Tăng cường các biện pháp chống oan sai, bỏ lọt tội phạm

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga trình bày báo cáo trước Quốc hội

Chiều 27/11, Quốc hội biểu quyết thông qua công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác của Viện kiểm sát nhân dân, của Tòa án nhân dân và công tác thi hành án với 92,75% đại biểu Quốc hội tán thành.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, trước yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ cải cách tư pháp, Nghị quyết tiếp tục kế thừa quy định “không để xảy ra trường hợp làm oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm”. Đây là nguyên tắc trong hoạt động tố tụng, là căn cứ quan trọng định hướng hoạt động của các cơ quan tư pháp, phấn đấu nâng cao chất lượng điều tra, truy tố, xét xử nhằm bảo đảm việc giải quyết vụ án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Đồng thời, để cân đối giữa yêu cầu bảo đảm truy tố đúng người, đúng tội, đúng pháp luật và khả năng thực hiện nhiệm vụ của ngành Kiểm sát nhân dân trong điều kiện tội phạm gia tăng, thủ đoạn ngày càng tinh vi, tính chất ngày càng nghiêm trọng, Nghị quyết tiếp tục kế thừa các Nghị quyết hiện hành, quy định tỷ lệ truy tố bị can đúng tội đạt trên 95%. Cùng với việc ghi nhận kết quả tích cực mà ngành Kiểm sát nhân dân đã đạt được và trên cơ sở khả năng thực hiện nhiệm vụ của ngành Kiểm sát nhân dân, Nghị quyết giữ chỉ tiêu về tỷ lệ kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm của Viện kiểm sát nhân dân được Tòa án chấp thuận đạt trên 75%; đồng thời tiếp tục quy định tỷ lệ xử lý tố giác, tin báo tội phạm, kiến nghị khởi tố của Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao là trên 90%.

Tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm được nâng cao qua các năm (năm 2017: 39,3%, năm 2018: 39,8%, năm 2019: 51%). Trước yêu cầu của cải cách tư pháp, bảo đảm ngày càng tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Do đó, trên cơ sở rà soát kết quả giải quyết án hàng năm của ngành Tòa án nhân dân, Nghị quyết bổ sung chỉ tiêu giải quyết án, cụ thể là: xét xử án hình sự đạt trên 88%, án dân sự đạt trên 78% và án hành chính đạt trên 60%. Tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm của ngành Tòa án nhân dân đạt trên 60% của các Nghị quyết hiện hành.

Nghị quyết của Quốc hội ghi nhận trong năm qua, Chính phủ, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân tối cao đã có nhiều cố gắng, khắc phục khó khăn, nỗ lực triển khai nhiều biện pháp thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao, kiềm chế sự gia tăng của tội phạm, vi phạm hành chính, giải quyết các tranh chấp, cơ bản đạt và vượt chỉ tiêu, yêu cầu của các nghị quyết của Quốc hội, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Nghị quyết của Quốc hội cũng giao nhiệm vụ đối với Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tăng cường các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh triệt phá các loại tội phạm, nhất là tội phạm nguy hiểm, có tổ chức, tội phạm xâm hại trẻ em, tội phạm về ma túy, tội phạm có yếu tố nước ngoài, tội phạm sử dụng công nghệ cao; ngăn chặn xử lý nghiêm tội phạm “tín dụng đen”. Chỉ đạo cơ quan điều tra các cấp bảo đảm tỷ lệ thụ lý tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố đạt 100%.

Đối với Viện kiểm sát nhân dân tối cao, chỉ đạo các Viện kiểm sát áp dụng đồng bộ các giải pháp để thực hiện tốt hơn công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Bảo đảm 100% trường hợp thụ lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố được kiểm sát. Kiểm sát 100% số vụ án hình sự ngay từ khi khởi tố. Chỉ đạo các Viện kiểm sát đảm bảo việc ra quyết định truy tố đúng thời hạn trên 90% số vụ án hình sự đã có kết luận điều tra đề nghị truy tố; bảo đảm truy tố bị can đúng tội đạt trên 95%.

Đối với Tòa án nhân dân tối cao, có giải pháp nâng cao chất lượng xét xử các loại án. Tỷ lệ giải quyết án hình sự đạt trên 88%; án dân sự đạt trên 78%; án hành chính đạt trên 60%. Đẩy nhanh tiến độ và nâng chất lượng, tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm để đạt tỷ lệ từ 60% trở lên; bảo đảm việc trả lời đơn có căn cứ, đúng quy định của pháp luật. Bảo đảm ra quyết định thi hành án hình sự đúng thời hạn luật định đối với người bị kết án phạt tù, pháp nhân thương mại bị kết án đạt tỷ lệ 100%.