiên, vấn nạn trọng tài cứ thế này thì kéo bóng đá Việt Nam đi xuống".

HLV của Quảng Nam khẳng định tình huống Hà Văn Phương của Công an Hà Nội va chạm với Nguyễn Phú Nguyên của Quảng Nam là phạm lỗi 100%. Ông nói áp dụng VAR là để trọng tài đưa ra những quyết định chính xác nhất, nhưng trọng tài trận này đã thiếu công tâm nên cá nhân ông không trân trọng.

Không để trọng tài kéo nền bóng đá đi xuống

Cũng tại vòng 13 V.League 2024-2025, một trận đấu khác mà các quyết định của trọng tài lại là điểm nhấn khiến tranh cãi nổ ra. Cụ thể, trên sân vận động Thống Nhất, trận TP HCM gặp Đông Á Thanh Hóa, HLV Velizar Popov nhận 2 thẻ vàng chỉ trong một hiệp đấu vì lỗi phản ứng, đội bóng xứ Thanh khẳng định tấm thẻ thứ hai là án phạt oan.

Theo các thành viên của Đông Á Thanh Hóa, hành động đá chai nước ở đường giới hạn của khu vực kỹ thuật của đội bóng bị cho là phản ứng với trọng tài Lê Vũ Linh của HLV Velizar Popov thực chất là nhắm đến học trò.

Theo đó, nhà cầm quân người Bulgaria nổi cáu với hậu vệ Nguyễn Thanh Long vì pha phạm lỗi của hậu vệ này khiến đội nhà bị thẻ phạt chứ không phải nhắm vào trọng tài. Ban huấn luyện đội khách cố gắng giải thích nhưng hành động này chỉ dẫn đến 2 tấm thẻ vàng tiếp theo dành cho giám đốc kĩ thuật Hoàng Thanh Tùng, trong 10 giây.

Không chỉ tình huống trên mà trong trận đấu trọng tài Lê Vũ Linh cũng đã đưa ra nhiều quyết định gây bức xúc cho đội khách. Đơn cử như tình huống diễn ra ở phút 65, Ribamar của Đông Á Thanh Hóa ngã trong vòng cấm do đối phương tác động nhưng không có quả phạt đền nào dành cho đội bóng áo vàng, nhiều câu hỏi đặt ra tại sao trọng tài chính không quyết định sử dụng VAR.

Trọng tài Lê Vũ Linh truất quyền chỉ đạo của HLV Velizar Popov tại vòng 13 V-League 2024-2025. Đây là một trong những tình huống gây tranh cãi nhất của trận đấu.

Kết thúc trận đấu, HLV Velizar Popov của Đông Á Thanh Hóa không dự họp báo, thay vào đó là trợ lý Mai Xuân Hợp là người trả lời các câu hỏi từ phóng viên báo chí. Ông Hợp tỏ ra khá bức xúc với các quyết định của trọng tài và cho biết: "Chúng tôi khát khao giành 3 điểm trên sân Thống Nhất, nhưng trọng tài đã xé nát trận đấu, rất đáng buồn".

Theo ông Mai Xuân Hợp, việc trọng tài truất quyền chỉ đạo của HLV Velizar Popov là bước ngoặt của trận đấu: "Mất huấn luyện viên ảnh hưởng lớn đến tinh thần các cầu thủ. Ông Popov là người rất nhiệt huyết, thúc đẩy cầu thủ mạnh mẽ trong từng pha bóng. Đây là thiệt thòi lớn với Đông Á Thanh Hóa khi trận đấu đang diễn ra.

Khi đến đây, chúng tôi muốn giành 3 điểm để củng cố ngôi đầu. Một số tình tiết trên sân mọi người đã rõ rồi, tôi không cần phải nói. Nó làm ảnh hưởng trực tiếp đến tính chất trận đấu. Một điểm là cả một vấn đề, Đông Á Thanh Hóa cố gắng từng trận, đạt được điều tốt nhất cho mùa giải năm nay", trợ lý Mai Xuân Hợp nói.

Ngay sau trận đấu, Công ty TNHH MTV Đông Á Thanh Hóa (đơn vị chủ quản của Đông Á Thanh Hóa) đã có đơn khiếu nại gửi Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) cho rằng bị trọng tài bắt ép, gây bất lợi và "cướp" đi chiến thắng của đội bóng mình. Trong đó, Đông Á Thanh Hóa đưa ra 7 tình huống cụ thể để minh chứng cho sai sót của trọng tài Lê Vũ Linh.

Trong văn bản khiếu nại, Đông Á Thanh Hóa đề nghị VFF lại tư cách trọng tài FIFA đối với ông Lê Vũ Linh và tổ trọng tài làm nhiệm vụ trận đấu giữa TP HCM và Đông Á Thanh Hóa ngày 14/2. Đồng thời làm rõ tính đúng, sai mà các tình huống mà đội bóng nêu ra; đề nghị điều tra các dấu hiệu mà câu lạc bộ nghi vấn có tiêu cực hay không khi mà 2 lần liên tiếp Đông Á Thanh Hóa gặp TP HCM trên sân Thống Nhất đều bị xử ép, gây bất lợi.

