“Sóng ngầm” trên sông Lô - Bài 3: Bao biện “vụng về”

Trong quá trình ghi nhận hoạt động tuần tra, kiểm soát phương tiện trên sông Lô, sông Hồng đoạn chảy qua địa phận tỉnh Vĩnh Phúc, nhóm phóng viên đã lên một con tàu và có cơ hội quan sát chi tiết cách CSGT đường thủy tỉnh này làm nhiệm vụ.

Cụ thể, trên mỗi chiếc ca-nô chuyên dụng của CSGT đường thủy đi tuần tra, kiểm soát thường có hai đến ba cán bộ, chiến sĩ. Một người lái ca-nô, một người quan sát và một người “kiểm tra” phương tiện.

Một chiếc ca-nô tuần tra kiểm soát của CSGT trên sông Lô.

Khi gặp các tàu đi ngược chiều về xuôi (dấu hiệu chở quá tải khá rõ khi đa phần chủ tàu đều cho chất cát, sỏi cao thành ngọn, phần mạn tàu chìm hẳn dưới mặt nước – pv), thay vì lên tàu kiểm tra giấy tờ, trọng tải, hàng hóa… lực lượng CSGT đường thủy cho ca-nô bám sát mạn tàu. Trong chớp nhoáng, một thuyền viên nhanh chóng cầm theo cuốn sổ nhỏ bằng bàn tay đưa cho cán bộ. Tất cả hành động trên chỉ diễn ra chưa đến 30 giây.

Những cuộc trao đổi kỳ lạ

Cá biệt, có trường hợp cán bộ CSGT đường thủy trực tiếp bước lên tàu, cầm theo bìa cứng màu xanh dùng để kẹp giấy. Tuy nhiên, thời gian cán bộ này làm việc với chủ tàu cũng chỉ diễn ra chớp nhoáng trong khi người này không hề di chuyển tới khu vực khoang chứa cát để kiểm tra.

Việc "bị" kiểm soát đã trở nên quen thuộc với các chủ tàu.

Tới lượt chiếc ca-nô “thần thánh” của lực lượng CSGT đường thủy tiếp cận con tàu mà nhóm phóng viên đang đi nhờ. Lúc này, các camera được cài bí mật hai bên mạn tàu đã tự động ghi lại toàn bộ cách thức những cán bộ này làm việc. Theo đó, chủ tàu đưa cho thuyền viên kẹp giấy gấp lại như cuốn sổ nhỏ, người này ra mạn tàu đưa cho cán bộ ngồi trên ca-nô đang áp sát, chạy song song; cán bộ đưa tay ra cầm sổ một cách rất thành thạo. Từ lúc tiếp cận cho tới khi rời đi không quá một phút, tuyệt nhiên lực lượng chức năng không có bất cứ câu hỏi nào về trọng lượng, hành trình hay nguồn gốc cát, sỏi đang được chở trên tàu, cũng không lên tàu kiểm tra sổ sách hóa đơn của chuyến hàng hay giấy phép từ chủ tàu.

Từ những thông tin đã ghi nhận được, ngày 21/8, nhóm phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô đã có buổi làm việc với lãnh đạo Phòng CSGT Công an tỉnh Vĩnh Phúc (riêng Công an tỉnh Phú Thọ vì một lí do nào đó nên chưa sắp xếp được lịch làm việc với phóng viên) để làm rõ về quy trình tuần tra, kiểm soát tàu thuyền trên sông Lô, sông Hồng.

Theo Thượng tá Vũ Quang – Phó Trưởng phòng CSGT phụ trách đường thủy cho biết: Quy trình kiểm tra của đơn vị nằm trong quy trình chung của Bộ, có lịch tuần tra được phê duyệt, thực hiện theo Thông tư 37 của Bộ Công an. Hằng ngày chúng tôi vẫn cho cán bộ, chiến sĩ đi tuyên truyền pháp luật trên bờ, dưới nước, phát tờ rơi, tài liệu cho người dân.

Thượng tá Quang khẳng định, quy trình tuần tra, kiểm soát được thực hiện rất nghiêm ngặt(?!).

Phóng viên đã có buổi làm việc với phòng Cảnh sát giao thông tỉnh Vĩnh Phúc.

Tại buổi làm việc, Thiếu tá Trần Đại Huynh - Đội trưởng CSGT đường thủy cũng thông tin: "Trong quá trình tuần tra, kiểm soát trên sông có thể anh em đi tuyên truyền, phân luồng chứ không kiểm tra. Trường hợp kiểm tra thì buộc phải lên tàu, thời gian tối thiểu từ 10 - 20 phút".

Về hai chiếc ca-nô đi trên sông, Thượng tá Quang cho biết: Đơn vị phân ra hai tổ làm việc gồm tổ sông Hồng và tổ sông Lô. Ca-nô CA88-0008 ở trên Sông Lô, tuần tra, kiểm soát địa bàn từ xã Đức Bác, huyện Sông Lô; ca-nô CA88-0003 làm nhiệm vụ trên Sông Hồng, địa phận giữa cầu Vĩnh Thịnh đến mạn ngã 3 sông giáp Phú Thọ (quãng đường hơn 30km - pv).

Chiếc ca-nô của CSGT cập mạn tàu cát rất nhanh, trao đổi cuốn sổ tay và di chuyển tới các tàu khác.

Khi phóng viên đưa ra một số hình ảnh ghi nhận được về hành động cán bộ CSGT đưa sổ cho thuyền viên rồi nhận lại giấy tờ khác, hoặc không đưa gì vẫn cầm những tờ giấy được gấp lại thì hai vị này cho rằng đó là tài liệu thông tin, tuyên truyền và đưa ra ví dụ thuyền viên nhận tài liệu tuyên truyền từ CSGT Phú Thọ, khi đến Vĩnh Phúc đưa lại cho CSGT Vĩnh Phúc (?!).

Riêng về những hình ảnh clip ghi lại mức nước ngập sâu hai bên mạn các phương tiện chở cát, hai cán bộ CSGT Vĩnh Phúc xác định tàu đó chở quá trọng tải.

Hầu hết các tàu chở hàng hoá đều có dấu hiệu của việc quá tải.

Vậy vì sao CSGT đường thủy lại không xử lý những phương tiện chở hàng quá tải này? Vị đại diện lực lượng CSGT Vĩnh Phúc đưa ra giải thích: “Nhiều khi nước chảy xiết nên không thể đưa phương tiện vào bờ để xử lý. Xử phạt trên đường thủy rất khó khăn, phải đi theo tàu mất rất nhiều thời gian”.

Có thể thấy, những câu trả lời của vị lãnh đạo CSGT đường thủy Vĩnh Phúc còn nhiều điểm chưa thống nhất. Dù khẳng định “quy trình tuần tra, kiểm soát được thực hiện rất nghiêm ngặt” nhưng lại thừa nhận có phương tiện chở quá tải mà không kiểm tra. Phải chăng đây là hình thức kiểm tra mới, mang lại hiệu quả...?!

Thực chất, điều đó chỉ thể hiện sự bao biện “vụng về” cho quy trình thực thi nhiệm vụ thiếu minh bạch của lực lượng CSGT tỉnh Vĩnh Phúc. Liệu rằng, cách làm này có góp phần tiếp tay cho hàng chục nghìn tấn cát đang hằng ngày từ Đoan Hùng (Phú Thọ) xuôi về hạ lưu?

(Còn nữa...)