Phú Thọ: Nâng cao năng lực ứng phó sự cố môi trường và cháy nổ tại các khu công nghiệp

Hiện nay, toàn tỉnh Phú Thọ có 32 KCN được quy hoạch, trong đó 16 khu đã đi vào hoạt động, thu hút nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ và điện tử.

Các KCN tại tỉnh Phú Thọ cũ như Thụy Vân, Trung Hà, Phú Hà, Cẩm Khê đã lấp đầy hoặc thu hút được lượng đầu tư lớn.

Tại khu vực Hòa Bình trước đây, 3 KCN đã đi vào hoạt động với 104 dự án, tổng vốn đầu tư FDI đạt gần 515 triệu USD và trên 13.500 tỷ đồng vốn trong nước.

Khu vực Vĩnh Phúc cũ hiện có 17 KCN, trong đó, 9 khu đã vận hành hiệu quả, giữ vai trò đầu tàu về phát triển công nghiệp toàn vùng. Nhìn chung, phần lớn các doanh nghiệp đã có hồ sơ bảo vệ môi trường, đầu tư hệ thống xử lý nước thải, tổ chức bộ phận chuyên trách giám sát xả thải.

Tuy nhiên, nguy cơ xảy ra sự cố môi trường vẫn hiện hữu nếu thiếu biện pháp kiểm soát từ sớm. Cùng với đó, cháy nổ là rủi ro lớn có thể xảy ra bất cứ lúc nào, để lại hậu quả nghiêm trọng. Các vụ cháy lớn trong doanh nghiệp thời gian qua đã gây thiệt hại nặng nề về tài sản và làm gián đoạn chuỗi cung ứng sản phẩm.

Lực lượng chữa cháy tại chỗ KCN Bá Thiện 2 thường xuyên được tập huấn, nâng cao kỹ năng xử lý sự cố cháy, nổ

Chỉ trong thời gian ngắn đầu năm 2025, tỉnh đã ghi nhận một số vụ cháy nghiêm trọng. Ngày 18/5, vụ cháy xảy ra tại xưởng sản xuất của Công ty TNHH Thiết bị và Sản phẩm an toàn Việt Nam (KCN Bá Thiện 2, xã Bình Xuyên) thiêu rụi khoảng 5.000 m2 nhà xưởng, máy móc, hàng hóa. Ngày 19/5, một vụ cháy khác tại xưởng 4 tầng của Công ty TNHH Nexus Foarm Solution (xã Hội Thịnh) cũng khiến 3.000 m2 nhà xưởng và nhiều thiết bị bị thiêu hủy. Các nguyên nhân chủ yếu do sự cố hệ thống điện, sơ suất trong sử dụng nguồn nhiệt. Khi kết hợp với vật liệu dễ cháy, chỉ một tia lửa nhỏ cũng có thể lan nhanh trên diện rộng. Nghiêm trọng hơn, một số công ty không thể tái sản xuất sau sự cố, hàng trăm công nhân mất việc làm, ảnh hưởng lớn đến kinh tế địa phương và trật tự xã hội.

Với phương châm “Chủ động phòng ngừa, ứng phó kịp thời, hiệu quả”, tỉnh Phú Thọ đã xây dựng các kịch bản ứng phó với ba loại hình sự cố chất thải: Rắn, lỏng và khí. Việc tổ chức tập huấn, diễn tập nâng cao năng lực điều hành, phối hợp ứng phó được xác định là nhiệm vụ trọng tâm.

Cùng với đó là các hoạt động tuyên truyền, đào tạo, huấn luyện về xử lý sự cố môi trường; tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và quản lý chất thải.

Trên cơ sở chỉ đạo của tỉnh, nhiều doanh nghiệp đã chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố chất thải phù hợp với các nội dung được phê duyệt trong báo cáo đánh giá tác động môi trường; đầu tư thiết bị, vật tư, ký kết hợp đồng ứng phó sự cố với các đơn vị chuyên trách… Nhờ đó, năng lực ứng phó tại chỗ từng bước được nâng cao.

Bên cạnh các rủi ro về cháy nổ và chất thải, thiên tai, đặc biệt là mưa lớn gây ngập úng cục bộ cũng là vấn đề được quan tâm trong công tác đảm bảo an toàn hoạt động KCN. Một số tuyến đường nội bộ bị ngập đã ảnh hưởng đến di chuyển và sản xuất. UBND tỉnh đã chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án tiêu thoát nước, đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp chủ động phương án khắc phục hậu quả mưa lũ, đảm bảo an toàn cho người lao động và hạn chế thiệt hại về tài sản.

Các doanh nghiệp và chủ đầu tư hạ tầng KCN cũng đã tích cực triển khai nhiều phương án ứng phó với mưa bão và sự cố. Trong đó, công tác kiểm tra hệ thống điện, chuẩn bị vật tư, nhân lực và tập huấn kỹ năng phòng chống thiên tai cho công nhân được chú trọng. Nhận thức và ý thức trách nhiệm trong ứng phó sự cố được nâng cao rõ rệt.

Cùng với đó, tỉnh Phú Thọ và các doanh nghiệp không ngừng đổi mới tư duy, hoàn thiện hạ tầng - dịch vụ tại các KCN theo hướng đồng bộ, hiện đại, thân thiện môi trường để đáp ứng yêu cầu khắt khe của các nhà đầu tư quốc tế.

Điển hình như Công ty CP Phát triển hạ tầng Vĩnh Phúc, chủ đầu tư KCN Khai Quang và Sông Lô II đã tổ chức nhiều buổi diễn tập ứng phó sự cố môi trường với sự tham gia của cán bộ kỹ thuật, giám sát môi trường và các đơn vị liên quan. Qua các buổi diễn tập, năng lực phản ứng sự cố được cải thiện rõ rệt, đồng thời nâng cao ý thức chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp trong khu.

Tại KCN Bá Thiện 2 (xã Bình Xuyên) với diện tích hơn 300 ha, công tác phòng, chống cháy nổ luôn được Ban Quản lý KCN đặc biệt quan tâm ngay từ khi đi vào hoạt động. Đơn vị đã đầu tư hệ thống chữa cháy hiện đại, bảo đảm vận hành hiệu quả khi có sự cố xảy ra. Đội PCCC chuyên ngành gồm 21 thành viên trực 24/24h, được trang bị đầy đủ phương tiện, sẵn sàng ứng phó nhanh chóng trong mọi tình huống.

Ông Tạ Quang Đức, Phó Giám đốc phát triển dự án, Công ty CP Vina-CPK cho biết: “Các doanh nghiệp trong KCN đều hoạt động với công suất cao nên công tác PCCC luôn là ưu tiên hàng đầu. Ngoài đầu tư hệ thống thiết bị, điện an toàn, đơn vị còn thường xuyên tổ chức tập huấn, tuyên truyền kỹ năng PCCC cho người lao động nhằm nâng cao ý thức phòng ngừa từ sớm, từ xa”.

Thực tế cho thấy, với công suất hoạt động lớn và diễn biến thời tiết bất thường, nguy cơ cháy nổ, ngập úng và sự cố môi trường tại các KCN vẫn luôn hiện hữu. Để chủ động giảm thiểu rủi ro, thời gian tới, các sở, ngành, địa phương và doanh nghiệp cần tiếp tục triển khai hiệu quả các phương án ứng phó sự cố, tăng cường công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và nâng cao khả năng thích ứng an toàn. Đây chính là tiền đề để ngăn chặn các vụ việc nghiêm trọng, bảo vệ tính mạng, tài sản, đồng thời nâng cao hiệu quả sản xuất - kinh doanh, phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh trong giai đoạn mới.