Ngày 21/2, VFF đã có văn bản phản hồi những khiếu nại của Đông Á Thanh Hóa. Theo đó, VFF thừa nhận có một số sai sót trong trận đấu, trong đó tình huống tại phút 65 có thể ảnh hưởng đến kết quả trận đấu.

Đáng nói, VFF cũng cho biết, một số tình huống Đông Á Thanh Hóa phản ánh trong văn bản, tổ trọng tài đã có sự điều hành chính xác, tuy nhiên lại không nói cụ thể tình huống nào và cũng không chứng minh cụ thể.

Căn cứ báo cáo nhận được, VFF cho biết đã chỉ đạo các bộ phận chức năng thực hiện dừng làm nhiệm vụ của các trọng tài và cá nhân liên quan cũng như xử lý nghiêm khắc sai sót.

Được biết, trước khi bị VFF cho thôi làm nhiệm vụ tại V-League 2024-2025, trọng tài Lê Vũ Linh từng bị treo còi ở vòng 4 và vòng 5. Nguyên nhân do ông Linh được cho là đã không hoàn thành nhiệm vụ trong trận đấu giữa Công an Hà Nội và Bình Dương thuộc vòng 3.

Theo chia sẻ của một người đang quản lý cho một đội bóng, để chuẩn bị cho mỗi trận đấu, ban huấn luyện và cầu thủ hai bên đều phải tập luyện rất kỹ càng, câu lạc bộ phải bỏ ra rất nhiều công sức, tiền bạc, thời gian và trí tuệ vào đội bóng.

Khi vào trận đấu, các cầu thủ cũng đều phải nỗ lực đưa hết tinh thần màu cờ sắc áo, mồ hôi, nước mắt và cả những rủi ro không may phải chấn thương để tuân thủ kỷ luật, tuân thủ đúng đấu pháp để thi đấu với bao sự khát khao kỳ vọng chiến thắng một cách công bằng, thuyết phục.

“Nếu trọng tài điều khiển trận đấu không công tâm hoặc trình độ kém có thể để xảy ra sai sót một đến hai lần trong một trận đấu, điều đó có thể châm chước và thông cảm được. Tuy nhiên, ở trận đấu của Đông Á Thanh Hóa vừa qua, tôi cho rằng, ông Lê Vũ Linh đã mắc nhiều sai sót, đưa ra những quyết định không chính xác”, người này nói.

Có thể thấy, trọng tài vẫn đang là vấn nạn của bóng đá Việt Nam, liệu những “ông vua áo đen” có đang làm tốt nhiệm vụ, hay vô tình trở thành yếu tố phá vỡ sự công bằng và hấp dẫn của môn thể thao vua. Nói như vậy có thể là hơi phiến diện bởi không phải trọng tài nào cũng có những vấn đề khiến không ít người nghi ngờ có điều khuất tất ở phía sau, nhưng người hâm mộ có quyền nghi ngờ vì nguyên nhân đều xuất phát từ trọng tài.

Một người có kinh nghiệm lâu năm trong làng túc cầu chia sẻ rằng, vấn nạn về trọng tài của bóng đá Việt Nam không phải mới xuất hiện từ các trận đấu gần đây mà là “căn bệnh” cố hữu đã có từ bao năm nay, thực trạng này không chỉ ảnh hưởng đội bóng - là những nạn nhân từ những quyết định sai lầm của trọng tài, mà trên hết còn ảnh hưởng đến cả nền bóng đá, ảnh hưởng từ kết quả chuyên môn của trận đấu, kéo theo ảnh hưởng đến thành tích các đội bóng của mùa giải...

Đặc biệt, quan trọng hơn là khiến cho những nhà đầu tư chán ngán rồi quay lưng với bóng đá Việt Nam, cũng như người hâm mộ đã không ít lần ngoảnh mặt với bóng đá nước nhà, bởi trong đó có sự góp sức từ những quyết định sai sót triền miên của trọng tài. Như thế thì kỳ vọng bóng đá Việt Nam sẽ vô địch Châu Á và tham dự World Cup của Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ khó thành hiện thực.

Theo Chiến lược phát triển thể dục thể thao Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được Chính phủ phê duyệt mục tiêu đặt ra tới năm 2030 là đội tuyển nam nằm trong top 10 Châu Á; tới năm 2045, đội tuyển nam nằm trong top 8 châu lục và giành quyền dự World Cup.

"Tôi cho rằng, trong giai đoạn bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, khi Đảng và Nhà nước đang nỗ lực tinh gọn bộ máy, cải cách hành chính một cách toàn diện thì chúng ta phải có giải pháp xử lý dứt điểm những tồn tại, trong đó có vấn đề về trọng tài, bởi nếu không nó có thể làm xấu đi hình ảnh, gây mất lòng tin trong xã hội. Có nhiều trận bóng chúng ta lặp đi lặp lại câu chuyện trọng tài, có lẽ đã đến lúc cơ quan điều tra cần phải vào cuộc làm rõ nếu có dấu hiệu tiêu cực ở mỗi trận đấu để kịp thời chấn chỉnh nhằm hướng đến nền bóng đá trong sạch và phát triển bền vững”, vị này nói.