Quảng Nam: Dấu hỏi trong việc người dân bị thu hồi đất nhưng không được tái định cư trong dự án

Người dân khối 7B, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam thắc mắc tại sao việc chính quyền thu hồi đất để phục vụ dự án nhưng không có chính sách giao đất tái định cư (Ảnh: V.Q)

Sau khi Báo Tuổi trẻ thủ đô phản ánh những khuất tất trong việc chi trả tiền bồi thường dự án Lai Nghi - Cầu Hưng. Các hộ dân trú tại khối 7B, phường Điện Nam Đông, thị xã Điện Bàn (tỉnh Quảng Nam) đến trụ sở UBND phường Điện Nam Đông để họp chi trả bồi thường liên quan đến Dự án Lai Nghi - Cầu Hưng (giai đoạn 1).

Tổng số tiền chi trả thêm sau khi xác minh lại nguồn gốc đất công ích do UBND phường quản lý trước đây, theo như thông tin từ Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã Điện Bàn là gần 1,5 tỷ đồng.

Quyền lợi của người dân bị thu hồi đất ở đâu?

Cũng là thu hồi đất nông nghiệp của dân để thực hiện dự án nhưng tại TP Hội An lại có cách làm mang lại lợi ích cho dân tốt hơn nhiều. Cách đây hơn 2 năm, ngày 19/7/2017, UBND tỉnh Quảng Nam có Công văn gửi UBND TP Hội An về việc giải quyết vướng mắc khi thu hồi đất nông nghiệp của người dân, tại các dự án triển khai công tác GPMB trên địa bàn.

Cụ thể, UBND tỉnh Quảng Nam đã thống nhất cho UBND TP Hội An thực hiện giao 01 lô đất ở theo Quy hoạch chi tiết phân lô tại các Khu TĐC đối với các trường hợp hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sử dụng đất nông nghiệp và có diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi tại các dự án triển khai công tác GPMB trên địa bàn, từ 750 m2 trở lên.

Dự án Cầu Hưng - Lai Nghi (phường Điện Nam Đông, thị xã Điện Bàn) cũng thu hồi đất nông nghiệp của hàng trăm hộ dân thuộc khối 7B nhưng lại "không bố trí" lô đất ở TĐC (Ảnh: V.Q)

Các dự án trên bao gồm: Khu DLST biển Hội An H.L.D, Khu đô thị A.B, Khu DC khối T.L - L.S - X. H và Khu DC N.T - C.T. Ngoài ra, điều kiện diện tích lô đất được giao không vượt quá 01 lần hạn mức giao đất ở tại địa phường và hộ gia đình; cá nhân phải nộp 100 % tiền SDĐ theo giá đất ở TĐC đã được phê duyệt.

Theo tìm hiểu của PV, Công văn trên được giải quyết sau khi TP Hội An có tờ trình và đề xuất của Sở Tài nguyên và môi trường.

Trong khi đó, Dự án Cầu Hưng - Lai Nghi (phường Điện Nam Đông, thị xã Điện Bàn) cũng thu hồi đất nông nghiệp của hàng trăm hộ dân thuộc khối 7B nhưng lại "không bố trí" lô đất ở TĐC, khiến quyền lợi của người dân bị mất và không đảm bảo công bằng.

Điều tra của PV cho thấy, khu vực bị thu hồi đất nông nghiệp trong giai đoạn 1 có diện tích gần 20 hec ta - đây là khu vực được người dân khối 7B canh tác nông nghiệp chính để ổn định đời sống suốt hàng chục năm trước. Tuy nhiên, sau khi bị thu hồi đất và nhận tiền bồi thường, hỗ trợ, người dân địa phương lại rơi vào cảnh "thất nghiệp" và phải đi làm thuê để trang trải cuộc sống.

Sau khi bị thu hồi đất và nhận tiền bồi thường, hỗ trợ, người dân địa phương lại rơi vào cảnh "thất nghiệp" và phải đi làm thuê để trang trải cuộc sống (Ảnh: V.Q)

Với những thắc mắc trên của người dân, PV được Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã, giải thích: "Theo Quyết định của UBND tỉnh Quảng Nam về việc quy định TĐC cho người dân, thì hộ dân được TĐC đất khi hộ đó bị thu hồi, giải tỏa trắng đất ở (không phải đất sản xuất) hoặc bị giải tỏa một phần nhưng phần còn lại không đủ điều kiện để TĐC tại chỗ. Nếu được Hội đồng xét TĐC đồng ý thông qua thì người dân sẽ được TĐC vào khu TĐC của dự án đã có sẵn".

Theo đó, nếu hộ dân ở khối 7B bị thu hồi đất nông nghiệp để dự án triển khai thì "không được" TĐC đất ở. Người dân bị thu hồi đất được xét cấp đất TĐC nếu có danh sách bán đất TĐC trong dự án, thì phải có chủ trương. Như vậy, những hộ dân có diện tích đất bị thông báo thu hồi từ năm 2015 để triển khai Dự án Cầu Hưng - Lai Nghi đã và đang "không được" cấp đất ở hoặc mua đất TĐC trong dự án theo nhu cầu, dẫn đến quyền lợi của họ cũng bị ảnh hưởng.

1 m2 đất nông nghiệp bị thu hồi, dân nhận được... 45 ngàn đồng

Điều oái oăm là những trường hợp bị thu hồi đất nông nghiệp có giá trị thu hồi dưới 15 % (tổng diện tích đất nông nghiệp được giao còn lại) thì không được hỗ trợ ổn định đời sống. Điển hình như hộ gia đình ông T.N (ngụ khối 7B).

Theo Quyết định 11457/QĐ-UBND ngày 15/11/2016 của UBND thị xã Điện Bàn, hộ ông N bị thu hồi 424,3 m2 đất nông nghiệp, trong đó có 28 m2 đất nằm trong Giấy CNQSDĐ. Theo cách tính của Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã, hộ ông N bị thu hồi 14,08 % giá trị đất nông nghiệp nên chưa được hưởng hỗ trợ. "Nếu hộ ông N có giá trị thu hồi đất trên 15 % thì mới nhận được 2 triệu đồng/01 nhân khẩu trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp" - Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã thông tin.

Đất bị thu hồi nhưng người dân không được hỗ trợ ổn định đời sống do thiếu... 0, 92 % diện tích đất bị thu hồi (Ảnh: V.Q)

Hộ ông N cho rằng, đơn vị bồi thường nên lấy diện tích đất bị thu hồi có trong Giấy CNQSDĐ nhân cho đơn giá trong mục hỗ trợ ổn định đời sống là 135 ngàn đồng, mới phù hợp với thực tế.

Quá trình tổng hợp các bảng thông báo giá trị bồi thường, hỗ trợ cho người dân bị thu hồi đất nông nghiệp để triển khai Dự án Cầu Hưng - Lai Nghi (giai đoạn 1) cho thấy, giá đất để tính bồi thường cho dân là 45 ngàn đồng/m2 đất nông nghiệp (theo Quyết định 46 của UBND tỉnh). Sau khi nhân hệ số K, giá đền bù người dân được nhận được là 90 ngàn đồng/m2.

Tuy nhiên, điều khiến người dân bị thiệt thòi nhất là sau khi có Quyết định thu hồi đất nông nghiệp vào ngày 20/12/2019 và Quyết định bồi thường, hỗ trợ ngày 17/12/2019 của UBND thị xã Điện Bàn, người dân khối 7B lại bất ngờ nhận được giấy mời họp và nhận bồi thường đất nông nghiệp được tổ chức vào ngày hôm nay (5/3).

Đây là diện tích đất công ích do UBND phường Điện Nam Đông trước đây quản lý. Theo một văn bản trả lời người dân do Chủ tịch UBND phường Điện Nam Đông ký, đóng dấu đỏ cho thấy, đất công ích do phường quản lý không được đền bù và chỉ được hỗ trợ 50 % (theo bảng giá đất của UBND tỉnh).

Khu vực chuẩn bị được triển khai Dự án Cầu Hưng - Lai Nghi - giai đoạn 2 (Ảnh: V.Q)

Như vậy, người dân đặt câu hỏi: Sau khi có thông báo thu hồi, quyết định bồi thường, hỗ trợ đối với diện tích đất công ích do phường quản lý để triển khai Dự án Cầu Hưng - Lai Nghi (giai đoạn 1), tổng số tiền chi trả cho tổng diện tích đất công ích do phường quản lý trên sẽ được chuyển cho đơn vị, cá nhân nào giữ (?). Tại sao, đến nay người dân mới nhận được bồi thường, hỗ trợ tiền đất công ích do phường quản lý kèm quyết định thu hồi đất và quyết định bồi thường hỗ trợ?.

Mặc dù có Quyết định số 11457/QĐ-UBND ngày 15/11/2016 phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB xây dựng Dự án Cầu Hưng - Lai Nghi (giai đoạn 1), nhưng đến ngày 3/5/2017, người dân bị thu hồi mới được mời lên họp và nhận tiền (tức chậm chi trả đến 6 tháng). Về vướng mắc này, Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã ban đầu cho rằng đơn vị chi trả theo giấy chuyển tiền của nhà đầu tư.

Quyết định số 1265/QĐ-UBND của UBND thị xã Điện Bàn về việc giải quyết khiếu nại của người dân (Ảnh: V.Q)

Liên quan đến Quyết định số 1265/QĐ-UBND của UBND thị xã Điện Bàn ký vào ngày 5/2/2018, nhưng đến ngày 5/3/2020 mới tiến hành giải quyết. PV được biết, các quyết định liên quan trong đợt triển khai đền bù mới đây, Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã mới tiến hành giải quyết Điều 1 mà không tiến hành giải quyết Điều 2 như Quyết định 1265/QĐ-UBND ở trên đã yêu cầu. Việc này là thiếu sót nghiêm trọng và gây thiệt hại nặng cho người dân bị thu hồi đất nông nghiệp.

Báo Tuổi trẻ Thủ đô sẽ tiếp tục thông tin.